Kościuszko w harcerstwie

Authors

Mieczysław Rokosz (ed)
https://orcid.org/0000-0003-1248-1051
Janusz Wojtycza (ed)
https://orcid.org/0000-0002-5872-8403
DOI: https://doi.org/10.12797/9788383680156

Keywords:

Tadeusz Kościuszko, 1 Lwowska Drużyna Harcerska im. Tadeusza Kościuszki

Synopsis

Książka jest pokłosiem konferencji zorganizowanej z inicjatywy prezesa Komitetu Kopca Kościuszki przy współpracy Komisji Historycznej przy Komendzie Chorągwi ZHP im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie. Naszym celem było pokazanie, jak duch Kościuszki patronował ruchowi harcerskiemu, poczynając od I Lwowskiej Drużyny im. Kościuszki założonej we Lwowie w 1913 r., przez drużyny harcerskie powstające w Galicji, pod zaborem pruskim i w Kongresówce, następnie harcerstwo w odrodzonej Rzeczypospolitej, szaroszeregowe i po 1945 r., aż po odrodzone harcerstwo po październiku 1956 r. Twórcy polskiej odmiany skautingu – harcerstwa wskazali Kościuszkę jako ideał patrioty i osobowościowy wzór do naśladowania. Za swego patrona przyjmowały go nie tylko drużyny męskie, lecz także żeńskie. Harcerstwo aktywnie włączało się w rocznicowy obchód 100-lecia śmierci Kościuszki w 1917 r. Jest tu więc mowa o drużynach, które szły pod swymi sztandarami z imieniem Kościuszki, i o tych sztandarach oraz harcerskich odznakach i medalach kościuszkowskich. „Wszystko porzucić, by służyć Rzeczypospolitej” – harcerstwo w swych dziejach w czasie wojny i pokoju dowiodło wierności tej kościuszkowskiej dewizie. Książka ta nie wyczerpuje jednak tematu, ale może być inspiracją do dalszych badań. Chodzi też o to, by również dziś budzić ducha Kościuszki w harcerstwie, by jego imię nie było tylko dodatkiem do numeru drużyny, ponieważ Kościuszko jest bohaterem wciąż potrzebnym.

Chapters

  • TABLE OF CONTENTS
  • Kościuszko w harcerstwie. Wprowadzenie .......... 7
  • Tadeusz Kościuszko jako patron drużyn skautowych w Galicji w latach 1910–1918 .......... 11
    Janusz Wojtycza
  • 1 Lwowska Drużyna Harcerska im. Tadeusza Kościuszki .......... 23
    Lesław Dall
  • Czesław Jan Pieniążkiewicz (1881–1945), pierwszy drużynowy 1 Lwowskiej Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki .......... 41
    Lesław Dall
  • Początki 1 Krakowskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki i jej sztandar .......... 51
    Bartosz Rzońca
  • 2 Płocka Drużyna Harcerska im. Tadeusza Kościuszki w latach 1915–1921 i zarys jej dalszych dziejów .......... 65
    Michał Kacprzak
  • Udział drużyn harcerskich w uroczystościach kościuszkowskich, Moskwa 1917, Warszawa 1919 .......... 85
    Marian Miszczuk
  • Tadeusz Kościuszko jak patron drużyn harcerzy Krakowskiej Chorągwi Męskiej/Harcerzy w latach 1920‒1939 .......... 117
    Janusz Wojtycza
  • Drużyny harcerskie im. Tadeusza Kościuszki na Górnym Śląsku 1920–1939 .......... 125
    Eugeniusz Loska
  • Tadeusz Kościuszko w drużynach harcerek .......... 157
    Marta Szymańska
  • Tadeusz Kościuszko patronem pomorskich harcerzy .......... 161
    Dariusz Szczecina
  • Kościuszko – bohater Chorągwi Krakowskiej ZHP .......... 167
    Krzysztof Wojtycza
  • Podgórskie szczepy im. Tadeusza Kościuszki .......... 181
    Krzysztof Wojtycza
  • 5 Krakowska Drużyna Harcerska i Szczep „Dzieci Pioruna” im. Tadeusza Kościuszki .......... 193
    Andrzej Gaczorek
  • Sztandary kościuszkowskich środowisk harcerskich w zbiorach Muzeum Harcerstwa w Warszawie .......... 205
    Paweł Bezak
  • Sztandar harcerski 2 Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki w Płocku .......... 217
    Lesław Dall
  • Harcerskie odznaki i medale kościuszkowskie .......... 223
    Jacek J. Nawrocki
  • Postać Tadeusza Kościuszki – aspekty pracy metodycznej z bohaterem jako wzorcem osobowym w drużynach harcerskich .......... 241
    Tadeusz Perzanowski

Author Biographies

Mieczysław Rokosz

Dr hab. UJ, prof. Akademii Ignatianum, historyk, taternik, krajoznawca, m.in. członek założyciel Polskiego Klubu Ekologicznego w 1980 r., współreaktywował też Polskie Towarzystwo Tatrzańskie w 1981 r. Do ZHP wstąpił w 1956. Były drużynowy, podharcmistrz, m.in. współautor (z L. Dallem) książki pt: Harcerstwo zakopiańskie w latach 1913–1945 (2013). Jako prezes Komitetu Kopca Kościuszki w Krakowie inicjator konferencji „Kościuszko w Harcerstwie” i jej gospodarz.

