Pamięć i dziedzictwo kulturowe: Studia i szkice in memoriam profesor Andrzej Pankowicz (1950-2011)

Authors

Paweł Plichta (ed)
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-6976-9350

Keywords:

heritage, heritology, scouting, Polish Legions in World War I, cultural property

Synopsis

Zakres semantyczny terminu „dziedzictwo” (heritage) zarówno w języku potocznym, jak i w dyskursie naukowym jest współcześnie wciąż poszerzany. To pojęcie staje się kategorią opisu rzeczywistości przy zastosowaniu metod różnych dyscyplin. Studia nad dziedzictwem (heritology) integrują badaczy zabytków i dóbr kultury, języka, społeczeństwa, tradycji, historii, religii, pamięci społecznej, miejsc zarówno pamięci, jak i niepamięci.
Jako ideę wiążącą wiele perspektyw nauk humanistycznych i społecznych zaproponowano różne wymiary pamięci i dziedzictwa kulturowego – tak, by bezpośrednio lub pośrednio stanowiły przykład obecności „przeszłości w teraźniejszości”. Przedstawione ujęcie stanowi nawiązanie do jednego z ostatnich dużych interdyscyplinarnych przedsięwzięć naukowo- -badawczych zainicjowanych przez Profesora Andrzeja Pankowicza, które nosiło tytuł „Przeszłość we współczesnej narracji kulturowej” – i jego poszerzenie.
W niniejszym tomie znalazły się studia i szkice, które stanowią rozwinięcie badań o różnym zakresie: lokalnym, narodowym, regionalnym i globalnym, pogłębienie inspiracji powstałych do pewnego stopnia dzięki różnego rodzaju kontaktom z Profesorem: dyskusjom, seminariom, wykładom i współpracy z Nim zarówno w salach wykładowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak i w ramach Związku Harcerstwa Polskiego czy Polskiego Czerwonego Krzyża.

Chapters

Author Biographies

Paweł Plichta, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Kulturoznawca, religioznawca, adiunkt w Instytucie Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dyrektor Centrum Studiów Litewskich UJ. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół dziedzictwa kulturowego, Biblii jako wieloaspektowego tekstu kulturotwórczego i jego recepcji w kulturach. Jest autorem m.in. monografii pt. Estera w kulturach. Rzecz o biblijnych toposach (Kraków 2014). Od kilku lat zajmuje się również problematyką turystyki religijnej i narracjami wspomnieniowymi polskich pielgrzymów do Santiago de Compostela.

Bartosz Rzońca, Historical Museum of Kraków

Instruktor harcerski, pracownik Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, autor książki Krakowska Chorągiew Harcerzy w latach 1945-1950 oraz licznych artykułów o tematyce harcerskiej. Kurator wystaw „Wszyscy przed nią drżą – w stulecie Czarnej Trzynastki Krakowskiej im. Zawiszy Czarnego” (2018), „Duchem wierni, czynami wielcy – skauting polski 1910-1921” (2018).

Tomasz Sikorski, Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Institute of National Remembrance

Pracownik Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej, doktorant Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, harcmistrz, kolekcjoner m.in. obiektów dotyczących historii harcerstwa i Wojska Polskiego, głównie z zakresu falerystyki. Autor artykułów i książek, m.in.: Harcerskie odznaki honorowe 1916-1989 (Kraków 1991), Krzyż harcerski 1913-1989 (Kraków 1991), Krzyż harcerski 1913-2013 (Warszawa–Kraków 2014), Z krzyżem harcerskim w bój 1914-1921. Wybrane pamiątki (Warszawa 2018), Harcerze w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921 (Warszawa 2020).

Irena Kozimala, Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu

Doktor historii, wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu, od 2007 roku dyrektor Instytutu Historii, następnie od 2020 roku dyrektor Instytutu Humanistyczno-Artystycznego PWSW w Przemyślu, od 2016 roku dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie. Rozprawę doktorską „Lwowska Chorągiew Harcerek ZHP w latach 1911-1939” pod kierunkiem naukowym prof. dr. hab. Tomasza Strzembosza obroniła na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w 2002 roku. Autorka książek: Skauting polski w Galicji Wschodniej (Przemyśl 1994), Lwowska Chorągiew Harcerek ZHP 1911-1939 (Przemyśl–Rzeszów 2003), Lwowska Chorągiew Harcerzy ZHP w latach 1921-1939 (Przemyśl 2007), Kadra instruktorska Lwowskiej Chorągwi Harcerzy Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1918-1945 (Warszawa 2010), Polski skauting męski w Galicji Wschodniej 1911-1920 (Kraków 2009), Żołnierze Wyklęci. Z dziejów partyzantki antykomunistycznej w powiecie przeworskim 1944-1956 (Przeworsk 2015, 2016) oraz wielu artykułów.

Adam Massalski, Jan Kochanowski University in Kielce

Historyk, harcmistrz, prorektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach (1990-1993) i rektor WSP / Akademii Świętokrzyskiej (obecnie Uniwersytet Jana Kochanowskiego) w Kielcach (1999-2005), senator VI i VII kadencji, przewodniczący ZHP (2007-2013).

