Ustrobna : opowieść historyczna
Synopsis
Ustrobna oraz ziemie w jej sąsiedztwie na przełomie XIV i XV wieku stały się własnością rycerskiego rodu Gryfitów z Bobowej. Już w pierwszej połowie XV wieku Ustrobna była dobrze zorganizowaną osadą, a pierwsza wiadomość źródłowa o niej pochodzi z 1417 roku. Tak zaczyna się historia wsi.
Postanowiłem opisać swoją rodzinną wieś Ustrobną, aby ocalić jej dzieje od zapomnienia. Ponieważ urodziłem się w Ustrobnej i moje losy są nierozłącznie związane z dziejami tej wsi. Pragnę także napisać cokolwiek o swoim dzieciństwie i latach młodości w niej spędzonych.
Takimi słowami Stanisław Witkoś, współautor tej książki, rozpoczyna jeden ze swoich brulionów-rękopisów, które w maju 1982 roku przesłał mi bez uprzedzenia wraz z arkuszami maszynopisów i poprosił o ocalenie ich od zapomnienia. Tą książką wypełniam jego wolę.
Zbigniew Witkoś
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
Życiorys współautora .......... 9
-
Nota o autorze .......... 13
-
Od autora .......... 17
-
CZĘŚĆ PIERWSZAWARUNKI GEOGRAFICZNO-PRZYRODNICZE
-
Rozdział I.TOPOGRAFIA MIEJSCOWOŚCI USTROBNA
-
Położenie geograficzne Ustrobnej .......... 25
-
Mapa topograficzna wsi Ustrobna .......... 26
-
Rozdział II.UKŁAD PRZESTRZENNY WSI
-
Domostwa, przysiółki i rozmieszczenie zabudowań w Ustrobnej .......... 33
-
Parcelacje majątku dworskiego i rozwój przestrzenny wsi w pierwszej połowie XX wieku .......... 34
-
Rozwój przestrzenny wsi po drugiej wojnie światowej .......... 37
-
Domy i zagrody w Ustrobnej .......... 37
-
Rozdział III.FLORA I FAUNA WSI USTROBNA
-
Szata roślinna Ustrobnej .......... 39
-
Fauna dawniej i obecnie .......... 40
-
Rozdział IV.GLEBY I UPRAWY ROLNE
-
Życie wsi w rytmie pór roku .......... 44
-
CZĘŚĆ DRUGAHISTORIA BLIŻSZA I DALSZA
-
Rozdział I.DZIEJE ZIEMI KROŚNIEŃSKIEJ W PREHISTORII I STAROŻYTNOŚCI
-
Okres „Karpackiej Troi” .......... 49
-
W okresie Imperium Rzymskiego .......... 50
-
Rozdział II.USTROBNA I OKOLICE WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU
-
Ustrobna i okolice w początkach państwa polskiego .......... 54
-
Położenie miejscowości na ważnym szlaku handlowym .......... 55
-
Najwcześniejsze osadnictwo na Pogórzu Środkowobeskidzkim .......... 56
-
Rozdział III.POCZĄTKI WSI USTROBNA
-
Nazwa wsi Ustrobna w dawnych wiekach .......... 59
-
Najstarsze przekazy o Ustrobnej i domniemana kolebka osady .......... 60
-
Rozdział IV.LIDERZY WSI. WÓJTOWIE I SOŁTYSI
-
Rozdział V.WYDARZENIA DZIEJOWE, WŁAŚCICIELE I POSESOROWIE USTROBNEJ DO KOŃCA XVIII WIEKU
-
Właściciele wsi w średniowieczu i okresie nowożytnym .......... 67
-
Walki ze Szwedami i najazd Rakoczego .......... 70
-
Rozdział VI.USTROBNA W LATACH 1772-1914
-
W Galicji i Lodomerii .......... 75
-
Echa powstania listopadowego .......... 78
-
Rabacja galicyjska .......... 79
-
Z Ustrobnej do powstania styczniowego .......... 81
-
Rozdział VII.WŁAŚCICIELE WSI USTROBNA W XIX I XX WIEKU
-
Kurdwanowscy .......... 87
-
Skrzyńscy .......... 89
-
Starowieyscy .......... 97
-
Rozdział VIII.USTROBNA NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU .......... 105
