Kulturowe aspekty tekstologii : Tekst – tekstem – kontekst

Pracownik dydaktyczno-naukowy w Instytucie Języków i Kultur Regionu Bałtyckiego Uniwersytetu Wileńskiego. Razem z Virginią Vasiliauskienė przygotowała wydanie krytyczne dwujęzycznej postylli katolickiej K. Szyrwida Punkty kazań. Jej monografia „Punkty kazań” Konstantego Szyrwida – zabytek piśmiennictwa litewskiego i polskiego z pierwszej połowy XVII wieku (Vilnius: LKI, 2016) jest ukierunkowana na badania wielojęzyczności w aspekcie diachronicznym. Bada nazwy wartości w języku litewskim i polskim, bierze udział w opracowywaniu Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów pod redakcją Jerzego Bartmińskiego. Od ponad 20 lat bada język polski na Litwie, jest autorką ponad 90 artykułów i kilku książek współautorskich poświęconych różnym zagadnieniom: problemom tożsamości na pograniczu, wielokulturowości w języku, interferencjom litewskim i wschodniosłowiańskim na polszczyznę, lituanizmom leksykalnym. Przygotowała wspólnie z Januszem Riegerem i Ireną Masojć słownik gwar polskich na Litwie oraz studium poświęcone leksyce gwarowej (Słownictwo polszczyzny gwarowej na Litwie, 2006). Pod jej kierunkiem został przygotowany portal internetowy w językach polskim i litewskim przedstawiający gwary polskie na Litwie i kulturę tego regionu: „Gwary polskie na Litwie / Lietuvos lenkų tarmės” (http://www.lenkutarmes.flf.vu.lt/). Badała działalność Jana Karłowicza na Litwie, a szczególnie jego zasługi dla folkloru litewskiego (http://www. karlowicz.flf.vu.lt/index.php/pageid/897). Członkini trzech Komisji Międzynarodowego Komitetu Slawistyki (etnolingwistyki, socjolingwistyki i dialektologii). Wyniki swoich badań prezentowała na różnyc konferencjach (Rzym, Mediolan, Bolonia, Wiedeń, Sztokholm, Ryga, Rijeka, Belgrad, Lwów, Warszawa, Wrocław, Lublin i in.). Jej zainteresowania naukowe dotyczą językoznawstwa porównawczego, etnolingwistyki, dialektologii i historii języka.

Profesor w Instytucie Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS w Lublinie. Autorka publikacji z tekstologii, genologii, aksjologii lingwistycznej, folklorystyki i etnolingwistyki. W latach 2009–2019 – kierownik Zakładu Tekstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, a od X 2019 r. – Katedry Tekstologii i Gramatyki Języka Polskiego; w latach 2015–2017 kurator Pracowni „Archiwum Etnolingwistyczne UMCS”. Od 2019 r. – redaktor „Etnolingwistyki” (od 1989 r. – sekretarz, od 2010 r. – zastępca redaktora); od 2022 r. – redaktor Słownika stereotypów i symboli ludowych (w latach 1996–2022 – zastępca redaktora). Członkini trzech komisji przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów: Komisji Etnolingwistycznej, Komisji Folklorystycznej, Komisji Bibliografii Językoznawstwa Slawistycznego; członkini Komitetu Językoznawstwa PAN i Komitetu Słowianoznawstwa PAN, przewodnicząca Komisji Etnolingwistycznej KJ PAN. Członkini Komisji Etyki Komunikacji PAU i Międzynarodowego Konwersatorium EUROJOS. Autorka ponad 360 prac, w tym książek: Polski sennik ludowy (1996), To jest moja Ojczyzna. Polscy emigranci z północnej Francji o sobie (1999), Przestrach od przestrachu. Rośliny w ludowych przekazach ustnych (2000), Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej (2007), Tekstologia (z J. Bartmińskim, 2009), Definiowanie i profilowanie pojęć w (etno)lingwistyce (2020); Dlaczego wąż nie ma nóg? Zwierzęta w ludowych przekazach ustnych (z J. Bartmińskim i O. Kielak, 2015), Jak chłop u diabła pieniądze pożyczał. Polska demonologia ludowa w przekazach ustnych (z A. Michalec). Współredaktorka ok. 50 tomów zbiorowych, m.in. Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów (t. 2–6).

