Gwara i kultura w słowie zapisane: Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Kąsiowi
Keywords:
Józef Kąś, scientific anniversary, linguistic researchSynopsis
W roku 2024 świętowaliśmy szczególną rocznicę pracy naukowej Profesora Józefa Kąsia, od lat związanego z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Jubileusz siedemdziesięciolecia urodzin Profesora jest wyjątkową okazją do uczczenia dorobku naukowego i dydaktycznego jednego z najwybitniejszych polskich dialektologów naszych czasów. Profesor Józef Kąś od wielu lat jest nie tylko autorytetem w dziedzinie badań nad polskimi gwarami, ale także niezrównanym mentorem i mistrzem dla wielu pokoleń młodych filologów, którym przekazuje swoją pasję i wiedzę o kulturze językowej regionów.
Chapters
-
Wstęp .......... 9
-
O JUBILACIE
-
Profesor Józef Kąś: Żywot człowieka pracowitego .......... 13
-
Słownikalia .......... 19
-
Jubileusz naukowy Profesora Józefa Kąsia – dialektologa, nauczyciela, Mistrza .......... 21
-
Wkład Profesora Józefa Kąsia do polskiego językoznawstwa .......... 37
-
W podróży z gwarą .......... 59
-
Spis publikacji Jubilata za lata 1978–2024 .......... 73
-
PODTATRZE W BADANIACH JĘZYKOZNAWCZYCH
-
Tatry i Zakopane w wieku XIX – z badań nad początkami miasta i uzdrowiska .......... 83
-
Korpus Spiski jako źródło do badań leksyki gwarowej .......... 115
-
Nazwy chorób w gwarze orawskiej .......... 135
-
Słownictwo związane z obrzędowością roku kościelnego w Słowniku gwary orawskiej Józefa Kąsia .......... 157
-
Ludowe nazwy obiektów z polskiej części Tatr Zachodnich zgromadzone w materiałach do Słownika historyczno-geograficznego Tatr i Podtatrza Witolda Henryka Paryskiego. Komentarz filologiczny .......... 171
-
FONETYKA GWAROWA I HISTORYCZNA
-
O sposobach zapisywania gwary raz jeszcze (na przykładzie tekstów z Zaolzia) .......... 191
-
Przejście grup zv-, ź- w ʒ-, - w języku polskim .......... 205
-
O pewnym zjawisku polskich gwar kresów zachodnich: -ch > -k .......... 213
-
SŁOWNICTWO GWAROWE I REGIONALNE
-
Zmiany w słownictwie cieszyńskim od drugiej połowy XIX w. (na podstawie Słownika Andrzeja Cinciały) .......... 223
-
Z polskiej etymologii gwarowej .......... 241
-
Rzeczownik herzt i jego derywaty w gwarach okolic Biecza na Pogórzu .......... 257
-
Nazwy wiatru w języku mieszkańców wielkopolskich wsi na tle kultury regionu .......... 273
-
Potoczne i gwarowe nazwy roślin związane z imieniem Józef .......... 291
-
Urzinki, bo sie urzino. Motywacja gwarowych nazw słodyczy (na przykładzie materiału śląskiego) .......... 309
-
Przysłowiowa Wigilia .......... 327
-
Czym była i jest warzywna włoszczyzna i jak nazywa się u krakowiaków i górali, czyli naukowo przystrojony jubileuszowy bukiet – jarzyn .......... 345
-
Tajemnicza kukiełka .......... 363
-
SŁOWOTWORSTWO GWAROWE I HISTORYCZNE
-
Nazwy zadymki śnieżnej z formantem -awa w gwarach polskich .......... 383
-
O polskich przymiotnikach określających człowieka lubiącego pracować .......... 399
-
Rzeczowniki z sufiksem -iwo w gwarach Małopolski południowej .......... 409
-
Rzeczownikowe złożenia z ćwierć, cały w historii polszczyzny (w porównaniu ze złożeniami z pół) na materiale słownikowym .......... 423
-
JĘZYK I TEKST
-
Historia mówiona – uwagi o języku i stylu Pamiętnika Kazimierza Krygowskiego .......... 473
-
Dialog w dramacie ludowym (na przykładzie Wesela hoczoskiego…) .......... 447
-
O funkcji perswazyjnej tekstów marketingowych umieszczanych na etykietach piw .......... 463
-
NAZWY WŁASNE W GWARACH I HISTORII JĘZYKA POLSKIEGO
-
Nazwy miejscowe w małopolskich rotach przysiąg sądowych (1399–1418) .......... 485
-
Wartościowanie cech fizycznych człowieka przez wiejską wspólnotę językowo-kulturową (na przykładzie przezwisk mieszkańców gminy Babice w powiecie chrzanowskim .......... 525
-
ETNOLINGWISTYKA
-
Współczesna etnolingwistyka kognitywna – ludowa, narodowa, porównawcza? .......... 539
-
Językowo-kulturowy obraz chwastów i ziół motywowany nazwami zwierząt (na materiale Słownika gwar Lubelszczyzny) .......... 561
-
Втрачені образи українського світу (з робочого столу лексикографа) .......... 581
-
Święty Józef w przestrzeni kulturowej tradycyjnej wsi .......... 597
-
Gwarowy obraz rodzeństwa .......... 609
-
O sytuacji językowo-kulturowej Truskolas i wsi okolicznych w gminie Wręczyca Wielka w XXI w. .......... 625
-
Powiadamianie, zawiadamianie, oznajmianie… Przepływ wiadomości w utrwaleniu gwarowym .......... 639
-
SOCJOLINGWISTYKA
-
Badanie znajomości dyferencyjnego słownictwa gwarowego wśród mieszkańców wsi – propozycje metodologiczne .......... 659
-
Filtr kulturowy, filtr informacyjny i filtr sytuacyjny w przedwojennych Pamiętnikach chłopów .......... 679
-
O wymierającej gwarze polskiej na Węgrzech .......... 691
-
HISTORIA JĘZYKA I JĘZYKOZNAWSTWA
-
Pierwsze i trzecie wydanie Biblii Leopolity (1561, 1577) w świetle cytatów Słownika Lindego .......... 707
-
Biblijny korzec. Szkic z dziejów leksyki i frazeologii polskiej. Aspekty translacyjne .......... 719
-
Językowe sposoby i prawne uwarunkowania identyfikowania firm krakowskich w drugiej połowie XIX i na początku XX w. .......... 731
-
Tadeusz Kowalski (1889–1948) jako inicjator dialektologii tureckiej .......... 743
-
ETNOGRAFIA
-
Funkcjonowanie niektórych obyczajów ludowych u Polaków z okolic Mościsk na Kresach południowo-wschodnich .......... 761
-
Tadeusza Kowalskiego niepublikowane materiały z Deli Orman (1929 r.) .......... 779
