Wokół legendy Marszałka Polski Edwarda Śmigłego-Rydza: Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Krakowie 2 XII 2022 r. w 81. Rocznicę śmierci Marszałka Polski i Naczelnego Wodza

Authors

Arkadiusz Bąk (ed)
Muzeum Armii Krajowej w Krakowie
https://orcid.org/0009-0000-0600-481X
DOI: https://doi.org/10.12797/9788381380249

Synopsis

15 listopada 2021 r. na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie została przeprowadzona ekshumacja szczątków z kwatery 139, gdzie według środowisk piłsudczykowskich w tajemnicy 6 grudnia 1941 r. pod nazwiskiem Adama Zawiszy został pogrzebany Edward Śmigły-Rydz, Marszałek Polski i Naczelny Wódz.
Czytelnik niniejszego tomu sięga po pozycję, która swój prolog miała właśnie w jesiennej scenerii kolorowego listowia i wąskich alejek warszawskiej nekropolii. Myśl towarzysząca uczestnikom tamtych listopadowych wydarzeń – czy Historia się obroni, czy kwerendy archiwalne i badania historyczne potwierdzą się po otwarciu wieka trumny i zamkną w ten sposób pojawiające się w przestrzeni publicznej wątpliwości dotyczące pochówku Śmigłego-Rydza – zrodziła wśród nich asumpt do głębszego poruszenia tematu wybitnej, ale niejednoznacznie ocenionej przez Klio postaci ostatniego Marszałka II Rzeczypospolitej.
Próbując podjąć to wyzwanie, 2 grudnia 2022 r. Muzeum Armii Krajowej w Krakowie wspólnie z Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Małopolskim Urzędem Wojewódzkim w Krakowie zorganizowało konferencję naukową w 81. rocznicę śmierci Śmigłego-Rydza. Niniejsza publikacja jest kolejnym krokiem ku temu. Tom w pierwszej części zawiera cztery artykuły naukowe wybitnych polskich historyków: prof. Marka Kornata, prof. Wiesława Jana Wysockiego, dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka oraz dr. Grzegorza Kały. W drugiej części znalazł się m.in. zapis z debaty eksperckiej pomiędzy prof. Wiesławem Janem Wysockim, dr. hab. Krzysztofem Klocem oraz dr. hab. Maciejem Zakrzewskim.
Trzecią część tomu stanowią natomiast niepublikowane wcześniej w całości wspomnienia Bazylego Rogowskiego dotyczące pobytu na Węgrzech w latach 1939-1941, w tym prawie roku w roli adiutanta Śmigłego-Rydza. Ten obszerny opis wicewojewody tarnopolskiego uzupełnia opracowana w ten sam sposób relacja pochodzącego z Chochołowa kuriera Polskiego Państwa Podziemnego – Stanisława Frączystego „Staszka”.

Chapters

  • TABLE OF CONTENTS
  • CZĘŚĆ I
  • Marszałek Edward Śmigły-Rydz a sprawy polskiej polityki zagranicznej (1936-1939) .......... 17
    Marek Kornat
    DOI: https://doi.org/10.12797/9788381380249.01
  • Czy byliśmy w wojnie z Sowietami? Reakcja Naczelnego Wodza na agresję Rosji sowieckiej .......... 43
    Wiesław Jan Wysocki
    DOI: https://doi.org/10.12797/9788381380249.02
  • Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego w polityce Edwarda Śmigłego-Rydza przez pryzmat protokołów posiedzeń Rady Ministrów .......... 65
    Grzegorz Kała
    DOI: https://doi.org/10.12797/9788381380249.03
  • Ekshumacja szczątków Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. Wyniki badań .......... 81
    Krzysztof Szwagrzyk
    DOI: https://doi.org/10.12797/9788381380249.04
  • CZĘŚĆ II
  • Z Marszałkiem Śmigłym – między Warszawą a Krakowem .......... 93
    Jarosław Kresa
  • Wystąpienia z otwarcia konferencji .......... 109
  • Zapis debaty eksperckiej Wokół legendy Marszałka Polski Edwarda Śmigłego-Rydza .......... 113
  • Podsumowanie konferencji pt. „W blasku zwycięstwa topnieją wszystkie winy, w mroku klęski nawet słabości i omyłki urastają do rozmiarów zbrodni” (1941 r.). .......... 137
    Arkadiusz Bąk
  • CZĘŚĆ III
  • Moje wspomnienia z pobytu na ziemi węgierskiej z marszałkiem Edwardem Śmigłym-Rydzem (1940-1941) .......... 145
    Bazyli Rogowski
  • Opis powrotu b. Marszałka Śmigłego-Rydza z Węgier do Polski w październiku 1941 r. .......... 325
    Stanisław Frączysty