Starszy pracownik naukowy w Centrum Geolingwistyki Instytutu Języka Litewskiego. W latach 1990–1995 studiowała w Wileńskim Instytucie Pedagogicznym (obecnie Akademia Pedagogiczna Uniwersytetu im. Witolda Wielkiego), gdzie uzyskała kwalifikacje nauczyciela języka i literatury litewskiej. W 2010 r. obroniła pracę doktorską z zakresu nauk humanistycznych Linksniuojamųjų žodžių kirčiavimo variantai pietų aukštaičių ir rytų aukštaičių vilniškių tarmėse. W 1994 r. rozpoczęła pracę w Zakładzie Słowników Instytutu Języka Litewskiego, najpierw jako starszy asystent laborant, a później jako asystent. Od 2007 r. pracowała jako młodszy pracownik naukowy w Centrum Leksykografii, od 2011 r. – jako pracownik naukowy, od 2015 r. pracowała jako pracownik naukowy w Centrum Geolingwistyki, a od 2019 r. – jako starszy pracownik naukowy. Od 1996 r. jest zatrudniona w Państwowej Komisji Języka Litewskiego, gdzie najpierw pracowała jako sekretarz programowy, następnie jako koordynator programu, a od 2002 r. jako kierownik działu programowego. Jej zainteresowania badawcze obejmują akcentologię, dialektologię, leksykografię, etnolingwistykę.

Profesor w Instytucie Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS w Lublinie. W latach 2002–2005 prodziekan na Wydziale Humanistycznym UMCS, w latach 2005–2008 prorektor UMCS ds. kształcenia, w latach 2005–2019 kierownik Zakładu Językoznawstwa Ogólnego Instytutu Filologii Polskiej UMCS, a od X 2019 r. – Katedry Semantyki, Pragmatyki i Teorii Języka. Członkini Komitetu Językoznawstwa PAN, przewodnicząca Komisji Frazeologicznej KJ PAN, członkini Komisji Etnolingwistycznej i Komisji Teorii Języka KJ PAN oraz Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Członkini kolegium redakcyjnego „Etnolingwistyki”, a także rad naukowych czasopisma „LingVaria” i serii „Język a Kultura”. Autorka ponad 200 prac z zakresu frazeologii, semantyki leksykalnej, lingwistyki kulturowej, języka artystycznego i historii językoznawstwa, w tym książek: Związki frazeologiczne nazywające akt mowy. Semantyka i składnia (1988), Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji (1993, 2005), Studia frazeologiczne (2006), Wiersz – złożony sens (2021), Interpretacja świata w języku i w tekście artystycznym (2023), Człowiek i jego świat. Szkice językoznawcze (2024), Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne (z A.M. Lewickim i B. Rejakową, 1987), współredaktorka sześciu tomów zbiorowych.

Profesor w Instytucie Językoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Zajmuje się językoznawstwem historycznym i porównawczym, lingwistyką kulturową i kognitywną oraz aksjologią lingwistyczną. Jest autorką monografii z zakresu imagologii i pamięci zbiorowej: Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI XIX wieku (2000), Moskwicin – Moskal – Rosjanin w dokumentach prywatnych. Portret (2006), Kształty polskiej tożsamości. Potoczny dyskurs narodowy w perspektywie etnolingwistycznej (XVI–XX wiek) (2009), Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura (2019), My i Inni – ewolucja wyobrażeń. Polski dyskurs prasowy w świetle imagologii i pamięci zbiorowej (2020). Jest członkiem Komitetu Językoznawstwa i Komitetu Słowianoznawstwa PAN oraz Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów.

