Wprowadzenie do Midrasza Bereszit Rabba na przykładzie rabinicznej historii Abrahama i Sary

Autorzy

Walter Richard Kaczorowski
https://orcid.org/0000-0002-7065-1082

Słowa kluczowe:

Midrasz Bereszit Rabba, Komentarze rabiniczne, Metody interpretacji rabinicznej, Historia Abrahama

Streszczenie

Przedmiotem pracy jest krytyczna prezentacja rabinicznej interpretacji Biblii hebrajskiej w części odnoszącej się do historii Abrahama i Sary na przykładach zaczerpniętych z Midrasza Bereszit Rabba („MBR”), zawierających komentarz do Księgi Rodzaju / Sefer Bereszit. Autor, po szeroko zakrojonych badaniach i szczegółowej analizie, stara się odpowiedzieć na następujące pytania: Jakie metody interpretacji zostały wykorzystane w MBR? W jakim zakresie metody te mogą być uznane za podobne do rabinicznych metod interpretacji biblijnej? W jaki sposób rabiniczna interpretacja odpowiada późniejszym metodom egzegezy i interpretacji w zakresie peszat i derasz? Książka przedstawia także obraz teologicznej roli Abrahama w Midraszu i prezentuje teologię w tej jego części, która odnosi się do historii Abrahama i Sary.
Pracę podzielono na 5 części: (1) Od Tory do Midraszy; (2) Wprowadzenie do MBR i pozostałej literatury midraszowej; (3) Komentarz do MBR, obejmujący historię Abrahama i Sary; (4) Metody interpretacji rabinicznej na przykładzie MBR; (5) Teologia MBR do Księgi Bereszit w odniesieniu do patriarchy Abrahama.

