Między kulturami: Neurobiologiczne i kulturowe podstawy dydaktyki języków obcych na przykładzie nauczania języka polskiego studentów z Chin
Słowa kluczowe:
czynniki kulturowe, neurobiologia uczenia się, dydaktyka języków obcych, model kształcenia, styl sokratejski, styl konfucjański, nauczanie Chińczyków, glottodydaktyka polonistycznaStreszczenie
Książka stanowi interdyscyplinarne opracowanie poświęcone zagadnieniu efektywności nauczania języków obcych, ze szczególnym uwzględnieniem roli biologicznych i kulturowych uwarunkowań procesu uczenia się. Autorka podejmuje próbę integracji wyników badań z zakresu neurobiologii, psychologii poznawczej i międzykulturowej, glottodydaktyki, antropologii oraz filozofii, by zaprezentować kompleksowy model nauczania języka polskiego zorientowany kulturowo i dostosowany do potrzeb studentów z Chin.
Rozdziały
-
SPIS TREŚCI
-
Wprowadzenie .......... 9
-
CZĘŚĆ TEORETYCZNA. KU MODELOWI KSZTAŁCENIA UWZGLĘDNIAJĄCEGO KULTURĘ UCZĄCYCH SIĘ
-
1. Od dydaktyki ogólnej do kształcenia uwzględniającego kulturę uczących się .......... 19
-
1.1. Nauczanie zorientowane na ucznia .......... 20
-
1.2. Uczeń–nauczyciel – dialog międzykulturowy .......... 23
-
1.3. Podstawy wdrażania podejścia uwzgledniającego kulturę uczących się .......... 27
-
1.4. W poszukiwaniu odpowiedniego modelu kształcenia .......... 32
-
2. Między naturą a kulturą. Indywidualne i kulturowe ścieżki rozwoju .......... 35
-
2.1. Proces uczenia się w perspektywie neurobiologicznej .......... 38
-
2.2. Kulturowe filtry poznawcze .......... 51
-
3. Edukacja polonistyczna w Chinach .......... 69
-
3.1. Rozwój ośrodków polonistycznych w Chinach .......... 70
-
3.2. Współpraca międzynarodowa .......... 77
-
3.3. Wyzwania i perspektywy .......... 81
-
4. Między Wschodem a Zachodem. Wprowadzenie do kultury chińskiej .......... 85
-
4.1. Garść truizmów .......... 86
-
4.2. Źródła cywilizacji .......... 89
-
4.3. Filozoficzno-religijne fundamenty życia i edukacji .......... 91
-
4.4. Koncepcja „twarzy” i jej rola w życiu mieszkańców Państwa Środka .......... 101
-
4.5. IChina – na drodze ku indywidualizacji .......... 106
-
5. Społeczeństwo chińskie w wymiarach kultur .......... 111
-
5.1. Psychologiczne mapy kultur .......... 112
-
5.2. Społeczna współzależność a dążenie do wyjątkowości .......... 115
-
5.3. Miejsce i rola jednostki w hierarchii społecznej .......... 129
-
5.4. Długoterminowa orientacja czasowa .......... 131
-
6. Kulturowe uwarunkowania edukacji .......... 137
-
6.1. Nowa Era w szkolnictwie chińskim .......... 139
-
6.2. Środowisko domowe .......... 141
-
6.3. System edukacji szkolnej .......... 145
-
6.4. Model konfucjański i sokratejski .......... 152
-
6.5. Między modelami .......... 157
-
7. Siła dedukcji a dynamiczna harmonia przeciwieństw .......... 161
-
7.1. Kontekst kontra konkret .......... 163
-
7.2. Kategorie a relacje – rzeczowniki versus czasowniki .......... 166
-
7.3. Krok po kroku czy holistycznie – epistemologia myślenia .......... 168
-
7.4. Procesy analizy i syntezy w perspektywie neurodydaktycznej .......... 171
-
8. Między językami. Kulturowe ramy komunikacji .......... 173
-
8.1. Język chiński w perspektywie kulturowej i neurobiologicznej .......... 174
-
8.2. Bez ogródek czy między wierszami – style komunikacji .......... 187
-
CZĘŚĆ BADAWCZA. SPOTKANIE KONFUCJUSZA Z SOKRATESEM
-
9. Doświadczanie chińskości .......... 197
-
9.1. Incydenty krytyczne związane z „zagrożeniem” bądź „zachowaniem twarzy” .......... 198
-
9.2. Manifestacje „ja współzależnego” .......... 203
-
9.3. Nieporozumienia wynikające z różnic kulturowych .......... 206
-
9.4. Zderzenie systemów – teksty o edukacji .......... 210
-
9.5. Hierarchie wartości – wypowiedzi o pracy .......... 215
-
9.6. Przyjmowanie polskich imion .......... 218
-
10. Badanie preferencji edukacyjnych studentów chińskich i polskich .......... 229
-
10.1. Cele badań i ich racjonalizacja .......... 230
-
10.2. Metodologia badań .......... 232
-
10.3. Narzędzia badawcze .......... 236
-
10.4. Charakterystyka grupy respondentów .......... 240
-
10.5. Rezultaty badań pilotażowych .......... 242
-
10.6. Analiza i interpretacja wyników badań docelowych .......... 247
-
CZĘŚĆ APLIKACYJNA. W POSZUKIWANIU DROGI ŚRODKA
-
11. Od teorii do praktyki .......... 305
-
12. Budowanie i systematyzacja wiedzy językowej .......... 309
-
12.1. Ogólna wrażliwość i sprawność fonetyczna .......... 309
-
12.2. Nauczanie gramatyki .......... 330
-
12.3. Rozwijanie kompetencji leksykalnej .......... 337
-
13. Rozwijanie kompetencji komunikacyjnej .......... 341
-
13.1. Działania receptywne .......... 341
-
13.2. Działania produkcji .......... 353
-
13.3. Wnioski i rekomendacje .......... 365
-
14. „Budowanie pomostów między kulturami” .......... 369
-
14.1. Przykładowe scenariusze warsztatów międzykulturowych .......... 372
-
14.2. Ramowy plan treningu akulturacyjnego .......... 385
-
14.3. Propozycje aktywności rozwijających kompetencje międzykulturowe .......... 387