Profesor uczelni w Katedrze Komunikacji Medialnej w Instytucie Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS w Lublinie. Członkini Komisji Etnolingwistycznej i Komisji Lingwistyki Tekstu i Dyskursu Komitetu Językoznawstwa PAN. Autorka publikacji z zakresu tekstologii, genologii, folklorystyki, dyskursologii oraz pamięcioznawstwa. Interesuje się relacjami między językiem, tekstem i dyskusem medialnym a pamięcią i tożsamością zbiorową. Autorka ponad 160 publikacji, w tym pięciu monografii: Dawno to temu, już bardzo dawno... Formuły ramowe w tekstach polskiej prozy ludowej (2010), Pamięć zbiorowa a tekst ustny (2014), Collective Memory and Oral Text (transl. by Przemysław Łozowski, Berlin 2020), Mem internetowy jako multimodalny gatunek pamięci zbiorowej (2019) oraz Medialne dyskursy (nie)pamięci zbiorowej (2023). Współredaktorka 17 tomów zbiorowych, w tym siedmiu w serii „Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana”.

Starszy pracownik naukowy w Centrum Badań nad Dziedzictwem Pisanym Instytutu Języka Litewskiego. Samodzielnie i ze współautorami opublikowała ponad 30 artykułów naukowych w prasie litewskiej i zagranicznej. Jej główne zainteresowania badawcze: składnia i semantyka dawnego i współczesnego języka litewskiego, historia kultury litewskiej i tekstów religijnych, analiza dyskursu żmudzkiego.

Adiunkt w Katedrze Tekstologii i Gramatyki Języka Polskiego Instytutu Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS w Lublinie. Autorka publikacji na temat relacji płci i języka, wyrażania pojęcia ilości (liczby i miary) oraz kategorii pluralia tantum w polszczyźnie, w tym monografii Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie (2009) oraz Kategoria ilości i jej wykładniki we współczesnej polszczyźnie (2018); współredaktorka prac zbiorowych, m.in. trzech tomów z serii Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań (2003, 2010, 2023), Działania na tekście w dydaktyce szkolnej i uniwersyteckiej (2015), Działania na tekście. Przekład – redagowanie – ilustrowanie (2015), Etyka słowa. Wybór opracowań I (2017), I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny, t. 3: Pamięć – tożsamość – kategorie językowo-kulturowe (2022), Bibliografia adnotowana „Etnolingwistyki” 1988–2018 (2023), Bibliografia adnotowana dorobku naukowego Profesora Jerzego Bartmińskiego (2024). Sekretarz czasopisma „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” (od 2009); członkini Sekcji Etnolingwistycznej KJ PAN oraz Rady Programowej CLARIN-PL; współpracownik Komisji Etyki Komunikacji PAU.

Student lingwistyki na Uniwersytecie Wileńskim. Absolwent filologii klasycznej. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na kontaktach językowych oraz wczesnych litewskich tekstach z XVI wieku. Brał udział w dwóch konferencjach naukowych, prowadził badania naukowe nad spuścizną K. Szyrwida w ramach stypendium Litewskiej Rady Naukowej.

Samodzielny pracownik naukowy w Instytucie Języka Litewskiego. Autorka monografii o odmianie czasowników współczesnego języka litewskiego oraz artykułów naukowych z zakresu morfosyntaktyki i semantyki współczesnego języka litewskiego.

Językoznawczyni, doktor nauk humanistycznych, w 1997 r. ukończyła Instytut Pedagogiczny w Szawlach, uzyskując tytuł magistra językoznawstwa porównawczego. W 2004 r. obroniła na Uniwersytecie Wileńskim pracę doktorską Koncept smutku w językach litewskim i rosyjskim. W latach 1999–2019 pracowała na Uniwersytecie w Szawlach jako adiunkt, wykładowczyni i lektorka. Od 2015 r. pracuje w Szawelskim Kolegium Państwowym, gdzie do września 2021 r. była specjalistką w Dziale Komunikacji i Marketingu, a obecnie jest specjalistką ds. komunikacji naukowej. Jej zainteresowania badawcze to: etnolingwistyka, językoznawcze studia kulturowe, psycholingwistyka. Opublikowała ponad 20 artykułów w recenzowanych czasopismach naukowych, uczestniczy w konferencjach naukowych, jest autorką podręcznika z zakresu podstaw językoznawstwa kulturowego oraz współautorką słownika metafor pojęciowych.