Janusz Wojtycza

Historyk, harcmistrz, profesor i kierownik Katedry Historii Wojen i Wojskowości Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, autor i redaktor licznych książek, edycji źródeł i artykułów z zakresu historii oświaty i wychowania, wojskowości i harcerstwa, redaktor naczelny Harcerskiego słownika biograficznego.

Lesław Dall

Historyk, muzealnik, harcmistrz, twórca i prezes Stowarzyszenia Muzeum Harcerskie im. O. i A. Małkowskich w Zakopanem, pracownik Muzeum Tatrzańskiego im. T. Chałubińskiego, kurator wystaw, autor szeregu książek historycznych, m.in. współautor Harcerstwo zakopiańskie w latach 1913‒1945 (Zakopane 2013), członek redakcji tarnowskiego „Skauta. Harcerskiego Pisma Historycznego”.

Bartosz Rzońca

Historyk, podharcmistrz ZHR, kierownik oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego, autor monografii Krakowska Chorągiew Harcerzy w latach 1945–1950 (Kraków 2015) oraz szeregu artykułów o tematyce harcerskiej. Kurator wystaw „Wszyscy przed nią drżą – w stulecie Czarnej Trzynastki Krakowskiej im. Zawiszy Czarnego” (BJ 2018), „Duchem wierni, czynami wielcy – skauting polski 1910‒1921” (MHMK 2018).

Michał Kacprzak

Historyk, nauczyciel LO im. Marszałka Stanisława Małachowskiego, podharcmistrz ZHR, autor trzech książek, redaktor i współautor Dziejów Harcerstwa Płockiego 1912‒2012. Studia i materiały (Płock 2013), członek Towarzystwa Naukowego Płockiego.

Marian Miszczuk

Medioznawca, dziennikarz, harcmistrz, historyk harcerstwa, autor i współautor licznych prac z zakresu historii harcerstwa, w tym edycji źródeł i bibliografii, m.in. Bibliografii prasy harcerskiej 1911‒1939 (Warszawa 2022), historii najnowszej i mediów, członek redakcji tarnowskiego „Skauta. Harcerskiego Pisma Historycznego”.

Eugeniusz Loska

Mgr biologii, harcmistrz, członek Komisji Historycznej Hufca Czechowice-Dziedzice, współautor Kalendarium ważniejszych wydarzeń z historii harcerstwa na terenie miasta i gminy Czechowice-Dziedzice w latach 1911‒2011 (Czechowice-Dziedzice 2013), autor artykułów i haseł słownikowych.

Marta Szymańska

Mgr inż., podharcmistrz, sekretarz Komisji Historycznej Krakowskiej Chorągwi ZHP, autorka szeregu artykułów z zakresu historii harcerstwa.

Dariusz Szczecina

Harcmistrz, historyk harcerstwa, publicysta, członek Komisji Historycznej Gdańskiej Chorągwi ZHP, autor i redaktor szeregu książek z zakresu historii sopockiego harcerstwa, m.in. Księgi stulecia sopockiego harcerstwa (Sopot 2019).

Krzysztof Wojtycza

Mgr inż., harcmistrz, członek Komisji Historycznej Krakowskiej Chorągwi ZHP, autor serii monografii hufców krakowskich, publikacji Harcerskie miejsca pamięci na terenie Krakowa (Kraków 2008), przewodników turystycznych oraz szeregu artykułów i haseł biograficznych.

Andrzej Gaczorek

Mgr pedagogiki, harcmistrz, członek Komisji Historycznej Chorągwi Krakowskiej ZHP, autor i współautor opracowań historycznych, m.in. 5 Krakowskiej Drużyny Harcerzy i Szczepu „Dzieci Pioruna”, Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa i Hufca Kraków-Podgórze w latach 1957‒1989 (Kraków 2022), artykułów i haseł słownikowych oraz prezentacji multimedialnych o zasłużonych instruktorach.

Paweł Bezak

Historyk, muzealnik, podharcmistrz, dyrektor Muzeum Harcerstwa w Warszawie, wcześniej pracownik Muzeum Niepodległości w Warszawie, autor i współautor publikacji książkowych, artykułów, katalogów i informatorów wystaw, współautor ekspozycji stałych, czasowych i planszowych w placówkach muzealnych.

Jacek J. Nawrocki

Fitopatolog, adiunkt Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, falerysta, kolekcjoner, harcmistrz, przewodniczący Komisji Historycznej Krakowskiej Chorągwi ZHP, organizator szeregu wystaw i corocznych międzynarodowych spotkań kolekcjonerów odznak i pamiątek skautowych i harcerskich (od 2002 r.), wiceprezes Polskiego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych.

Tadeusz Perzanowski

Pedagog, terapeuta, harcmistrz, wykładowca i doradca metodyczny ośrodków szkolenia nauczycieli, autor ponad 300 publikacji naukowych i publicystycznych z zakresu pedagogiki, rehabilitacji, terapii i pomocy społecznej oraz ponad 200 opracowań metodycznych i publikacji z zakresu historii harcerstwa.

Rokosz-Wojtycza-Kosciuszko-w-harcerstwie

Downloads

Look inside
PDF (Open Access)
Hardback

Published

November 10, 2023

Categories

Copyright (c) 2023 Mieczysław Rokosz, Janusz Wojtycza + et al.

Details about the available publication format: PDF (Open Access)

PDF (Open Access)

ISBN-13 (15)

978-83-8368-015-6

Details about the available publication format: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-037-9