Tadeusz Prokopiuk, The Polish Scouting and Guiding Association

Harcmistrz, historyk, urzędnik państwowy, zastępca komendanta (1965-1971) i komendant Krakowskiej Chorągwi ZHP (1971-1973), członek Rady Naczelnej i Prezydium RN ZHP (1973-1977), członek CKR ZHP (1977-1981), przewodniczący Rady Wojewódzkiej FSZMP (1973-1975), współpracuje z Komisją Historyczną ZHP Chorągwi Krakowskiej.

Janusz Wojtycza, Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University

Historyk, pedagog, profesor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie.

Paweł Myślik

Inżynier leśnik, absolwent Wyższej Szkoły Rolniczej w Krakowie, instruktor w Związku Harcerstwa Polskiego w Szczepie „Słowiki” oraz w Czarnej Trzynastce Krakowskiej, harcmistrz, członek kadry kształcącej Chorągwi Krakowskiej ZHP, Działacz NSZZ „Solidarność”, delegat na I Zjazd NSZZ „Solidarność” i członek I Zarządu Regionu Małopolska, turysta górski i żeglarz, zawodowo zajmujący się ochroną środowiska i zarządzaniem nieruchomościami. Od 2018 roku na emeryturze.

Sławomir Dorocki, Pedagogical University of Krakow

Doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia, adiunkt w Katedrze Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki regionów i procesów regionalizacji społeczno-gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania przestrzeni europejskiej i uwarunkowań historycznych oraz zastosowania metod komputerowych i statystycznych w badaniach nad zróżnicowaniem przestrzeni geograficznej.

Barbara Konwerska, The Cracow Saltworks Museum Wieliczka

Historyk, kurator dyplomowany, od 2017 roku zastępca dyrektora ds. naukowo-badawczych w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Z działalnością muzealną i naukową związana od początku swojej kariery zawodowej. Autorka i współautorka publikacji, artykułów naukowych i popularnonaukowych, programów, folderów i katalogów wystaw. Prowadzi badania naukowe i kwerendy w archiwach i bibliotekach głównie z zakresu historii fotografii, historii Wieliczki oraz kopalni soli w okresie zaborów austriackich.

Wojciech Mazur, Jagiellonian University in Kraków

Historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Szczególnie interesuje się problematyką międzynarodowych aspektów funkcjonowania sił zbrojnych II Rzeczypospolitej. Autor kilkudziesięciu prac naukowych i popularnonaukowych.

Anna Duda, Jagiellonian University in Kraków

Adiunkt w Instytucie Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze oscylują wokół wizualności w turystyce oraz antropologii fotografii. Jest autorką m.in. monografii pt. Turysta wobec porzuconego dziedzictwa Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia (Kraków 2020).

Tomasz Róg, Kraków.pl

Dziennikarz, pracownik Urzędu Miasta Krakowa, absolwent rosjoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, autor serwisu internetowego licznikgeigera.pl, poświęconego skutkom awarii w elektrowni jądrowej w Czarnobylu.

Marcin Marcinko, Jagiellonian University in Kraków

Doktor habilitowany nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; koordynator Ośrodka Międzynarodowego Prawa Humanitarnego i Praw Człowieka WPiA UJ; przewodniczący Ogólnopolskiej Komisji Międzynarodowego Prawa Humanitarnego przy Zarządzie Głównym Polskiego Czerwonego Krzyża.

Katarzyna Góralczyk, The Pontifical University of John Paul II in Krakow

Doktor nauk społecznych w dziedzinie nauki o bezpieczeństwie. Wykładowca w Katedrze Krajobrazu i Dziedzictwa Kulturowego na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Prezes Fundacji Nauka i Kultura, skarbnik Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa, członkini Polskiego Komitetu Narodowego Błękitnej Tarczy i Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS, członkini Komisji Upowszechniania Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Konfliktów Zbrojnych przy Zarządzie Głównym PCK w Warszawie oraz ekspert Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas im. Krzysztofa Liedela. Inicjatorka i organizatorka szeregu inicjatyw społecznych i kulturalnych, a także szkoleń, warsztatów i konferencji. Jej zainteresowania badawcze to: ochrona dóbr kultury na wypadek sytuacji kryzysowej i konfliktu zbrojnego, bezpieczeństwo kulturowe, działalność UNESCO dziedzictwo kulturowe oraz Międzynarodowe Prawo Humanitarne Konfliktów Zbrojnych.

Barbara Weżgowiec, Jagiellonian University in Kraków

Polonistka i kulturoznawczyni, doktor literaturoznawstwa. Pracuje w Instytucie Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz I Liceum Ogólnokształcącym im. B. Nowodworskiego w Krakowie. Jej zainteresowania naukowe dotyczą regionalizmu w literaturze, kategorii przestrzeni, relacji między pamięcią i literaturą oraz narracji tożsamościowych. Ostatnio opublikowała monografię pt. Pisarz i miasto. Gdańsk w prozie Stefana Chwina, Kraków 2019.

Pamiec-i-dziedzictwo-kulturowe-Studia-i-szkice-in-memoriam-profesor-Andrzej-Pankowicz

Published

December 1, 2022

Series

Details about the available publication format: (The lowest price over the last 30 days: 30 PLN

(The lowest price over the last 30 days: 30 PLN

ISBN-13 (15)

978-83-8138-675-3

Details about the available publication format: Paperback

Paperback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-674-6