Communis Consensus – Unanimus Consensus : sejm walny Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1586-1668
Keywords:
Polish-Lithuanian Commonwealth, mixed monarchy, general sejm, three sejming estatesSynopsis
KOMUNIS KONSENSUS – JEDNOLITY KONSENSUS. SEJM WALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKO-LITEWSKIEJ W LATACH 1586-1668
W XVI wieku w Europie, w nawiązaniu do idei antycznych, podjęto próby stworzenia państwa „dobrze rządzonego”, które nazwano „wspólnotą”. Te aspiracje zmierzały w różnych kierunkach. O ile Francja stała się kolebką absolutyzmu monarchii, o tyle Królestwo Polskie charakteryzowało się wzmocnieniem szlachty, która w konfrontacji z królem, w oparciu o forsowany program egzekucji praw i mienia, doprowadziła do powstania szczególnej hybrydy politycznej. Przejmując część uprawnień władcy, na tej podstawie powstała wspólnota – jako połączenie oligarchii reprezentowanej przez „rody senatorskie” i demokracji ze szlachtą jako „narodem politycznym”. W ten sposób powstała monarchia mieszana, zmieszana podwójnie jako monarchia i wspólnota, aw jej ramach – oligarchia z demokracją. W Rzeczypospolitej władzą naczelną była szlachta, bo senatorowie wywodzili się przecież z kręgu „braci”, a monarcha był suwerenem w królestwie. Porządek wewnętrzny miał być zagwarantowany dzięki równowadze między tymi formami politycznymi. Pod koniec lat 60. XVI w. zasady te wprowadzono także w Wielkim Księstwie Litewskim, a na mocy unii lubelskiej powstało państwo polsko-litewskie zwane Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
WSTĘP .......... 13
-
ROZDZIAŁ 1. POZYCJA SEJMU W RZECZYPOSPOLITEJ .......... 25
-
1.1 Realizacja koncepcji Rzeczypospolitej .......... 25
-
1.2. Nazwa państwa .......... 30
-
1.3. Akty o randze kontytucyjnej .......... 33
-
1.4. Zasady ustrojowe .......... 48
-
1.5. Sejm walny w strukturze organów władzy .......... 84
-
ROZDZIAŁ 2. SPRAWY SEJMOWE .......... 111
-
2.1. Poszerzanie zakresu właściwości sejmu – wybrane przykłady .......... 113
-
ROZDZIAŁ 3. FUNKCJE SEJMU .......... 141
-
3.1. Funkcja partycypacyjna w prowadzeniu polityki zagranicznej .......... 141
-
3.2. Funkcja ustawodawcza .......... 147
-
3.3. Funkcja ustrojowo-gwarancyjna .......... 149
-
3.4. Funkcja kontrolna .......... 150
-
3.5. Funkcja sądownicza .......... 177
-
3.6. Funkcja sądowo-administracyjna .......... 182
-
3.7. Funkcja mediacyjna .......... 188
-
ROZDZIAŁ 4. RODZAJE SEJMÓW .......... 209
-
4.1. Sejmy doby królowania (regnum) .......... 209
-
4.2. Sejmy rozpoczynające bezkrólewie (intrerregnum) .......... 209
-
4.3. Sejmy w trakce bezkrólewia (interregnum) .......... 227
-
4.4. Sejmy kończące bezkrólewie (interregnum) .......... 252
-
ROZDZIAŁ 5. STRUKTURA ORGANIZACYJNA SEJMU .......... 255
-
5.1. Trzy stany sejmujące .......... 255
-
5.2. Izby sejmowe .......... 277
-
5.3. Relacje między stanami sejmującymi .......... 280
-
5.4. Organy wewnętrzne sejmu .......... 284
-
ROZDZIAŁ 6. OBRADY SEJMOWE .......... 299
-
6.1. Miejsce obrad .......... 299
-
6.2. Czas trwania sejmu .......... 307
-
6.3. Długość dziennych sesji .......... 312
-
6.4. Frekwencja i obstrukcja .......... 314
-
6.5. Regulamin obrad .......... 328
-
6.6 Czynności sejmowe .......... 339
-
ROZDZIAŁ 7. PROCEDURA USTAWODAWCZA .......... 363
-
7.1. Tryb legislacyjny .......... 363
-
7.2. Zadania komisji do konstytucji .......... 363
-
ROZDZIAŁ 8. DOROBEK USTAWODAWCZY .......... 391
-
8.1. Okres królowania (regnum) .......... 391
-
8.2. Okres bezkrólewia (interregnum) .......... 413
-
ZAKOŃCZENIE .......... 423
-
WYKAZ SKRÓTÓW .......... 431
-
BIBLIOGRAFIA .......... 433
-
INDEKS OSOBOWY .......... 453
