Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku
Synopsis
Dawne przewodniki turystyczne stanowią ważną część historiografii artystycznej, jednak w badaniach naukowych rzadko są rozpatrywane w tym kontekście. Prezentowana książka stanowi pionierską próbę całościowego opracowania tej problematyki w odniesieniu do polskich przewodników wydanych do końca XIX wieku, ukazanych w szerokim kontekście europejskim. Szczególnie dużo uwagi poświęcono na zbadanie relacji pomiędzy rozwojem wiedzy o sztuce na ziemiach polskich a tworzeniem literatury przewodnikowej. Oprócz tego monografia zawiera m.in. obszerną charakterystykę zamieszczanych w badanych wydawnictwach ilustracji, które współtworzą dziewiętnastowieczną ikonografię wielu zabytków i dzieł sztuki, jak również omówienie kwestii związanych z recepcją przewodników oraz ich rolą w zakresie edukacji historyczno-artystycznej odbiorców.
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
1. PRZEWODNIKI TURYSTYCZNE JAKO GATUNEK LITERATURY PODRÓŻNICZEJ I ŹRÓDŁA DO DZIEJÓW HISTORIOGRAFII ARTYSTYCZNEJ .......... 27
-
1.1. Definicje i typologie przewodników .......... 28
-
1.2.Rozwój literatury przewodnikowej w Europie od starożytności do końca XIX wieku .......... 36
-
1.3. Miejsce przewodników w rozwoju historiografii artystycznej .......... 69
-
2. CHARAKTERYSTYKA POLSKICH PRZEWODNIKÓW POWSTAŁYCH DO KOŃCA XIX WIEKU .......... 77
-
2.1. Publikacje przewodnikowe wydane w okresie staropolskim .......... 78
-
2.2. Przewodniki dziewiętnastowieczne .......... 90
-
2.3. Przewodniki wobec opisów historyczno-geograficznych i relacji z podróży .......... 139
-
2.4. Wpływ rozwiązań europejskich na formę i treść polskich przewodników .......... 150
-
3. ZABYTKI I DZIEŁA SZTUKI W POLSKICH PRZEWODNIKACH TURYSTYCZNYCH WYDANYCH DO KOŃCA XIX WIEKU .......... 159
-
3.1. Treści historyczno-artystyczne w najstarszych opracowaniach przewodnikowych .......... 160
-
3.2. Zabytki i dzieła sztuki w przewodnikach dziewiętnastowiecznych .......... 168
-
4. ILUSTRACJE, MAPY I PLANY W PRZEWODNIKACH .......... 243
-
4.1. Komplementarność słowa i obrazu w przewodnikach .......... 244
-
4.2. Techniki wykonania ilustracji .......... 255
-
4.3. Sposoby obrazowania zabytków architektury i dzieł sztuki .......... 264
-
4.4. Ilustracje ukazujące zabytki i dzieła sztuki a inne przedstawienia .......... 334
-
4.5. Mapy i plany .......... 341
-
5. PRZEWODNIKI WOBEC ROZWOJU BADAŃ HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNYCH NA ZIEMIACH POLSKICH .......... 357
-
5.1. Najstarsze polskie teksty zawierające informacje o zabytkach .......... 358
-
5.2. Rozwój starożytnictwa .......... 366
-
5.3. Początki naukowej historii sztuki .......... 400
-
5.4. Badacze sztuki jako autorzy przewodników .......... 419
-
5.5. Wpływ badań nad sztuką na treść przewodników .......... 427
-
6. ODDZIAŁYWANIE PRZEWODNIKÓW JAKO NARZĘDZIA SŁUŻĄCEGO EDUKACJI HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNEJ .......... 435
-
6.1. Odbiorcy przewodników .......... 436
-
6.2. Zarys problematyki recepcji przewodników w XIX wieku .......... 447
-
6.3. Przewodniki w księgozbiorach badaczy sztuki .......... 453
-
6.4. Przewodniki w dydaktyce historii sztuki .......... 463
-
ZAKOŃCZENIE .......... 475
-
ILUSTRACJE .......... 483
-
BIBLIOGRAFIA .......... 537
