Polski przemysł naftowy i gazowniczy (do 1945 roku)

Authors

Konrad Meus (ed)
University of the National Education Commission, Krakow
https://orcid.org/0000-0002-6865-2174

Synopsis

Monografia wieloautorska Polski przemysł naftowy i gazowniczy (do 1945 roku) jest pokłosiem trzech międzynarodowych konferencji, zorganizowanych wspólnie przez Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego (SITPNiG) oraz Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej (wcześniej Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie). Konferencje te odbywały się pod patronatem i przy wydatnym wsparciu Polskiej Spółki Gazownictwa, a następnie Fundacji ORLEN. Dwie pierwsze konferencje historyczne zatytułowane „Polski przemysł naftowy i gazowniczy (do 1939 roku)” odbyły się w Krakowie (2018) oraz we Lwowie (2019). Wówczas wśród węzłowych zagadnień, które omawiano, znalazła się m.in. kwestia zasobów bibliotecznych i archiwalnych zlokalizowanych w Polsce oraz poza jej granicami, wykorzystywanych w badaniach dziejów polskiego nafciarstwa. W dniach 29-30 listopada 2023 roku w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce odbyła się III Międzynarodowa Konferencja pt. „Polski przemysł naftowy i gazowniczy (do 1939 roku)”. We wspomnianych konferencjach brali udział badacze z kilkunastu uniwersytetów, muzeów i stowarzyszeń naukowych. Polskę reprezentowali m.in. naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego (UŁ), Uniwersytetu Wrocławskiego (UWr), Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM), Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK), Uniwersytetu Rzeszowskiego (UR), Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (UEK), Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (UKEN), Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (AGH), Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach (UJK), Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce oraz SITPNiG-u. W gronie prelegentów znaleźli się również historycy z Republiki Czeskiej i Ukrainy związani z następującymi instytucjami: Uniwersytetem Technicznym w Libercu, Uniwersytetem Narodowym Politechnika Lwowska, Lwowskim Uniwersytetem Narodowym im. Iwana Franki oraz Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie.

Chapters

Author Biographies

Konrad Meus, University of the National Education Commission, Krakow

Dr hab., profesor Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Instytut Historii i Archiwistyki, Katedra Historii XIX Wieku). Zastępca dyrektora Centrum Badań Regionalistycznych na tej uczelni. Członek zarządu Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, gdzie odpowiada m.in. za działalność regionalistyczną. Współtwórca i członek Komisji ds. Młodzieży w Towarzystwie Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. W latach 2016- 2018 był kierownikiem Studiów Niemcoznawczych i Środkowoeuropejskich prowadzonych przez Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie oraz Uniwersytet Karola w Pradze. Od 2022 r. jest członkiem Komisji do Badań Historii Niemców w Polsce (Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen) afiliowanej przy Instytucie Herdera w Marburgu. Od 2023 r. członek międzynarodowego zespołu zawiązanego przy uniwersytetach w Tel Awiwie i Hajfie, opracowującego Atlas Żydów galicyjskich i bukowińskich (Historical Atlas of Jewish Galicia and Bukovina). Autor i współautor kilku monografii i kilkudziesięciu artykułów z zakresu historii Galicji oraz dawnego pogranicza rosyjsko-austriackiego, w tym przede wszystkim dziejów społeczno-gospodarczych miast galicyjskich. Jego książka Wadowice 1772-1914. Studium przypadku miasta galicyjskiego znalazła się w gronie najlepszych książek historycznych w 2014 r. (decyzją kapituły Nagrody Identitas). Autor monografii poświęconej gospodarce Lwowa pt. Izba Handlowa i Przemysłowa we Lwowie (1850-1918). Instytucja i ludzie (Kraków 2021). Aktualnie jest redaktorem serii wydawniczej „Książnica Zatorska”, redaktorem naukowym „Rocznika Spytkowickiego”, a także członkiem kolegium redakcyjnego czasopisma „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”. Pełni funkcję recenzenta w kilku czasopismach o zasięgu ogólnopolskim oraz europejskim.

Dorota Drzewiecka, University of the National Education Commission

Pracownik naukowo-dydaktyczny (adiunkt) w Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. W latach 2019–2024 zastępca dyrektora w Instytucie Historii i Archiwistyki tej uczelni. Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, Stowarzyszenia Archiwistów Polskich oraz Stowarzyszenia Archiwistów Instytucji Wymiaru Sprawiedliwości. Wykonawca międzynarodowego grantu naukowego OPENARCH – „Open archives for social science research in Widening countries” afiliowanego przy Departamencie Historii Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji. Absolwentka studiów magisterskich i doktoranckich Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Naukowo zajmuje się zagadnieniami zarządzania dokumentacją w kancelarii i w archiwum bieżącym, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju informatycznych narzędzi wspierających pracę biurowo-archiwalną i systemów elektronicznego zarządzania dokumentacją.