-
Opis statystyczny wsi .......... 105
-
Ruch ludowy .......... 106
-
Ustrobna na początku XX wieku .......... 107
-
Rozdział IX.WIELKA WOJNA – PIERWWSZA WOJNA ŚWIATOWA W USTROBNEJ I OKOLICY
-
Ostatnie dni pokoju .......... 113
-
Początek pierwszej wojny światowej .......... 114
-
Rozdział X.POLSKA I USTROBNA W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM
-
Pierwsze dni niepodległości .......... 121
-
Rok 1920 – w obronie Niepodległej .......... 122
-
Wojenne czasy w Ustrobnej .......... 126
-
Koło Przysposobienia Wojskowego w Ustrobnej .......... 128
-
Ochotnicza Straż Pożarna .......... 132
-
Rozwój gospodarczy i napięcia społeczne .......... 137
-
Rozdział XI.DRUGA WOJNA ŚWIATOWA
-
Przepowiednie dotyczące rozpoczęcia drugiej wojny światowej .......... 139
-
Sierpień i wrzesień 1939 roku .......... 140
-
Druga wojna światowa i okupacja niemiecka .......... 143
-
W Generalnym Gubernatorstwie .......... 146
-
Rozdział XII.RUCH OPORU W USTROBNEJ I OBWODZIE KROŚNIEŃSKIM
-
Organizacje konspiracyjne obejmujące swoim zasięgiem Ustrobną .......... 155
-
Rozdział XIII.SOWIECKA OKUPACJA
-
Działania frontowe i sowiecka ofensywa z września 1944 roku .......... 165
-
Początek sowieckiego „wyzwolenia” .......... 170
-
Spis mieszkańców Ustrobnej zabitych i rannych oraz strat materialnych poniesionych w czasie operacji militarnych lipiec – wrzesień 1944 roku .......... 173
-
Wojenne i powojenne losy uczestników walk o wolną i niepodległą Polskę .......... 176
-
Powojenne losy ustrobianina – Bolesława Witkosia .......... 179
-
Rozdział XIV.POWOJENNE UMACNIANIE SIĘ SYSTEMU KOMUNISTYCZNEGO
-
„Utrwalacze” władzy ludowej w Ustrobnej i walka z Kościołem .......... 184
-
CZĘŚĆ TRZECIAMIEJSCA WAŻNE DLA WIEJSKIEJ SPOŁECZNOŚCI KARCZMA, KOŚCIÓŁ, SZKOŁA
-
Rozdział I.ŻYCIE TOWARZYSKO-KULTURALNE WSI USTROBNA
-
Rozdział II.ROZWÓJ ŻYCIA RELIGIJNEGO W USTROBNEJ DO POŁOWY XIX WIEKU
-
Przynależność parafialna wsi Ustrobna .......... 197
-
Ufundowanie kościoła i organizacja parafii w Ustrobnej .......... 198
-
Rozdział III.KOŚCIÓŁ I PARAFIA POD WEZWANIEM ŚW. JANA KANTEGO W USTROBNEJ
-
Duszpasterze parafii Ustrobna .......... 203
-
Parafia Ustrobna w czasie posługi księdza Stanisława Zielińskiego .......... 211
-
Duszpasterze parafii Ustrobna od 1963 roku do współczesności .......... 212
-
Kapłani i siostry zakonne pochodzący z Ustrobnej .......... 221
-
Wykaz kapłanów parafii Ustrobna .......... 222
-
Służba kościelna parafii Ustrobna .......... 223
-
Obiekty kultu religijnego na terenie parafii .......... 224
-
Rozdział IV.SZKOLNICTWO I EDUKACJA W USTROBNEJ
-
Budynki szkoły w Ustrobnej, ich fundatorzy i budowniczowie .......... 229
-
Kierownicy i grono nauczycielskie szkoły w Ustrobnej .......... 231
-
Wykaz nauczycieli pracujących w szkolnictwie w Ustrobnej .......... 235
-
Wykształcenie osób urodzonych lub zamieszkałych w Ustrobnej .......... 239
-
Aneks. Kronika szkoły w Ustrobnej .......... 241
-
Wykaz wybranych źródeł i opracowań cytowanych w książce .......... 275
-
Indeks osobowy .......... 279
