Sapientia ars vivendi putanda est
Synopsis
Sapientia ars vivendi putanda est – „Mądrość należy uważać za sztukę życia”. Sentencja ta, przypisywana Plautowi, komediopisarzowi rzymskiemu, bardzo dobrze odzwierciedla naukową drogę Profesora Mariana Chachaja. Mimo że Plaut „wybitnym komediopisarzem był”, znaczenie tych słów w odniesieniu do osoby Profesora nie ma w sobie niczego komediowego. Owszem, Mariana Chachaja znamy doskonale jako człowieka niezwykle pogodnego, uśmiechniętego, o wspaniałym poczuciu humoru, niepozbawionego przy tym ironii w pozytywnym tego słowa znaczeniu, z optymizmem patrzącego w przyszłość oraz na to, co już minęło, lecz w swoim stosunku do zawodu, którym się para, czyli historii i związanych z nią badań, Profesor Marian Chachaj jest już, można byłoby górnolotnie napisać, śmiertelnie poważny. Historii poświęcił swoje życie naukowe oraz to, co w nim najważniejsze: siły, chęci, fascynację oraz zrozumienie, jak wielką rolę odgrywa ona w życiu każdego z nas.
Chapters
-
Tabula Gratulatoria .......... 7
-
Wstęp .......... 9
-
I. Społeczeństwo staropolskie
-
Wpływ koneksji rodzinnych na sytuację domu Żółkiewskich w XVI-XVII w. .......... 13
-
O dobrym i trudnym sąsiedztwie. Relacje Odrowążów z Chlewisk z Radziwiłłami książętami na Ołyce i Nieświeżu, hrabiami na Szydłowcu .......... 27
-
Znaczenie i postrzeganie kwalifikacji do uprawiania sztuki lekarskiej w Rzeczypospolitej .......... 45
-
Siostra królewska Katarzyna z Sobieskich Radziwiłłowa na dworze Jana III w świetle przekazów Kazimierza Sarneckiego .......... 59
-
Hetman Adam Mikołaj Sieniawski i aktywność dyplomatyczna konfederacji sandomierskiej w relacjach z Orientem w latach 1706-1709 .......... 73
-
Szlachcic się żeni. Publiczny odbiór prywatnych ceremonii w pierwszej połowie XVIII w. .......... 91
-
Dwór Michała Antoniego Sapiehy i jego rola w edukacji obywatelskiej na przykładzie Adama Chmary, ostatniego wojewody mińskiego .......... 113
-
II. PODRÓŻE STAROPOLSKIE
-
„Mieliśmy wielkie i przeciwne wiatry…” Podróż do Szwecji w 1593 r. w relacji podkanclerzego koronnego Jana Tarnowskiego .......... 129
-
Podróże edukacyjne Sapiehów w pierwszej połowie XVII w. Przyczynek do badań .......... 143
-
„W Strasburgu ołtarz posiadają kalwiński, katedrę katolicką, wiarę luterańską, szaty według zwyczaju menonickiego”. Strasburg w latach 1651-1652 w diariuszu podróży Bartłomieja Nataniela Wąsowskiego .......... 161
-
„Upominam was tedy i pod utratą macierzyńskiego błogosławieństwa i łaski poprzysięgam”. Dwie XVII-wieczne instrukcje matczyne .......... 181
-
„Wszyscy Ich Mość Panowie Polacy”. Kilka uwag o podróżach Polaków do Paryża w 1700 r. .......... 197
-
„Na poratowanie zdrowia”. Kuracyjno-krajoznawcza podróż Kazimierza i Filipa Raczyńskich do Akwizgranu, Spa, Niderlandów i Francji w 1778 r. .......... 217
-
III. VARIA STAROPOLSKIE
-
Polacy na Spiszu w XVI-XVIII w. Krótki zarys dorobku polskiej historiografii .......... 239
-
Zapiski Krzysztofa Kaniewskiego z lat 1646-1705 .......... 275
-
Udział szlachty lubelskiej w obronie państwa i własnego województwa w 1648 r. .......... 287
-
Rzeczpospolita w relacjach berlińskich Philipa Plantamoura: od kwietnia do sierpnia 1702 r. .......... 307
-
„Do Polski z ziemi włoski…” – ułani legionowi pod Strugą w 1807 r. .......... 325
-
Cieszyn na przełomie XVIII i XIX w. w świetle epigramów dwóch cieszyńskich pedagogów .......... 339
