U progu niepodległości: „Kroniki Polskie” Centralnej Agencji Polskiej w Lozannie (sierpień – październik 1918)
Keywords:
Central Polish Agency in Lausanne, Polish National Committee, orientation dispute, Poland 1918Synopsis
AT THE DAWN OF INDEPENDENCE: “POLISH CHRONICLES” OF THE CENTRAL POLISH AGENCY IN LAUSANNE (AUGUST – OCTOBER 1918)
The volume is an edition of sources on the history of Poland in the last months of the post-partitions period, falling between 1795 and 1918. The main part of the publication contains monthly reports on the situation in the Polish lands, as well as in emigration centres of the Polish population in the Western hemisphere, in the period from August to October 1918. These reports were compiled by the Central Polish Agency in Lausanne and distributed under the common name of „Polish Chronicles”. The Agency was established in Switzerland in September 1915, i.e. about a year after the outbreak of the World War. The initiator of its creation was Erazm Piltz, an important fi gure on the Polish political scene at the time. Piltz had been associated since the beginning of the 20th century with the Party of Real Politics, the most important Polish conservative group of the Russian partition. The Agency’s main task became to inform public opinion in Europe about the situation in the Polish lands. The CAP was intended to be politically neutral organisation. However, both the person of its founder and the affi liations of the vast majority of its co-workers quickly placed it in the constellation of structures representing pro-Allied attitudes (with the Polish National Committee at the forefront). This was refl ected in the choice of content and tone of the studies produced under the Agency’s banner. This also applies to the „Polish Chronicles” published in this volume.
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
Dokument 1. [1918 sierpień], Lozanna. – „No. 1. Kronika Polska ważniejszych zdarzeń i objawów życia narodowego i społecznego w Królestwie Polskim za miesiąc sierpień 1918 roku” .......... 37
-
I. Słowo wstępne .......... 41
-
II. Regencja, rząd i Rada Stanu .......... 42
-
III. Opinia publiczna .......... 56
-
IV. Głosy prasy o Radzie Stanu .......... 62
-
V. Chełmszczyzna .......... 72
-
VI. Sprawa waluty .......... 79
-
VII. Powrót uchodźców .......... 81
-
VIII. Pierwszy zjazd księgarzy polskich .......... 84
-
IX. Aprowizacja .......... 87
-
X. Nastrój ludności .......... 90
-
XI. Ruch ekonomiczny .......... 91
-
XII. Sprawy oświatowe .......... 94
-
Dodatek do Kroniki Królestwa Polskiego .......... 95
-
Dokument 2. 1918 sierpień 30, Lozanna. – „No. 4. Kronika Polska ważniejszych zdarzeń i objawów życia narodowego i społecznego w zaborze austriackim za miesiąc sierpień 1918r.” .......... 107
-
I. Przedstawicielstwo parlamentarne .......... 107
-
II. Niezadowolenie w kołach austrofi lskich .......... 112
-
III. Opinia publiczna .......... 114
-
IV. Aprowizacja .......... 117
-
V. Postępowanie rządu .......... 1`21
-
VI. Klęska powodzi .......... 125
-
VII. Odezwa i akcja posła Witosa w sprawie reform agrarnych .......... 127
-
VIII. Nastrój ludności .......... 130
-
IX. Proces legionistów w Marmaros-Sziget .......... 133
-
X. Ruch ekonomiczny .......... 138
-
XI. Ostatnie wiadomości .......... 139
-
Dokument 3. 1918 sierpień 31, Lozanna. – „No. I. Kronika Polska ważniejszych wypadków i zdarzeń życia narodowego i społecznego w zaborze pruskim za miesiąc sierpień 1918 r.” .......... 147
-
I. Słowo wstępne .......... 147
-
II. Ruch polityczny .......... 148
-
III. Najnowsza faza walki z polskością na Górnym Śląsku .......... 151
-
IV. Dwudziestolecie związku sokołów .......... 155
-
V. Wzmocnienie polskości w Gdańsku .......... 156
-
VI. Obawy i zakusy wrogów .......... 158
-
VII. Z wychodźstwa w Niemczech .......... 159
-
VIII. Drobne wiadomości .......... 161
-
Dokument 4. 1918 wrzesień 30, Lozanna. – „No. 5. Kronika Polska ważniejszych zdarzeń i objawów życia narodowego i społecznego w ziemiach polskich, na kresach i wychodźstwie za miesiąc wrzesień 1918 roku” .......... 167
-
I. Słowo wstępne .......... 167
-
II. Nowa fala w rozwoju sprawy polskiej .......... 168
-
III. Sytuacja w Niemczech i Austro-Węgrzech .......... 172
-
IV. Stosunek mocarstw centralnych do sprawy polskiej .......... 177
-
V. Życie polityczne .......... 183
-
VI. Chełmszczyzna i Podlasie .......... 254
-
VII. Agitacja ruska (ukraińska) przeciw przyłączeniu Galicji do Królestwa .......... 256
-
VIII. Aprowizacja – stan ekonomiczny – nastrój ludności .......... 258
-
IX. Ruch oświatowy .......... 273
-
X. Ruch ekonomiczny .......... 285
-
XI. Krótkie zestawienie wypadków na kresach wschodnich Rosji .......... 292
-
XII. Ostatnie wiadomości .......... 298
-
Dokument 5. 1918 październik 30, Lozanna.– „No. 6. Kronika Polska ważniejszych zdarzeń i objawów życia .......... 301
-
I. Słowo wstępne .......... 305
-
II. Wielkie dni .......... 309
-
III. Głosy prasy o deklaracji posłów polskich w Wiedniu oraz manifeście Rady Regencyjnej .......... 388
-
IV. Głosy prasy o nowym gabinecie polskim .......... 396
-
V. Intrygi pruskie. Konstytuanta rusko-ukraińska .......... 401
-
VI. Wschodnie Kresy i Rosja .......... 405
-
VII. Polacy w Ameryce i w rozproszeniu .......... 407
-
VIII. Ruch społeczny.......... 422
