Z dziejów literatury i kultury

Autorzy

Julian Maślanka
Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Słowa kluczowe:

literatura, kultura, folklor, tradycja, tekstologia, edytorstwo

Streszczenie

Tom prezentuje studia i rozprawy Juliana Maślanki (1930-2020) z zakresu literatury, folkloru i tradycji kulturalnych. Rozprawa Tradycje cyrylo-metodiańskie w polskiej literaturze romantycznej traktuje o związkach tradycji apostołów Słowiańszczyzny z kronikarskim podaniem o Piaście, które to związki od przełomu wieków XVIII i XIX znalazły swoje miejsce w piśmiennictwie historycznym i w literaturze. Rozdział Mity historyczne w okresie baroku i oświecenia dotyczy przejawów „mitycznego myślenia” o najdawniejszej przeszłości narodowej, zawartych w przekazach kronikarzy średniowiecznych, a następnie przetwarzanych (nierzadko też wzbogacanych) i upowszechnianych w historiografii polskiej aż po czasy oświecenia. Mityzacja folkloru w pierwszej połowie XIX wieku wynikała z oczekiwań ówczesnych folklorystów i zbieraczy ludowej twórczości ustnej, że w kulturze ludu są zakodowane czy to pierwotny stan narodu, tajemnica jego pierwotnej tożsamości (ducha narodowego), czy też wartości i sensy symboliczne pradawnych epok.

Rozdziały

  • TABLE OF CONTENTS
  • Rozdział I. Tradycje cyrylo-metodiańskie w polskiej literaturze romantycznej .......... 7
  • Rozdział II. Mity historyczne w okresie baroku i oświecenia .......... 19
  • Rozdział III. Mityzacja folkloru w pierwszej połowie XIX wieku .......... 33
  • Rozdział IV. Literatury słowiańskie w wykładach paryskich Mickiewicza .......... 49
  • Rozdział V. Historyczne poglądy Mickiewicza .......... 69
  • Rozdział VI. Mickiewicz o despotyzmie rosyjskim .......... 81
  • Rozdział VII. Uwagi o tekście Pana Tadeusza .......... 97
  • Rozdział VIII. O tekście Beniowskiego .......... 107
  • Rozdział VIII. O tekście Beniowskiego .......... 107
  • Rozdział IX. Problemy edytorskie w dramatach Norwida .......... 117
  • Rozdział X. Poemat skrajnego pesymizmu (Maria Antoniego Malczewskiego) .......... 127
  • Rozdział XI. Poeta tragiczny – August Antoni Jakubowski (syn Antoniego Malczewskiego) .......... 151
  • Rozdział XII. Krakus Norwida – misterium narodowe .......... 175
  • Rozdział XIII. Kainowa zbrodnia na Wawelskim Wzgórzu .......... 189
  • Rozdział XIV. Podanie o Walgierzu w historiografii i literaturze .......... 197
  • Rozdział XV. Nauka i niepodległość pod zaborami .......... 213
  • Rozdział XVI. Nieco o godności w literaturze .......... 227
  • Bibliografia .......... 241
  • Nota od redakcji .......... 253
  • Indeks nazwisk .......... 259

Biogram autora

Julian Maślanka - Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Historyk literatury i kultury polskiej, filolog-edytor. Prof. zw. UJ (od 1986 r.); członek czynny PAU, dyrektor Wydziału I (2005–2013); członek Komitetu Słowianoznawstwa (1969–1980) i Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN (1993–1997). Pełnił funkcję redaktora naczelnego „Zeszytów Prasoznawczych” (1964–1967), „Prac Historycznoliterackich. Zeszytów Naukowych UJ” (1971–1975), „Ruchu Literackiego” (1995–2000). Autor m.in. następujących książek: Zorian Dołęga Chodakowski. Jego miejsce w kulturze polskiej i wpływ na polskie piśmiennictwo romantyczne (1965); Słowiańskie mity historyczne w literaturze polskiego oświecenia (1968); Literatura a dzieje bajeczne (1984, wyd. rozszerz. 1990); Z dziejów literatury i kultury (2001); Szkice z dziejów literatury i kultury (2014). Należał do Komitetu Wydania Rocznicowego Dzieł Mickiewicza (opracował tomy VII–XI), do Komitetu Redakcyjnego Dzieł wszystkich Norwida (opracował tom V). W jego opracowaniu ukazały się m.in.: Z.D. Chodakowskiego O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem oraz inne pisma i listy (1967); tegoż Śpiewy sławiańskie pod strzechą wiejską zebrane (1973); A.A. Jakubowskiego Poezje (1973); A. Małeckiego Od antyku do romantyzmu (1979); S. Pigonia Poprzez stulecia. Studia z dziejów literatury i kultury (1984). Był redaktorem naukowym Encyklopedii wiedzy o prasie (1976), Słownika pisarzy świata (2004, 2008) oraz redaktorem i współautorem Encyklopedii literatury światowej (2005). Jego rozprawy drukowano również w czasopismach i wydawnictwach zbiorowych czeskich, francuskich, jugosłowiańskich, niemieckich i włoskich.

Opublikowane

23 grudnia 2021

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: PDF (Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 30 PLN)

PDF (Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 30 PLN)

ISBN-13 (15)

978-83-8138-540-4

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: Paperback

Paperback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-539-8

Jak cytować

Maślanka, J. (2021) Z dziejów literatury i kultury. Poland: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka (Studia Dziewiętnastowieczne. Rok Romantyzmu 2022). doi:10.12797/9788381385404.