O literaturze i życiu literackim Wolnego Miasta Krakowa : 1816-1846

Authors

Zenon Jagoda
Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Keywords:

Free City of Krakow, literary life

Synopsis

The book presents literary phenomena of the Free City of Krakow, a political formation created by the Congress of Vienna, remaining under the protectorate of the Holly Alliance. The time frames of the historical and literary narration of the work correspond to the period which marks the existence of the Free City of Krakow (the Republic of Krakow). In 1816-1846, a change of literary epochs occurred in the Krakow region and the most valuable part of the Krakow literature of the Romanticism was created. The book arose from the need of systematising of knowledge about this literature, correction of false information, obliterating of unknown areas, reconsideration of a prevailing opinion about importance of the Krakow centre in the literature of the Late Enlightenment and Romanticism in the Polish culture. A literary process within the discussed period has been divided by the author into four phases (1816-1828, 1828-1830, 1831-1840, 1841-1846). This periodisation functions as a compositional factor of the book. Beside literature, the author presents broadly literary life of the city (periodicals and printing, institutions, literary communication, as well as literary tradition and awareness, social circles of literature reception), and set of conditions and circumstances from the scope of social culture, customs, politics, accompanying the literary life.

Chapters

  • TABLE OF CONTENTS
  • ROZDZIAŁ I. EKOLOGIA KULTUROWA ŻYCIA LITERACKIEGO RZECZYPOSPOLITEJ KRAKOWSKIEJ
  • 1. Ruch wydawniczy w Wolnym Mieście i w innych ośrodkach .......... 9
  • 2. Czasopisma .......... 15
  • 3. Drukarnie w Rzeczypospolitej Krakowskiej .......... 22
  • 4. Upowszechnienie słowa drukowanego .......... 25
  • 5. Teatr w Wolnym Mieście .......... 31
  • 6. Cenzura krakowska i jej działalność .......... 36
  • 7. Ośrodki życia literackiego w Krakowie .......... 40
  • ROZDZIAŁ II. W STRONĘ PRZESZŁOŚCI NARODOWEJ (LATA 1815-1828) .......... 51
  • 1. Wzrost znaczenia Krakowa w latach dwudziestych jako miasta pamiątek .......... 51
  • 2. Woronicz jako poeta i biskup krakowski w latach 1815-1828 .......... 57
  • 3. Salon Woronicza w Krakowie .......... 61
  • 4. Historyzm w literaturze krakowskiej lat 1815-1828 .......... 66
  • 5. Idee narodowości i ludowości w Krakowie .......... 72
  • 6. Kraków i jego okolice jako przedmiot zainteresowań poetów, pisarzy i malarzy .......... 76
  • 7. Tadeusz Kościuszko w literaturze krakowskiej .......... 80
  • 8. Znaczenie ostatniego okresu życia Woronicza .......... 85
  • ROZDZIAŁ III. PRZEŁOM ROMANTYCZNY W KRAKOWIE. JÓZEF ŁAPSIŃSKI (LATA 1828-1830) .......... 89
  • 1. Stosunek do romantyzmu w Wolnym Mieście przed 1830 r. .......... 89
  • 2. Dane biograficzne o Łapsińskim .......... 91
  • 3. Charakterystyka twórczości Łapsińskiego .......... 93
  • 4. Udział Krakowa w walce klasyków z romantykami .......... 107
  • ROZDZIAŁ IV. W ATMOSFERZE STARĆ IDEOWYCH (LATA 1831-1840) .......... 113
  • 1. Sytuacja w literaturze krajowej po roku 1831 .......... 113
  • 2. Atmosfera walki ideowej w Krakowie .......... 117
  • 3. Nastroje rewolucyjno-demokratyczne .......... 123
  • 4. Stosunek do przeszłości narodowej .......... 133
  • 5. Ruch słowianofilski w Krakowie i we Lwowie .......... 142
  • ROZDZIAŁ V. NA PRZYKŁADZIE ANNY Z SCHUGTÓW TERLECKIEJ (O UDZIALE KOBIET W ŻYCIU LITERACKIM KRAKOWA) .......... 153
  • 1. Pisarki krakowskie dawniej i w czasach Rzeczypospolitej Krakowskiej .......... 153
  • 2. Biografia literacka Terleckiej .......... 156
  • 3. Powieść Terleckiej o powstaniu listopadowym .......... 163
  • 4. Terlecka i Ehrenberg .......... 169
  • 5. Kult Mickiewicza w Krakowie po powstaniu listopadowym .......... 171
  • 6. Znaczenie twórczości pisarki dla badacza życia literackiego w Krakowie .......... 177
  • ROZDZIAŁ VI. U SCHYŁKU ISTNIENIA RZECZYPOSPOLITEJ KRAKOWSKIEJ (LATA 1840-1846) .......... 179
  • 1. Zastój i martwota w życiu gospodarczym, politycznym i kulturalnym w ostatnich latach istnienia Wolnego Miasta .......... 179
  • 2. Problematyka twórczości Anny Libery Krakowianki .......... 185
  • 3. Wizyty Norwida i Pola w Krakowie .......... 196
  • 4. Rok 1846 .......... 203
  • Tablice synchronistyczne .......... 213
  • Bibliografia .......... 235
  • Bogusław Dopart, Zenon Jagoda – „O literaturze i życiu literackim Wolnego Miasta Krakowa”. Posłowie .......... 245
  • Nota od redakcji .......... 251
  • Indeks .......... 261

Author Biography

Zenon Jagoda, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Urodził się w 1931 r. w Koluszkach. Od najmłodszych lat łączyły go jednak z Krakowem różnorakie i ścisłe związki. Tutaj ukończył szkołę podstawową, średnią (nieistniejące już dziś II Liceum im. św. Jacka), tu na Uniwersytecie Jagiellońskim odbył studia polonistyczne pod kierunkiem prof. Juliusza Kleinera. Po otrzymaniu dyplomu uczył języka polskiego w liceum ogólnokształcącym w Lublińcu. W latach 1958–1967 był pracownikiem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Od tego czasu swoje zainteresowania naukowe zaczął dzielić między historię literatury i dydaktykę języka polskiego. Prace Zenona Jagody były drukowane m.in. w „Roczniku Naukowo-Dydaktycznym WSP w Krakowie", „Ruchu Literackim", „Pracach z Dydaktyki Szkoły Wyższej", „Dydaktyce Szkoły Wyższej". Współpracował z „Polskim Słownikiem Biograficznym”. Był także współautorem obszernej Bibliografii metodyki nauczania języka polskiego. Od 1967 r. prowadził wykłady i ćwiczenia z dydaktyki literatury na Uniwersytecie Jagiellońskim w Zakładzie Metodyki Nauczania Języka Polskiego i Literatury, gdzie zajmował się też badaniami nad językiem Oświęcimia, tzw. lagerszprachą, czyli słownictwem i frazeologią hitlerowskich obozów kon centracyjnych. Zmarł w 1981 r.

Published

December 26, 2021

Details about the available publication format: PDF (The lowest price over the last 30 days: 24 PLN)

PDF (The lowest price over the last 30 days: 24 PLN)

ISBN-13 (15)

978-83-8138-536-7

Details about the available publication format: Paperback

Paperback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-535-0