Błędy gramatyczne w polszczyźnie studentów ukraińskojęzycznych
Keywords:
glottodidacticSynopsis
The question of linguistic errors made in Polish by Ukrainians, discussed in the dissertation at hand, places it in the field of Polish lapsology – a branch of comparative glottodidactics.
The inspiration for writing this dissertation derives from my teaching experience – five years of teaching Polish as a Foreign Language (PFL) to Ukrainian-speaking groups, thus groups homogeneous in terms of their first language. It was observed that linguistic errors of a certain kind and type are made in Polish by students from Ukraine regularly and irrespective of their language level. It seemed obvious that the phenomenon of linguistic interference – negative transfer the students’ mother tongue – is responsible for the majority of repeated errors. In no way do teaching methods applied in teaching Polish as a Foreign Language (TPFL) allow for conquering interlingual errors; moreover, they promote skills and competences which due to the phenomenon of intercomprehension do not require particular didactic measures. Experimenting with different teaching methods and types of activities in class allowed for certainty that Ukrainian-speaking students should be taught Polish using different methods than the groups heterogeneous in terms of their first language. On the other hand, delving into voluminous literature on this subject matter allowed for establishing that similar conclusions have been drawn by linguists and practising language teachers for almost 30 years (in TPFL, much longer in other languages). Hence arises the question of dissonance between the awareness of the sources of problems East Slavic groups must face while acquiring Polish and the lack of practical solutions in TPFL to these groups.
The conclusion that specific methods for TPFL to Ukrainian-speaking groups must be developed was accompanied by the necessity to answer particular questions relating to Ukrainians’ linguistic problems with Polish. It was determined that one of the major problems of these groups is low grammatical correctness in language production in PFL (grammaticality). A detailed analysis of linguistic errors gathered in my original corpus of linguistic errors shall provide an answer to the aforestated question. The main focus of this dissertation are grammatical errors: inflectional and syntactical (excluding – as in A. Markowski – word formation errors).
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
WPROWADZENIE .......... 11
-
I. STAN BADAŃ NAD BŁĘDEM JĘZYKOWYM .......... 15
-
Wstęp .......... 15
-
1.1. Błąd językowy w świetle lingwistyki .......... 16
-
1.1.1. Definicje błędu językowego .......... 16
-
1.1.2. Norma językowa i jej poziomy .......... 20
-
1.1.3. Podział błędów ze względu na ich stosunek do normy językowej .......... 23
-
1.1.4. Klasyfikacja błędów językowych .......... 24
-
1.1.5. Błędy gramatyczne .......... 27
-
1.1.6. Skodyfikowana norma językowa jako podstawa wyróżnienia błędu językowego .......... 30
-
1.1.7. Wariantywność normy językowej a błędy .......... 31
-
1.2. Błąd językowy w aspekcie glottodydaktycznym .......... 32
-
1.2.1. Zainteresowanie błędem językowym w glottodydaktyce – rys diachroniczny .......... 33
-
Podsumowanie .......... 46
-
1.2.2. Definicje i ewaluacja błędu w glottodydaktyce .......... 47
-
1.2.3. Przyczyny występowania błędów .......... 65
-
1.2.4. Polskie badania nad błędami Słowian w polszczyźnie .......... 90
-
Podsumowanie rozdziału I .......... 96
-
II. NAUCZANIE GRAMATYKI JĘZYKA OBCEGO .......... 99
-
Wstęp .......... 99
-
2.1. Miejsce, rola i znaczenie gramatyki w nauczaniu języków obcych .......... 99
-
2.1.1. Gramatyka – definicje .......... 100
-
2.1.2. Miejsce gramatyki w konwencjonalnych metodach nauczania .......... 103
-
2.2. Nauczanie gramatyki języka polskiego jako obcego .......... 120
-
2.2.1. Metody nauczania języka polskiego jako obcego .......... 120
-
2.2.2. Programy nauczania języka polskiego jako obcego .......... 123
-
2.2.3. Zasady nauczania gramatyki oraz typy ćwiczeń gramatycznych .......... 126
-
2.2.4. Gramatyki pedagogiczne i podręczniki .......... 129
-
2.3. Specyfika grupy ukraińskojęzycznej a nauczanie gramatyki języka polskiego .......... 131
-
2.3.1. Dobór metody nauczania .......... 131
-
2.3.2. Język polski a język ukraiński .......... 131
-
2.3.3. Uwzględnienie języka ojczystego uczniów .......... 135
-
2.3.4. Podejście komunikacyjne a nauczanie polszczyzny studentów ukraińskojęzycznych .......... 157
-
Podsumowanie rozdziału II .......... 163
-
III. CHARAKTERYSTYKA BŁĘDÓW GRAMATYCZNYCH POPEŁNIANYCH PRZEZ UKRAIŃCÓW W JĘZYKU POLSKIM .......... 165
-
Wstęp .......... 165
-
3.1. Metodologia badań .......... 165
-
3.2. Charakterystyka grupy badawczej .......... 170
-
3.2.1. Profil społeczny badanych na podstawie wcześniejszych badań .......... 170
-
3.2.2. Charakterystyka lektoratu języka polskiego jako obcego .......... 172
-
3.2.3. Wyniki ankiety studenckiej .......... 173
-
3.3. Błędy fleksyjne .......... 181
-
3.3.1. Rzeczownik .......... 181
-
3.3.2. Przymiotnik .......... 220
-
3.3.3. Przysłówek .......... 233
-
3.3.4. Liczebnik .......... 235
-
3.3.5. Zaimek .......... 240
-
3.3.6. Czasownik .......... 257
-
3.3.7. Podsumowanie danych ilościowych – błędy fleksyjne .......... 292
-
3.4. Błędy składniowe .......... 297
-
3.4.1. Błędy w składniowej grupie głównej .......... 298
-
3.4.2. Akomodacja składniowa w związkach pobocznych .......... 323
-
3.4.3. Błędy w członach nieakomodowanych .......... 351
-
3.4.4. Składnia liczebników .......... 361
-
3.4.5. Nadużywanie konstrukcji bezokolicznikowych .......... 362
-
3.4.6. Nadużywanie gerundiów .......... 365
-
3.4.7. Konstrukcje bierne .......... 367
-
3.4.8. Konstrukcje nieosobowe .......... 368
-
3.4.9. Błędy w zdaniach warunkowych .......... 369
-
3.4.10. Błędy w zdaniach podrzędnych z żeby .......... 371
-
3.4.11. Nieprawidłowy dobór spójnika .......... 373
-
3.4.12. Szyk wyrazów w zdaniu .......... 378
-
3.4.13. Kalki składniowe .......... 384
-
3.4.14. Brak niektórych części zdania .......... 387
-
3.4.15. Redundancje, powtórzenia .......... 389
-
3.4.16. Podsumowanie danych ilościowych – błędy składniowe .......... 389
-
3.4.17. Liczebność interferencyjnych błędów składniowych .......... 390
-
Podsumowanie rozdziału III .......... 391
-
IV. KONFRONTATYWNOŚĆ, DRYL, TŁUMACZENIE – PROPOZYCJE ĆWICZEŃ GRAMATYCZNYCH .......... 395
-
ZAKOŃCZENIE .......... 405
-
ANEKS .......... 409
-
SPIS TABEL, DIAGRAMÓW I RYSUNKÓW .......... 419
-
BIBLIOGRAFIA .......... 419
-
STRESZCZENIE .......... 423
-
INDEKS NAZWISK .......... 467
