Wizje romantyzmu w literaturze i publicystyce polskiej XX wieku
Synopsis
Granice chronologiczne XX wieku pokrywają się w przybliżeniu z granicami interesującego nas w tym tomie zjawiska. Około roku 1900 wstępuje na scenę pierwsze pokolenie znające romantyzm wyłącznie ze źródeł pisanych i przekazów historycznych. Modernizm literacki zostaje wówczas zidentyfikowany z neoromantyzmem, a widoczne odrodzenie w publicystyce i postawach pokolenia przeżywa dziedzictwo polityczne trzech wieszczów. Druga Rzeczpospolita otacza to dziedzictwo oficjalnym kultem, a zarazem – nieoficjalnie – inicjuje falę antyromantycznych buntów, polemik i przewartościowań. Katastrofa wojenna powoduje odrodzenie tradycji romantycznej w literaturze emigracyjnej i w świadomości politycznej głównych ośrodków emigracji. Wyraźny powrót romantyzmu politycznego – choć refleksyjny i krytyczny – obserwujemy także w literaturze schyłkowego PRL-u, aż po stan wojenny. Jak z tego wynika, różne „wizje romantyzmu” wydają się stałym składnikiem polskiego modernizmu w szerokim rozumieniu tego terminu. Natomiast próba zerwania z tą tradycją i jej wymazania z kultury współczesnej pod hasłem „końca paradygmatu romantycznego” kojarzy się z programem ponowoczesności. Namysł nad zjawiskami opisywanymi przez autorów tej książki wydaje się więc szczególnie istotny zwłaszcza dziś, w epoce wielkiego sporu o kanon literacki i kanon kultury.
Chapters
-
Wstęp .......... 7
-
Sztuka i czyn. Dwie modernistyczne interpretacje romantyzmu – Ignacy Matuszewski i Zygmunt Wasilewski .......... 9
-
„Ileś waćpan harmat zdobył?” – dziedzictwo romantyczne w Oziminie Wacława Berenta .......... 29
-
Antyromantyczne rewizje w dwudziestoleciu międzywojennym: Miller, Boy, Gombrowicz .......... 63
-
O tradycji romantyzmu w pisarstwie Marii i Józefa Czapskich .......... 85
-
Stanisław Baliński – poeta zharmonizowanej pamięci .......... 103
-
Romantyzm w polskim Londynie po 1945 roku .......... 119
-
Zygmunt Nowakowski jako romantyk na wychodźstwie. Rekonesans .......... 145
-
Romantyczne konteksty twórczości Józefa Mackiewicza .......... 159
-
O Dziedzictwie politycznym trzech wieszczów Stanisława Kozickiego .......... 175
-
Jak romantycy budowali Polskę Ludową. O jednym wierszu Pawła Hertza i o kilku okolicznościach mających wpływ na jego interpretację .......... 209
-
Europeizm i literatura polska w twórczości Pawła Hertza .......... 223
-
Od „komediowej syntezy” do Mickiewiczowskiej lekcji zaangażowania. Recepcja romantyzmu w twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza .......... 243
-
Wizerunki historii romantycznej w filmach Stanisława Różewicza Romantyczni i Pasja .......... 259
-
Prawda i Wolność. Zryw 1980-1984 jako romantyczny Czyn. Analiza homilii ks. Jerzego Popiełuszki .......... 275
-
Wstyd istnienia. Polskie kino a uznanie zbiorowej tożsamości po 1989 roku w świetle tradycji romantycznej .......... 297
-
Zwrot romantyczny w poezji Wojciecha Wencla .......... 311
-
Literatura romantyczna w szkole i na maturze .......... 323
-
Biogramy .......... 331
-
Bibliografia .......... 337
-
Indeks osobowy .......... 355
-
TABLE OF CONTENTS
