Ateizm, czyli wiara negatywna

Authors

Roman Rożdżeński

Keywords:

atheism, culture of the West, history of atheism

Synopsis

Celem podejmowanych w książce rozważań jest próba oceny tradycyjnego roszczenia ateistów. Od okresu oświecenia głoszą onibowiem, że ich argumenty za nieistnieniem Boga są bardziej racjonalne i przekonywujące niż przeciwne argumenty, podawane przez ludzi religijnych. Przeprowadzone w książce analizy prowadzą do wniosków, które podważają zasadność tego ateistycznego roszczenia. Chodzi przede wszystkim o to, że najbardziej podstawowe przeświadczenie ateistów o nieistnieniu Boga posiada– jak na to wygląda – charakter swoistej, antyreligijnej wiary, której zasadności nie da się racjonalnie wykazać w taki sposób, który byłby niemożliwy do zakwestionowania. Z tego kluczowego przeświadczenia wypływa zaś logicznie cała treść ich antyreligijnego światopoglądu, w tym zwłaszcza: (A) materializm wykluczający realność tego, co duchowe; (B) naturalizm wykluczający realność tego, co nadprzyrodzone; oraz (C) immanentyzm, czyli wyjaśnianie wszystkiego w świecie na podstawie jego samego.

Chapters

  • TABLE OF CONTENTS
  • ROZDZIAŁ I. ZARYS DZIEJÓW ATEIZMU W KULTURZE ZACHODU .......... 21
  • I.1. Wprowadzenie .......... 21
  • I.2. Schyłek średniowiecza i pierwsze przypadki ateizmu .......... 25
  • I.3. Erozja chrześcijańskiej wiary w okresie nowożytnym .......... 28
  • I.4. Od „naukowej” religii do oświeconego ateizmu .......... 37
  • I.5. Ateizm w XIX wieku. Próba jego teoretycznego uzasadnienia przez Ludwika Feuerbacha .......... 48
  • I.6. Ambitny zamysł Karola Marksa, ażeby naukowo uzasadnić ateizm .......... 53
  • I.7. Obwieszczanie „śmierci Boga” przez Fryderyka Nietzschego .......... 60
  • I.8. Spekulacje Zygmunta Freuda na temat genezy religii .......... 65
  • I.9. Próby Jeana-Paula Sartre’a radykalnego uzasadnienia ateizmu .......... 70
  • I.10. Zjawisko „nowego ateizmu” i jego walka z religią w imię współczesnej nauki .......... 78
  • I.11. Dwojaka postawa współczesnych naukowców względem religii .......... 81
  • I.12. Podsumowanie. Zachodnioeuropejskie źródło ateizmu .......... 87
  • ROZDZIAŁ II. ARGUMENTY ATEISTÓW MAJĄCE PODWAŻYĆ WIARĘ W ISTNIENIE BOGA .......... 93
  • II.1. Wprowadzenie .......... 93
  • II.2. Uwagi wstępne .......... 94
  • II.3. Argument z krytyki tzw. dowodu ontologicznego .......... 98
  • II.4. Argument z krytyki tzw. dowodu z przygodności świata .......... 102
  • II.5. Argument z krytyki tzw. dowodu z celowości dostrzeganej w świecie istot żywych .......... 109
  • II.6. Argument ze słabości doświadczeń przemawiających za istnieniem Boga .......... 115
  • II.7. Argument oparty na przeświadczeniu, że wszelkie religijne wyjaśnienia mają jedynie pozorny charakter .......... 119
  • II.8. Argument z istnienia w świecie ogromu zła .......... 124
  • II.9. Argument z mierności tej istoty, jaką jest człowiek .......... 131
  • II.10. Argument z przeświadczenia o iluzorycznym charakterze naszego pragnienia Boga .......... 135
  • II.11. Podsumowanie rozważań przeprowadzonych w tym rozdziale .......... 138
  • ROZDZIAŁ III. TEORETYCZNE ORAZ PRAKTYCZNE KONSEKWENCJE ATEIZMU
  • III.1. Wprowadzenie .......... 141
  • III.2. Konsekwencje utraty wiary w Boga w ujęciu André Comte- -Sponville’a .......... 142
  • III.3. Konsekwencje utraty wiary w Boga według Fryderyka Nietzschego .......... 147
  • III.4. Istota nihilizmu oraz jego relacja do ateizmu w ujęciu André Comte-Sponville’a .......... 150