Adiunkt w Instytucie Języków Obcych Uniwersytetu Wileńskiego. W 2022 r. obroniła doktorat z etnolingwistyki w Instytucie Literatury i Folkloru Litewskiego. Brała udział w projekcie paremiologicznym, w wyniku którego powstał czwarty tom kompendium przysłów litewskich Lietuvių patarlės ir priežodžiai. Jej zainteresowania naukowe obejmują etnolingwistykę, teorię i praktykę przekładu oraz dydaktykę języka angielskiego. Wyniki swoich badań prezentowała na konferencjach (m.in. w Litwie, Polsce, Łotwie, Estonii, Portugalii) oraz w kilku artykułach naukowych. Badaczka pracuje również jako licencjonowany przewodnik po Wilnie i Trokach oraz jako tłumacz.

Pracownik naukowy Instytutu Języka Litewskiego. Od 2003 r. pracuje w Centrum Gramatyki, a od 2011 r. w Centrum Badań nad Językiem Litewskim. Współautorka monografii Sąsiedzi Litwy: przyjaciele czy wrogowie? Opublikowała artykuły naukowe na temat morfosyntaktyki i semantyki współczesnego języka litewskiego w czasopismach litewskich i zagranicznych (więcej zob. na http://lki.lt/be-kategorijos/drveslava-cizik-prokaseva/).

Profesor w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk; w latach 2011–2019 – zastępca dyrektora ds. Ogólnych. Członkini Międzynarodowego Konwersatorium EUROJOS, Komisji Etnolingwistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN oraz dwóch komisji przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów: Komisji Etnolingwistycznej i Komisji Języków Religijnych. Od 2017 r. koordynuje w Polsce projekt badawczy Instytutu Slawistyki PAN i Instytutu Języka Serbskiego Serbskiej Akademii Nauk „Kluczowe pojęcia serbskiej i polskiej aksjosfery w perspektywie ogólnosłowiańskiej”. Autorka wielu publikacji naukowych wydanych w Polsce i za granicą, w tym monografii Cerkov’ v krugu cennostej: sem’ja, tradicija, patriotyzm (po materialam internet-portala „Rossijskoj gazety”) (2021); współredaktorka 10 tomów zbiorowych, m.in.: Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 4: Wartości w świecie słowiańskim (2015), Antropologiczno-językowe wizerunki duszy w perspektywie międzykulturowej, t. 1: Dusza w oczach świata (2016), Antropologiczno-językowe wizerunki duszy w perspektywie międzykulturowej, t. 2: Świat oczyma duszy (2016), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów (t. 5–6, 2019). Zainteresowania badawcze – etnolingwistyka, aksjolingwistyka, lingwistyka mediów, język religii, leksykografia.

Docent w Instytucie Rozwoju Regionalnego Akademii w Szawlach, filii Uniwersytetu Wileńskiego. W latach 1989–1994 studiowała język i literaturę litewską w Instytucie Pedagogicznym w Szawlach, w latach 1998–2002 była doktorantką językoznawstwa na Uniwersytecie Wileńskim. W 2002 r. obroniła pracę doktorską System fonologiczny dialektu paszuszwiańskiego: wokalizm i prozodia. W 2003 r. otrzymała nagrodę Litewskiej Akademii Nauk za najlepszą pracę doktorską. Członek Państwowej Komisji Języka Litewskiego od 2017 r. Członek rady redakcyjnej tomu Language in Various Cultural Contexts (Łotwa: Uniwersytet Daugavpils). Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Konferencji Metodyczno-Warsztatowej „Studia litewskie w szkole” (od 2023 r.). Jej zainteresowania badawcze to język mówiony (dialektologia, fonetyka, akcentologia), lingwistyka tekstu, etnolingwistyka. Opublikowała ponad 50 artykułów na temat nauki i popularyzacji nauki oraz trzy książki edukacyjne. Przygotowała rozdział Fonetyka w Praktycznej gramatyce litewskiej (publikacja w 2024 r.). Prezentowała referaty na ponad 60 konferencjach naukowych na Litwie i za granicą. Wygłosiła ponad 40 wykładów dla publiczności na temat dialektów litewskich, ciekawostek językowych, komunikacji reklamowej, nazewnictwa związanego z kolorami. Pracowała nad 10 projektami badawczymi koordynowanymi przez Instytut Języka Litewskiego, uniwersytety w Wilnie, Kownie i Kłajpedzie.