Author Biographies

Arkadiusz Bąk, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie

Kustosz w Dziale Historycznym Muzeum AK, muzealnik, regionalista, działacz społeczny w organizacjach pozarządowych, autor artykułów naukowych i popularnonaukowych oraz współautor książek: Zawierucha Wielkiej Wojny na terenie gminy Szerzyny (Tarnów 2015, z M. Pikusą) i Śladami Armii Krajowej w Małopolsce. Przewodnik historyczno-krajoznawczy (Kraków, t. 1: 2019, t. 2: 2021, z M. Bikiem, O. Grottem, M. Karolczuk).

Marek Kornat, Polska Akademia Nauk w Warszawie

Profesor zwyczajny nauk humanistycznych, kierownik Pracowni Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Historyk, autor wielu artykułów i publikacji, m.in. Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej (Warszawa 2002), Polityka równowagi (1934-1939). Polska między Wschodem a Zachodem (Kraków 2007), Wacław Grzybowski. Ambasador w Moskwie (1936-1939). Biografia polityczna (Warszawa 2016), Józef Beck. Biografia (Kraków 2020, z M. Wołosem).

Wiesław Jan Wysocki, Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Profesor nauk humanistycznych, prezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie, wiceprezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, członek Rady Muzeum AK w Krakowie. Historyk, nauczyciel akademicki, działacz społeczny. Autor licznych publikacji i książek, m.in.: Edward Śmigły-Rydz: malarz i poeta (Warszawa 1997), Cień Zawiszy. Ostatnie lata marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza (Warszawa 1987), Niepodległość była nagrodą. Polski wysiłek zbrojny w latach 1914-1921 (Warszawa–Nadarzyn 1999, z J. Cygan), August Emil Fieldorf (Warszawa 2000), Marszałek Edward Śmigły-Rydz. Portret naczelnego wodza (Warszawa 2009, z M.W. Wysocką), Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948 (Warszawa 2012).

Grzegorz Kała, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Historyk, doktor Instytutu Historii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jego zainteresowania badawcze ogniskują się na historii politycznej XX w. ze szczególnym uwzględnieniem dwudziestolecia międzywojennego, a także na zagadnieniach związanych z geopolityką i siłami zbrojnymi państwa. Autor artykułów w czasopismach naukowych oraz monografii Sen o potędze. Plany i działalność polityczna Edwarda Śmigłego-Rydza w latach 1935-1939 (Olsztyn 2021).

Krzysztof Szwagrzyk

Doktor habilitowany nauk humanistycznych, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej i p.o. dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN realizującego prace poszukiwawcze, ekshumacyjne oraz identyfikacyjne ofiar zbrodni niemieckich, sowieckich, komunistycznych i ukraińskich m.in. w wielu miejscach w Polsce, a także poza jej granicami; historyk, badacz komunistycznego aparatu terroru. Autor i współautor 22 książek oraz ponad 190 artykułów naukowych i popularnonaukowych.

Jarosław Kresa

Wicewojewoda dolnośląski, magister filologii polskiej, dziennikarz, organizator uroczystości historycznych i patriotycznych na terenie powiatu dzierżoniowskiego i Dolnego Śląska, a także lokalnych kwest dla fundacji „Łączka” na rzecz poszukiwania miejsc pochówku Żołnierzy Wyklętych. Autor książek Tewzadze – gruziński obrońca Warszawy (Dzierżoniów 2014) i Lechia na koniec tysiąclecia (2000).

Bak-Wokol-legendy-marszalka-Polski-Edwarda-Smiglego-Rydza

Downloads

Look inside
Hardback

Published

February 15, 2024

Categories

Copyright (c) 2023 Arkadiusz Bąk + et al.

Details about the available publication format: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-023-2