Tempo czytania ze zrozumieniem w języku polskim jako rodzimym i obcym
Keywords:
reading, reading rate, Polish as a foreign language, PolishSynopsis
Monografia Tempo czytania ze zrozumieniem w języku polskim jako rodzimym i obcym to pierwsze w językoznawstwie polskim opracowanie dotyczące płynności czytania w ujęciu ilościowym. Jej celem było opisanie, jak szybko i na jakim poziomie rozumienia czytają polscy ósmoklasiści i maturzyści oraz osoby uczące się języka polskiego jako obcego na poziomach B2, C1 i C2.
Publikacja przedstawia wyniki trzyletnich badań nad tempem czytania ze zrozumieniem. W początkowych rozdziałach zebrano wyczerpujący opis procesu w ujęciu psycholingwistycznym i glottodydaktycznym: wymieniono najistotniejsze komponenty, które wpływają na jego jakość, oraz scharakteryzowano najważniejsze modele, które z różnych perspektyw ujmują dekodowanie tekstu. Zestawiono również dane dotyczące szybkości czytania w różnych językach i opisano stan badań tzw. szybkiego czytania.
W części metodologicznej przedstawiono aparaturę badawczą możliwą do wykorzystania również w innych projektach, w tym nową jednostkę pomiaru długości tekstu, jaką jest tzw. przeciętny polski wyraz. W trzeciej części pracy zreferowano wyniki pomiarów z wyszczególnieniem każdej grupy oraz w zbiorczym porównaniu, dzięki czemu Czytelnik może zobaczyć, jak przyrasta kompetencja czytelnicza w trakcie edukacji w szkole średniej lub na przestrzeni kolejnych poziomów zaawansowania w języku polskim.
Zebrane dane mogą przełożyć się zarówno na systemowe podejście do czytania, na przykład w perspektywie egzaminów wysokiej stawki (matura, testy certyfikatowe) czy planowania cykli dydaktycznych, jak również na codzienną pracę nauczycieli – tak lektorów języka polskiego, jak i innych dydaktyków, którzy na co dzień wykorzystują teksty w nauczaniu.
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
WSTĘP
-
ROZDZIAŁ I. CZYTANIE JAKO ZJAWISKO JĘZYKOWE
-
1. Wprowadzenie .......... 15
-
2. Rozwój języka i powstanie pisma – zarys .......... 16
-
3. Czytanie .......... 21
-
4. Czytanie w języku pierwszym i w języku obcym .......... 46
-
5. Podsumowanie .......... 50
-
ROZDZIAŁ II. MODELE CZYTANIA
-
1. Wprowadzenie .......... 51
-
2. Modele czytania – opis szczegółowy .......... 51
-
3. Podsumowanie .......... 72
-
ROZDZIAŁ III. TEMPO CZYTANIA
-
1. Wprowadzenie .......... 75
-
2. Stan badań .......... 76
-
3. Wybrane badania tempa czytania .......... 81
-
5. Podsumowanie .......... 91
-
ROZDZIAŁ IV. W POSZUKIWANIU JEDNOSTKI POMIARU CZYTANIA
-
1. Wprowadzenie .......... 93
-
2. „Klasyczne” jednostki pomiaru długości tekstu .......... 93
-
3. Jednostka alternatywna – abstrakcyjny wyraz o wystandaryzowanej długości .......... 95
-
ROZDZIAŁ V. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH
-
1. Wprowadzenie .......... 101
-
2. Przedmiot i cel badań .......... 101
-
3. Problem badawczy .......... 102
-
4. Hipotezy badawcze .......... 106
-
5. Instrumentarium badawcze .......... 106
-
6. Docelowe populacje badawcze .......... 120
-
7. Sposób przeprowadzenia badań .......... 122
-
8. Planowany sposób analizy danych – ustalenia wstępne .......... 125
-
9. Badania pilotażowe .......... 127
-
10. Zakończenie .......... 134
-
ROZDZIAŁ VI. ORGANIZACJA BADAŃ. GRUPY BADAWCZE
-
1. Wprowadzenie .......... 135
-
2. I sesja badawcza (luty-kwiecień 2021) .......... 135
-
3. II sesja badawcza (luty-kwiecień 2022) .......... 137
-
4. III sesja badawcza (listopad 2022-styczeń 2023) .......... 139
-
5. Badania z udziałem uczących się języka polskiego jako obcego .......... 140
-
ROZDZIAŁ VII. WYNIKI BADAŃ
-
1. Wprowadzenie .......... 143
-
2. Badania w polskich szkołach podstawowych i średnich .......... 144
-
3. Wyniki zbiorcze grupy polskiej .......... 155
-
4. Wyniki grupy cudzoziemskiej .......... 160
-
5. Porównanie wyników testu tempa czytania we wszystkich grupach cudzoziemskich .......... 166
-
6. Wyniki zbiorcze projektu .......... 168
-
ROZDZIAŁ VIII. INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ
-
1. Wprowadzenie .......... 179
-
2. Badania w polskich szkołach podstawowych i średnich .......... 179
-
3. Cudzoziemcy uczący się języka polskiego jako obcego .......... 185
-
4. Wyniki grup czytelników polskich i cudzoziemskich w ujęciu porównawczym .......... 187