Docent na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego, redaktor naczelna czasopisma „Slavistica Vilnensis”. Jest autorką wielu artykułów naukowych w języku rosyjskim i słoweńskim opublikowanych na Litwie i za granicą na temat językoznawstwa porównawczego, dialektologii rosyjskiej i polskiej, frazeologii rosyjskiej, słoweńskiej i litewskiej, słoweńskiego i rosyjskiego językowego obrazu świata, metafory w poezji rosyjskiej i litewskiej, historii i historiografii literatur słowiańskich i innych. Przełożyła monografię Nikołaja Michajłowa o historii mitologii (История славянской мифологии в XX веке, 2017) ze słoweńskiego na rosyjski. Prezentowała referaty na międzynarodowych konferencjach naukowych na Litwie, w Polsce, Rosji, Słowenii, Serbii, Białorusi, Ukrainie, we Włoszech, na Łotwie, w Estonii oraz na międzynarodowych kongresach slawistów w Lublanie, Mińsku i Belgradzie.

Pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wileńskiego. Autorka monografii: Šventieji ir nelabieji frazeologijoje ir liaudies kultūroje (2010) i Lietuvių velniavardžiai (2018). Samodzielnie i ze współautorami opublikowała około 50 artykułów naukowych z zakresu dialektologii, fonologii, frazeologii i etnolingwistyki. Prace te były publikowane w litewskich, łotewskich, polskich, ukraińskich i rosyjskich czasopismach lingwistycznych. Wraz ze współautorami przygotowała kilka książek dydaktycznych dla studentów, m.in. Lietuvių dialektologijos skaitiniai (1999), Centrinė šiaurės žemaičių kretingiškių tarmė (2007). Zredagowała i wydała kilka zbiorów żmudzkich tekstów dialektalnych opracowanych przez prof. dr. hab. A. Girdenisa: Žemaičių dzūkai (2008), Šiaurės žemaičių Skuodo zona (2012). Zanotowała ponad 40 000 wyrazów do Wielkiego Słownika Języka Litewskiego i jego suplementów, zebrała dużą liczbę tekstów gwarowych z różnych miejsc na Litwie. Publikowała przekłady tekstów naukowych z języka angielskiego i rosyjskiego, np. tłumaczenie artykułu N.I. Tołstoja Język i kultura (2009) i inne. W 2013 r. prowadziła wykłady dla studentów i doktorantów Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Petersburskiego na kierunku bałtystyka.

Doktorant Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swojej rozprawie doktorskiej Bogowie burzy w mitologiach regionu bałtyckiego. Analiza etnolingwistyczna opracował panchroniczne kognitywne definicje bogów burzy na podstawie materiałów językowych i folklorystycznych obszaru otaczającego Morze Bałtyckie. Autor kilku artykułów naukowych, uczestnik konferencji w Polsce i za granicą (Niemcy, Litwa, Słowacja, Islandia). Jego zainteresowania naukowe dotyczą etymologii, frazeologii, etnolingwistyki, europejskich tradycji przedchrześcijańskich, a także indoeuropeistyki i glottodydaktyki.

Student Szkoły Edukacji Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Uniwersytetu Warszawskiego, absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego zainteresowania naukowe obejmują historię literatury XX i XXI wieku. Badał twórczość m.in. Zbigniewa Uniłowskiego i Andrzeja Szpindlera. W ramach stypendium Litewskiej Rady Naukowej opracowywał korespondencję Jana Karłowicza i Mieczysława Dowojny-Sylwestrowicza.