Tomasz Kargol, Jagiellonian University, Poland

Dr hab., prof. Instytutu Historii UJ, historyk. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię społeczno-gospodarczą Galicji, jak również samorządu gospodarczego, chłopów, ziemiaństwa i miast na ziemiach polskich. Na jego dorobek naukowy składają się monografie (Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie. Dzieje, ludzie, polityka gospodarcza, Kraków 2003; Odbudowa Galicji ze zniszczeń wojennych w latach 1914-1918, Kraków 2012; Miasta i miasteczka wschodniej części Galicji pod koniec XVIII wieku, t. 5: Rzymskokatolickie instytucje religijne w miastach Galicji. Przełom XVIII i XIX wieku, Kraków–Lwów 2020), artykuły w czasopismach i publikacjach zbiorowych oraz w Polskim słowniku biograficznym, jak również krytyczne edycje źródeł.

Damian Szymczak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Pracownik Zakładu Kultury i Myśli Politycznej Wydziału Historii UAM w Poznaniu. Zajmuje się dziejami XIX-wiecznej monarchii habsburskiej i Galicji, okresem I wojny światowej oraz historią Wielkopolski w XIX i XX w. Opublikował książki: Między Habsburgami a Hohenzollernami. Rywalizacja niemiecko-austro-węgierska w okresie I wojny światowej a odbudowa państwa polskiego (Kraków 2009) oraz Galicyjska „ambasada” w Wiedniu. Dzieje ministerstwa dla Galicji 1871-1918 (Poznań 2013). Stypendysta m.in. Fundacji Lanckorońskich z Brzezia, Instytutu Herdera w Marburgu, Österreichischer Austauschdienst – Richard Plaschka-Stipendium. Członek Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz redakcji polsko-czeskiego kwartalnika „Historia Slavorum Occidentis”.

Michał Krajkowski, Nicolaus Copernicus University

Dr nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Publikował w czasopismach „Litteraria Copernicana”, „Przegląd Humanistyczny”, „Wiener Slavistisches Jahrbuch” oraz w pracach zbiorowych. Autor monografii Oblicza prowincji. Galicja w polskojęzycznej prozie pisarzy zaboru austriackiego II połowy XIX wieku. Stypendysta Stipendienstiftung der Republik Österreich. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół piśmiennictwa II połowy XIX w., ze szczególnym uwzględnieniem historii idei tego okresu, związków między życiem społecznym a literaturą oraz zagadnień związanych z pograniczem kulturowym. Interesuje się również problematyką edytorstwa cyfrowego oraz wpływem digitalizacji na humanistykę. Od 2017 r. związany z branżą nowych technologii, pracuje także jako dziennikarz i wykładowca akademicki.

Grzegorz Nieć, University of the National Education Commission

Prof. dr hab., polonista, historyk, bibliolog i bibliofil, zatrudniony na Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu. Zajmuje się przede wszystkim dziejami prasy i książki polskiej oraz czeskiej. Autor m.in. monografii Wtórny rynek książki w Polsce. Instytucje, asortyment, uczestnicy (Kraków 2016) oraz Książka – naród – religia. Dzieje książki czeskiej do czasów odrodzenia narodowego (Kraków 2022).

Michał Rogoż, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Dr hab., pracownik Instytutu Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, profesor nadzwyczajny w Katedrze Zarządzania Informacją. W latach 2012-2020 dyrektor Instytutu Nauk o Informacji, a obecnie prorektor ds. nauki tegoż uniwersytetu. Opublikował ponad 140 prac z zakresu nauk o komunikacji społecznej i mediach, kulturoznawstwa i literaturoznawstwa. Członek Komisji Prasoznawczej PAN (Oddział w Krakowie) oraz International Society for Knowledge Organization. Wchodzi w skład kolegiów redakcyjnych „Rocznika Historii Prasy Polskiej” i „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, a także rady redakcyjnej serii wydawniczej „Nauka – Dydaktyka – Praktyka”.