Rozdziały

  • SPIS TREŚCI
  • Przedmowa .......... 17
  • Wstęp .......... 27
  • ROZDZIAŁ 1 OD TORY DO MIDRASZY .......... 4
  • 1.1. Początki literatury rabinicznej .......... 48
  • 1.2. Warunki polityczne, socjalne oraz ekonomiczne w Ziemi Izraela w latach 66-235 .......... 50
  • 1.3. Zniszczenie Drugiej Świątyni ‒ jego pokłosie i konsekwencje .......... 56
  • 1.4. Początki i rozwój literatury rabinicznej w Ziemi Izraela (Erec Israel) .......... 60
  • 1.5. Wzrastający wpływ rabinów w okresie od II do IV wieku na kształtowanie nowego kierunku judaizmu oraz życia ludności żydowskiej .......... 66
  • 1.6. Pamięć Izraela: pamięć o Abrahamie .......... 79
  • 1.7. Tora ustna: fundament i spoiwo rabinicznej dyskusji w midraszach .......... 100
  • 1.8. Zakończenie .......... 106
  • ROZDZIAŁ 2. WPROWADZENIE DO MIDRASZA BERESZIT RABBA I POZOSTAŁEJ LITERATURY MIDRASZOWEJ ......... 109
  • 2.1. Pojęcia midrasza i hagady .......... 109
  • 2.2. Literatura midraszowa .......... 111
  • 2.3. Midrasze egzegetyczne .......... 119
  • 2.4. Midrasze homiletyczne .......... 132
  • 2.5. Podsumowanie .......... 151
  • ROZDZIAŁ 3. KOMENTARZ DO MIDRASZA BERESZIT RABBA OBEJMUJĄCEGO HISTORIĘ ABRAHAMA I SARY (RDZ 11,27 – 25,18) .......... 153 .......... 287
  • 3.1. Opuszczenie ziemi przodków przez Abramana polecenie Boga (parasza Lech-Lecha) .......... 155
  • 3.2. Powody wyboru Abrama na ojca Izraela .......... 161
  • 3.3. Relacje Abrama z Lotem .......... 165
  • 3.4. Spotkanie Melchizedeka z Abramem .......... 170
  • 3.5. Lęki i obawy Abrama po wygranej wojnie z Amrafelem, królem Synearu, i jego trzema wasalami .......... 189
  • 3.6. Błogosławieństwa i przymierza Abrama z Bogiem .......... 192
  • 3.7. Relacje między Saraj i Hagar oraz grzech Saraj i Abrama .......... 199
  • 3.8. Objawienie Boga pod dębem w Mamre .......... 203
  • 3.9. Zniszczenie Sodomy i Gomory .......... 206
  • 3.10. Pytanie o sprawiedliwość Boga jako dowód prawości Abrama .......... 211
  • 3.11. Związanie Izaaka (Akeda) – ostatnia, dziesiąta próba Abrahama .......... 212
  • 3.12. Śmierć Sary, jaskinia Makpela i spełniona obietnica Boga .......... 223
  • 3.13. Poszukiwanie żony dla Izaaka .......... 226
  • 3.14. Modlitwy Eliezera do Boga o sukces misji .......... 233
  • 3.15. Spotkanie przy studni, rytuał pojenia wodą, czyli test szczodrobliwości .......... 234
  • 3.16. Negocjacje wykupu Rebeki i ingerencja anioła .......... 236
  • 3.17. Dziesięć prób – Bóg sprawdza Abrahama .......... 241
  • 3.18. Porównanie postaci Rebeki i Abrahama .......... 250
  • 3.19. Porównanie postaci Abrahama i Noego w Midraszu Bereszit Rabba .......... 253
  • 3.20. Podsumowanie .......... 281
  • ROZDZIAŁ 4. METODY INTERPRETACJI RABINICZNEJ NA PRZYKŁADZIE MIDRASZA BERESZIT RABBA .......... 287
  • 4.1. Rabiniczne postrzeganie Biblii .......... 287
  • 4.2. Interpretacja rabiniczna w midraszach .......... 293
  • 4.3. Interpretacja Midrasza Bereszit Rabba: peszat i derasz .......... 324
  • 4.4. Interpretacja Midrasza Bereszit Rabba: peszer-peszarim .......... 329
  • 4.5. Techniki interpretacji wsparcia według Davida Halivniego – אסמכתא ‒ asmakhta dla interpretacji peszat i derasz używanych w midraszach .......... 339
  • 4.6. Statystyka Midrasza BR w badanym zakresie historii Abrahama .......... 352
  • 4.7. Podsumowanie metod interpretacji .......... 366
  • ROZDZIAŁ 5. TEOLOGICZNA ROLA ABRAHAMA W MIDRASZU BERESZIT RABBA DO KSIĘGI RODZAJU 11,27 – 25,18 .......... 371
  • 5.1. Abraham jako ojciec Izraela .......... 375
  • 5.2. Abraham jako błogosławieństwo wszystkich narodów .......... 381
  • 5.3. Abraham a stworzenie świata .......... 385
  • 5.4. Abraham jako prorok – eschatologia w Midraszu Bereszit Rabba .......... 387
  • 5.5. Abraham i wątki mesjanistyczne w Midraszu Bereszit Rabba .......... 390
  • 5.6. Abraham w psalmach w Midraszu Bereszit Rabba .......... 399
  • 5.7. Abraham a przykazania Tory .......... 412
  • 5.8. Abrahama przymierza z Bogiem .......... 414
  • 5.9. Podsumowanie .......... 424
Kaczorowski-Wprowadzenie-do-Midrasza-Bereszit-Rabba

Opublikowane

21 listopada 2022

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: PDF

PDF

ISBN-13 (15)

978-83-8138-442-1

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-441-4

Jak cytować

Kaczorowski, W.R. (2022) Wprowadzenie do Midrasza Bereszit Rabba na przykładzie rabinicznej historii Abrahama i Sary. Poland: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka (Seria Lamad – למד). doi:10.12797/9788381384421.