Szklany mur: Proza polska 1945-1980
Keywords:
polish prose, 1945-1980, history of polish literature, postwar proseSynopsis
Oryginalność Szklanego muru polega na przekroczeniu granic tradycyjnej historii literatury. Wybitny krytyk literacki zamiast rejestrować nazwiska, tytuły, daty obrał perspektywę socjologiczną.
Obrazowym ekwiwalentem szklanego muru są w aranżowanej według mody lat siedemdziesiątych luksfery, a w sztuce niektóre instalacje Jana Berdyszaka lub Alojzego Gryta. Najpiękniejszy jest przedmiot, którego nie ma? Czy krytyk aludował do utworu Zbigniewa Herberta? Niekoniecznie. Raczej szklany mur to wyrażenie – i wyobrażenie – które nawiązuje do formuły Stendhala, zgodnie z którą powieść – to zwierciadło przechadzające się po gościńcu. Zamiast lustra polska proza narracyjna w latach 1945-1980 przypominała nieprzeniknione tafle, na których nie tylko widać niewiele, ale też nie sposób się przez nie dotknąć, czyli bezpośrednio przekazać emocje, zbliżyć się, uścisnąć dłoń. Korelacji z plastyką znajduje się tu więcej. Motyw muru niesie konotacje egzekucji lub sytuacji tragicznych, bez wyjścia. Odpowiada on doświadczeniom pokoleń, które z autopsji znają grozę wojny.
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
Wstęp. Wyobraźnia historyczna .......... 7
-
Wykaz literatury ..........15
-
Układ odniesienia .......... 21
-
CZĘŚĆ PIERWSZA. MIT NOWEGO ŚWIATA
-
Racja i siła .......... 27
-
Wyroki historii .......... 30
-
Nagi świat, nagi człowiek .......... 32
-
Monopoetyka .......... 42
-
Lament doktora Faula .......... 49
-
CZEŚĆ DRUGA. FESTYN
-
Prawie Europa .......... 57
-
Daleko od Warszawy .......... 61
-
Metryki .......... 64
-
Sobie i historii .......... 67
-
Twarze pokolenia .......... 70
-
„Prawdziwe myślenie" .......... 73
-
Literatura ogródków działkowych .......... 80
-
Jest jak jest .......... 85
-
Obcy .......... 87
-
Teren, western, dokument .......... 90
-
Szkic, cień, echo .......... 96
-
Zatopione lądy .......... 99
-
Duch nad wodami .......... 105
-
Mała i duża scena .......... 106
-
Sposób bycia .......... 108
-
Złudzenie obecności, radość uczestnictwa .......... 113
-
Rzeczywistość zamknięta .......... 120
-
Rzeczywistość otwarta .......... 125
-
Igrzyska .......... 130
-
Rynek .......... 133
-
Druga strona lustra .......... 134
-
Człowiek „dla" człowieka .......... 138
-
CZĘŚĆ TRZECIA. UPADEK
-
Styl i system .......... 145
-
Prawo kontekstu .......... 148
-
Zamykanie wątków .......... 151
-
W co się bawić .......... 157
-
Chora uroda .......... 164
-
Sezon reporterów .......... 168