Paweł Grata, Rzeszów University

Prof. dr hab., pracownik Uniwersytetu Rzeszowskiego (Instytut Historii, Zakład Historii Gospodarczej i Społecznej). Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół historii gospodarczej i społecznej, w szczególności obejmują dzieje gospodarcze II Rzeczypospolitej, przemiany gospodarcze i społeczne zachodzące w Polsce południowo-wschodniej w II połowie XX i na początku XXI w. oraz polską politykę gospodarczą i społeczną XX i XXI w. Członek zarządu, a w latach 2017-2021 prezes Polskiego Towarzystwa Historii Gospodarczej, członek komitetu redakcyjnego „Roczników Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, twórca i redaktor naczelny kwartalnika „UR Journal of Humanities and Social Sciences”. Autor ponad 200 publikacji naukowych, w tym siedmiu monografii autorskich, m.in. The Origins of the Welfare State: Polish Social Policy in 1918-1939 (Berlin 2021); Czas przełomu. Polska polityka społeczna w latach 1944-1950 (Rzeszów 2018); Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania (Rzeszów 2013); Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej (Rzeszów 2009); Miejsce monopoli skarbowych w reformie stabilizacyjnej Władysława Grabskiego (1923-1925) (Rzeszów 2008). Kierownik projektów badawczych: „W drodze ku modernizacji. Niepodległa Polska i wolni Polacy w XIX-XXI wieku” (2018-2024), „Ku lepszej przyszłości. Opieka nad dziećmi na ziemiach polskich w XIX-XXI wieku” (2022-2024), „W trosce o rodzinę. Pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX-XXI wieku. Słownik historyczny” (2024-2029). Od 2017 r. prezes zarządu Polskiego Towarzystwa Historii Gospodarczej; członek Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej, od 2016 r. wchodzi w skład komitetu redakcyjnego „Roczników Dziejów Społecznych i Gospodarczych” – najstarszego polskiego czasopisma naukowego z zakresu historii gospodarczej i społecznej.

Barbara Olejarz, Ignacy Lukasiewicz Museum of Oil and Gas Industry in Bóbrka

Absolwentka Wydziału Historycznego UJ (etnologii i antropologii kultury oraz muzealnictwa), a także Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej (zarządzania kulturą). Menadżer kultury, związana zawodowo z Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce, od 12 lat sprawuje funkcję dyrektora placówki. Autorka wielu artykułów poświęconych wartościowaniu i ochronie zabytków techniki, folklorowi naftowemu, początkom przemysłu naftowego, a także wpływom tego przemysłu na rozwój i przemiany społeczno-gospodarcze XIX-wiecznej Galicji. Członek zarządu Podkarpackiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, członek Stowarzyszenia Muzealników Polskich, konsultant Podkarpackiej Komisji Filmowej ds. związanych z postacią Ignacego Łukasiewicza i historią przemysłu naftowego, członek lokalnych stowarzyszeń zajmujących się promocją regionów, tzw. małych ojczyzn, sekretarz redakcji Zeszytów Naukowo-Historycznych „Wiek Nafty”, wiceprzewodnicząca Komisji ds. Historii i Muzealnictwa przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego.

Piotr Franaszek, Jagiellonian University, Poland

Prof. dr hab., profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierownik Katedry Historii Nowoczesnej oraz Pracowni Historii Gospodarczej i Społecznej w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego główne obszary badawcze to dzieje społeczne i gospodarcze Polski i świata w XIX i XX wieku oraz zagadnienia inwigilacji społeczeństwa przez UB/SB w czasach PRL-u.

Petr Kaleta, Technical University of Liberec, Czech Republic

Prof. dr hab., historyk i slawista (Uniwersytet Techniczny w Libercu, Czechy). Specjalizuje się w historii Polski, Niemiec, Rosji, Ukrainy i Czech/Czechosłowacji (głównie w XIX i XX w.). Jego zainteresowania badawcze obejmują również etnologię oraz problematykę narodowych i etnicznych mniejszości w Europie Środkowej i Wschodniej (głównie Sebołużyczan, Kaszubów i Karaimów). Zajmuje się także rosyjską emigracją w Czechosłowacji, historią sportu (w tym losami rosyjskich sportowców w Czechosłowacji), literaturami słowiańskimi oraz dziejami Czechów poza granicami kraju (szczególnie w Ukrainie, Polsce, Rosji i Szwajcarii). Ostatnie monografie to: Ruský sport v Československu od počátku první republiky do padesátých let 20. století (Brno 2021); Lužičtí Srbové v lidové sněmovně. Nástin politického života v srbské Lužici v době NDR (Praha 2017); Tajemné etnikum z Krymu. Osudy příslušníků karaimské emigrace do meziválečného Československa (Praha 2015). Odbył wiele staży badawczych w zagranicznych ośrodkach akademickich, w tym półtoraroczny pobyt na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie oraz w Instytucie Serbołużyckim w Budziszynie (2014-2016) w ramach projektu „Vertretung der Sorben in den Gremien und in der Politik Deutschlands 1949-2014” finansowanego przez Fundację Humboldta.

Krzysztof Broński, Krakow University of Economics

Dr hab. nauk ekonomicznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Autor kilku monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych dotyczących problematyki rozwoju społeczno-gospodarczego Galicji, zarządzania dziedzictwem kulturowym, procesów urbanizacyjnych w Europie Środkowej w XIX i XX w. Członek Polskiego Towarzystwa Historii Gospodarczej oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Meus-Polski-przemysl-naftowy-i-dziedzictwo-cover

Published

August 13, 2024