Kliszczacy: Przemiany językowo-kulturowe polskiej wsi

Authors

Maciej Rak (ed)
Uniwersytet Jagielloński, Kraków
https://orcid.org/0000-0003-0042-1406
Monika Brytan-Ciepielak (ed)
Uniwersytet Jagielloński, Kraków
https://orcid.org/0000-0003-4751-8213

Synopsis

Więciórka jest wsią beskidzką leżącą na skrzyżowaniu zasięgów cech fonetycznych dwu różnych regionów południowej Małopolski. Położenie na północnych krańcach wąskiego już tutaj obszaru zasięgu tzw. archaizmu podhalańskiego łączy jej gwarę z dialektem podhalańskim (druga z najważniejszych cech podhalańskich, akcent inicjalny, tutaj już nie dochodzi). Leży ta wieś równocześnie w pasie wymowy jednonosówkowej (chociaż sama ma dwie nosówki, ale przednią znacznie obniżoną i brak rozkładu tych samogłosek przed spółgłoskami zwartymi), ciągnącym się równoleżnikowo mniej więcej od Wadowic do Limanowej, a więc na terytorium stanowiącym dawniej, jeszcze przed skolonizowaniem Podhala, niewątpliwie południowe krańce małopolskiego obszaru językowego.
Ludność oprócz rolnictwa trudni się głównie pracą w lesie, obróbką i wywozem drzewa. Pasterstwa już nie ma. Że było, świadczą Szałasiska , Koszary , Żłoby zachowane w nazwach terenowych. Nie ma już „góralskich białych portek”, które starsi jeszcze pamiętają; za mojej pamięci zginęły kierpce. Ludność nie uważa się za Górali ani za Lachów, nie umiejąc określić swej przynależności. Gwara zachowana dobrze, wpływ języka literackiego bardzo mały.


Marian Kucała,
Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich,
Wrocław 1957, s. 11–12

Chapters

Rak-i-in-Kliszczacy-Przemiany-jezykowo-kulturowe-polskiej-wsi

Published

30 May 2025

Details about the available publication format: PDF (Open Access)

PDF (Open Access)

ISBN-13 (15)

978-83-8368-281-5

Details about the available publication format: Paperback

Paperback

ISBN-13 (15)

978-83-8368-280-8

How to Cite

Rak, M. , Brytan-Ciepielak, M. and Gacek, G. (eds.) (2025) Kliszczacy: Przemiany językowo-kulturowe polskiej wsi. Poland: Księgarnia Akademicka Publishing. doi:10.12797/9788383682815.