  • III.5. Istota nihilizmu oraz jego relacja do ateizmu według Fryderyka Nietzschego .......... 153
  • III.6. Postulowany przez Nietzschego sposób przezwyciężenia nihilizmu .......... 157
  • III.7. Czy Nietzschemu udało się zabezpieczyć ateizm przed popadnięciem w nihilizm? .......... 162
  • III.8. Dziewięć przykładów teoretycznych konsekwencji ateizmu .......... 163
  • III.9. Pięć przykładów praktycznych konsekwencji ateizmu .......... 179
  • III.10. Co mówią badania naukowe na temat ludzkiej płciowości .......... 194
  • III.11. Konsekwencje ateizmu w postaci XVIII- i XIX-wiecznego antyteizmu .......... 203
  • III.12. Konsekwencje antyteizmu w XX wieku .......... 212
  • III.13. Podsumowanie. Nihilistyczne konsekwencje ateizmu .......... 222
  • ROZDZIAŁ IV. PODSTAWOWA ALTERNATYWA: WIARA POZYTYWNA – WIARA NEGATYWNA
  • IV.1. Wprowadzenie .......... 229
  • IV.2. Ateizm jako wiara negatywna .......... 231
  • IV.3. Co sprawia, że kwestia istnienia Boga jest dla człowieka ważna nawet wtedy, gdy zaprzecza on Jego istnieniu? .......... 236
  • IV.4. Co faktycznie wyróżnia nas spośród wszystkich istot żyjących? .......... 240
  • IV.5. Możliwości, jakie nasze myślenie może odkrywać w mroku, który spowija ostateczne „dokąd” oraz „po co” naszej egzystencji .......... 245
  • IV.6. Analiza pierwszej możliwości, która otwiera przed naszym myśleniem perspektywę ostatecznej beznadziejności .......... 249
  • IV.7. Analiza drugiej możliwości, która otwiera przed naszym myśleniem perspektywę ostatecznej beztroski .......... 253
  • IV.8. Analiza trzeciej możliwości otwierającej perspektywę agnostyczną .......... 257
  • IV.9. Analiza czwartej możliwości, która zakłada, że człowiek może sam dla siebie ustanawiać jedyny cel (a tym samym sens) własnego życia .......... 260
  • IV.10. Analiza piątej możliwości otwierającej również perspektywę agnostyczną .......... 264
  • IV.11. Czy agnostycyzm jest naprawdę neutralny w kwestii istnienia Boga? .......... 266
  • IV.12. Analiza szóstej możliwości wykazująca jej zgodność z teistycznym pojmowaniem Boga .......... 271
  • IV.13. Krótkie podsumowanie analiz przeprowadzonych w tym rozdziale .......... 276
  • ROZDZIAŁ V. PYTANIE O WARUNKI MOŻLIWOŚCI NAWRÓCENIA ATEISTY
  • V.1. Wprowadzenie .......... 279
  • V.2. Przykład pierwszy: Szaweł z Tarsu .......... 282
  • V.3. Przykład drugi: Alfons Ratisbonne .......... 286
  • V.4. Przykład trzeci: André Frossard .......... 292
  • V.5. Przykład czwarty: Karol de Foucauld .......... 304
  • V.6. Przykład piąty: Edyta Stein .......... 312
  • V.7. Przykład szósty: Alexis Carrel .......... 323
  • V.8. Emila Zoli „relacje” o uzdrowieniach lurdzkich .......... 333
  • V.9. Kilka uwag na temat stosunku władz Kościoła do lurdzkich uzdrowień .......... 340
  • V.10. Możliwość nawrócenia ateisty – warunek pierwszy .......... 342
  • V.11. Możliwość nawrócenia ateisty – warunek drugi .......... 345
  • V.12. Inne czynniki warunkujące możliwość nawrócenia ateisty .......... 347
  • V.13. Krótkie podsumowanie treści tego rozdziału .......... 353
Rozdzenski-Ateizm-czyli-wiara-negatywna

Published

September 4, 2023

Details about the available publication format: PDF (The lowest price over the last 30 days: 49 PLN)

PDF (The lowest price over the last 30 days: 49 PLN)

ISBN-13 (15)

978-83-8138-928-0

Details about the available publication format: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-927-3