W służbie miasta, państwa i Kościoła : Ewangelicki Zakład Diakonijny w Ząbkowicach Śląskich w latach 1860-1946

Authors

Kamil Pawłowski
Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0002-8215-4251

Keywords:

Silesia, history of Silesia, Ząbkowice Śląskie, diaconia, charitable activity

Synopsis

IN THE SERVICE OF THE TOWN, STATE AND CHURCH: THE EVANGELICAL DIACONIC CENTRE IN ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE IN THE YEARS 1860-1946

The local pastor Hermann Graeve was an initiator of creating the Evangelical Diaconic Centre in Ząbkowice Śląskie. In 1860, he founded in this town the first evangelical charitable institution. It was the refuge and orphanage Tabeenstift. In order to broaden the scope of such activity, in 1866 the pastor Graeve brought evangelical sisters deaconesses to Ząbkowice Śląskie, and he established in today’s Krzywa Street a parent home, establishing in fact the Evangelical Diaconic Centre. The sister Hedwig von Stosch was the first Mother Superior of this parent house. Among tasks which were to be realised by the diaconic centre one should indicate, first of all, care and breeding of female youth. The management of the institution fell under competence of the diaconic centre’s board which comprised (in addition to the Mother Superior) representatives of evangelical clergy and laymen – mostly the members of noble and aristocratic families.

Chapters

  • TABLE OF CONTENTS
  • WSTĘP .......... 11
  • 1. Stan badań .......... 11
  • 2. Cel, zakres i metodyka pracy .......... 14
  • 3. Źródła .......... 15
  • 4. Omówienie schematu pracy i zastosowanych rozwiązań .......... 17
  • ROZDZIAŁ I. DIAKONIA ŻEŃSKA – POWSTANIE I ROZWÓJ (XIX/XX W.) .......... 21
  • 1. Powstanie idei diakonii i jej źródła biblijne .......... 21
  • 2. Diakonia w Niemczech w XIX w. .......... 22
  • 3. Diakonia żeńska na Śląsku i jej rozwój w XIX i pierwszej połowie XX w. .......... 30
  • ROZDZIAŁ II. POCZĄTKI DZIAŁALNOŚCI I ORGANIZACJA EWANGELICKIEJ DIAKONII W ZĄBKOWICACH ŚLĄSKICH W LATACH 1860-1890 .......... 41
  • 1. Zaplecze socjalne i opieka medyczna w Ząbkowicach Śląskich w pierwszej połowie XIX w. .......... 41
  • 2. Sierociniec Tabeenstift – początek diakonii w Ząbkowicach Śląskich .......... 47
  • 3. Sprowadzenie do Ząbkowic Śląskich sióstr diakonis .......... 57
  • 4. Początkowa infrastruktura zakładu diakonijnego i jej rozwój .......... 61
  • 5. Społeczność sióstr i początki jej działalności .......... 67
  • 6. Pastor Hermann Graeve .......... 78
  • 7. Początki działalności pozamiejscowej .......... 80
  • 8. Podstawy prawne działalności Ewangelickiego Zakładu Diakonijnego .......... 91
  • ROZDZIAŁ III. EWANGELICKI ZAKŁAD DIAKONIJNY I DZIAŁALNOŚĆ SIÓSTR DIAKONIS NA TERENIE ZĄBKOWIC ŚLĄSKICH W LATACH 1890-1914 .......... 97
  • 1. Działalność medyczna .......... 97
  • 2. Działalność wychowawcza i edukacyjna .......... 105
  • 3. Działalność misyjna .......... 114
  • 4. Nowe inwestycje budowlane .......... 116
  • 5. Działalność wydawnicza .......... 132
  • 6. Zarząd zakładu diakonijnego i jego finanse .......... 134
  • 7. Kwestie finansowe .......... 147
  • ROZDZIAŁ IV. ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI POZAMIEJSCOWEJ W LATACH 1890-1913 .......... 153
  • ROZDZIAŁ V. W CZASIE WOJENNEJ ZAWIERUCHY (1914-1919) .......... 193
  • 1. Służba bez broni .......... 194
  • 2. Budowa nowej szkoły gospodarstwa domowego Luisenheim .......... 203
  • 3. Czas wojny – czasem jubileuszy .......... 205
  • 4. Władze zarządu i problemy finansowe .......... 209
  • 5. Działalność pozamiejscowa .......... 212
  • ROZDZIAŁ VI. OD WIELKIEGO KRYZYSU DO PONOWNEGO ODRODZENIA (1920-1932) .......... 217
  • 1. W dobie kryzysu i inflacji .......... 217
  • 2. Zmiany w strukturze zarządu .......... 224
  • 3. Modernizacja infrastruktury i prace budowlane .......... 229
  • 4. Z działalności pozamiejscowej .......... 235
  • ROZDZIAŁ VII. DZIAŁALNOŚĆ DIAKONIJNA A NAZISTOWSKA RZECZYWISTOŚĆ (1933-1946) .......... 245
  • 1. Pod znakiem swastyki – ząbkowicki zakład diakonijny a sytuacja polityczna .......... 245
  • 2. Życie domu .......... 251
  • 3. Ostatnie inwestycje przed wybuchem II wojny światowej .......... 254
  • 4. Okres II wojny światowej .......... 257
  • 5. Ostatnie dni w Ząbkowicach Śląskich (1945-1946) .......... 262
  • 6. Opuszczenie miasta .......... 270
  • ROZDZIAŁ VIII. MATERIALNA SPUŚCIZNA EWANGELICKIEGO ZAKŁADU DIAKONIJNEGO .......... 275
  • 1. ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE (Frankenstein in Schlesien) .......... 277
  • 2. LEGNICA (Liegnitz) .......... 287
  • 3. KACZORÓW (Ketschdorf) – Dom wspólnoty ewangelickiej Emmastift, ul. Kamiennogórska 9 .......... 288
  • 4. JEDLINA-ZDRÓJ (Charlottenbrunn) – Dom mieszkalny dla rzemieślników i robotników Gottessegen, ul. Cmentarna 4 .......... 289
  • 5. KOPANIEC (Seifershau) – Dom wspólnoty ewangelickiej Gottesgruß, Kopaniec 40 .......... 289
  • 6. MIĘDZYRZECZE (Haidau) – Dom wypoczynkowy dla dzieci (Kindererholungsheim) Kramstastift .......... 290
  • 7. OPOLNICA (Giersdorf) – Dom wypoczynkowy dla diakonis i nauczycielek ewangelickich Hedwigshaus, Opolnica 1 .......... 290
  • 8. JANOWICE WIELKIE (Jannowitz) – Dom wypoczynkowy dla sióstr diakonis Dankbarkeit, ul. Demokratów 24 .......... 291
  • 9. SZKLARSKA PORĘBA (Schreiberhau) .......... 291
  • Zakończenie .......... 295

Published

November 7, 2021

Categories

Details about the available publication format: PDF (The lowest price over the last 30 days: 39 PLN)

PDF (The lowest price over the last 30 days: 39 PLN)

ISBN-13 (15)

978-83-8138-706-4

Details about the available publication format: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-705-7