„Radość i nadzieja, smutek i trwoga” w nabożeństwie drogi krzyżowej: Wybrane aspekty ewolucji dyskursu religijnego w XX wieku na przykładzie leksyki dotyczącej uczuć
Keywords:
droga krzyżowa, ewolucja dyskursu religijnegoSynopsis
Przedmiotem pracy są przejawiające się w badanym materiale zmiany w systemie leksykalnym oraz semantyce nazw uczuć, co skłania do postawienia kilku szczegółowych pytań. Czy w badanym dyskursie w ciągu XX w. pojawiły się nowe leksemy, a także czy jakieś leksemy przestały być używane? Czy można wskazać komponenty semantyczne, które okazały się ważne w tego rodzaju zmianach? Jakie są sposoby wzbogacania interesującego nas zasobu leksykalnego? Czy pojawienie się nowych wyrazów było efektem przesunięć znaczeniowych z innych pól semantycznych do pola nazw uczuć? Czy mamy do czynienia z zapożyczeniami z innych dyskursów (i stylów) lub zapożyczeniami z innych języków? Czy zmiany semantyczne polegają na zawężeniu czy poszerzeniu znaczeń wyrazów? Czy zmienia się nacechowanie emocjonalne, wartościujące lub stylistyczne badanych leksemów? Czy w sposób znaczący zmienia się frekwencja wyrazów z pewnych określonych grup semantycznych? Które z tych procesów są właściwe dla języka polskiego w ogólności, a które ograniczone do dyskursu religijnego lub wyłącznie do gatunku drogi krzyżowej? Czy omawiane zmiany językowe wiążą się ze zmianami w obrazie wydarzeń pasyjnych, a szerzej – ze zmianami w obrazie świata?
Zakładając z góry niemożność wyczerpania skomplikowanej problematyki czynników socjalno-kulturowych, będziemy starali się pokazać niektóre przynajmniej zależności badanych zjawisk od wydarzeń historycznych oraz procesów społecznych, szczególnie takich jak: II wojna światowa, zmiany w modelu kształcenia, rozwój mediów, a także procesy przemian wewnątrzkościelnych, których owocem, a zarazem impulsem do dalszych zmian był sobór watykański II. W przyszłości niniejsze opracowanie może być pomocne do przeprowadzenia bardziej szczegółowej periodyzacji rozwoju dyskursu oraz gatunku drogi krzyżowej.
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
Wstęp .......... 7
-
Rozdział 1. Uwagi wprowadzające .......... 11
-
Rozdział 2. Poziom najwyższy pola uczuć oraz hiponimy wyodrębniające się ze względu na charakterystykę czasową i intensywność .......... 27
-
Rozdział 3. Pole radości i uczuć pokrewnych .......... 47
-
Rozdział 4. Pole sympatii i uczuć pokrewnych .......... 67
-
Rozdział 5. Pole miłości i uczuć pokrewnych .......... 85
-
Rozdział 6. Pola dobroci, łaski, miłosierdzia i postaw pokrewnych .......... 109
-
Rozdział 7. Pole smutku i uczuć pokrewnych .......... 121
-
Rozdział 8. Pole gniewu i złości oraz uczuć pokrewnych .......... 161
-
Rozdział 9. Pole nienawiści, wrogości i niechęci173
-
Rozdział 10. Pole strachu .......... 193
-
Rozdział 11. Pole zdziwienia .......... 211
-
Zakończenie .......... 219
-
Źródła cytowane .......... 227
-
Literatura .......... 237
-
Indeks omawianych leksemów .......... 249
