Browary Ziem Zachodnich i Północnych w latach 1945-1951: Tom 1
Słowa kluczowe:
browarnictwo, historia przemysłu piwowarskiego, Ziemie Zachodnie i Północne Polski, 1945-1951Streszczenie
Ustalenie zachodnich granic Polski, które nastąpiło w 1945 roku, oznaczało przyłączenie ziem III Rzeszy położonych na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej. W porównaniu z ziemiami II Rzeczypospolitej przejętymi przez Związek Radziecki na wschodzie były to tereny znacznie lepiej uprzemysłowione, pokryte gęstą siecią komunikacyjną, z kilkoma dużymi ośrodkami przemysłowymi. Ziemie te zostały w znaczącym stopniu zniszczone w wyniku szeroko pojętych działań wojennych. Wyposażenie wielu fabryk zostało zdewastowane, wywiezione za Odrę lub do Związku Radzieckiego, rozszabrowane czy po prostu bezmyślnie zniszczone. Głównym założeniem niniejszego opracowania jest próba monograficznego ujęcia dziejów przemysłu piwowarsko-słodowniczego w pierwszych powojennych latach na ziemiach przyłączonych do Polski w 1945 roku, powszechnie określanych jako Ziemie Odzyskane. Z uwagi na propagandowy kontekst tej nazwy, przyjęto bardziej neutralne określenie – Ziemie Zachodnie i Północne. Należy zaznaczyć, że w polskim piśmiennictwie naukowym zagadnienia związane z rozwojem przemysłu piwowarskiego po zakończeniu II wojny światowej są niemal nieobecne. Celem niniejszej monografii jest wypełnienie owej luki. W opublikowanym już katalogu (będącym drugim tomem niniejszego opracowania) znajdują się notki dotyczące 230 browarów. Już po oddaniu opracowania do druku odnaleziono wzmiankę dotyczącą jeszcze jednego obiektu, a więc liczba opisanych zakładów wzrosła do 231.
Rozdziały
-
SPIS TREŚCI
-
ROZDZIAŁ I. ZAGADNIENIA WSTĘPNE
-
Cel i zakres pracy .......... 8
-
Baza źródłowa .......... 9
-
Ziemie Zachodnie i Północne w strukturze administracyjnej państwa .......... 11
-
Przemysł na wschód od Odry i Nysy .......... 16
-
ROZDZIAŁ II. POTENCJAŁ PRZEMYSŁU PIWOWARSKIEGO
-
Przemysł piwowarski przed wybuchem wojny .......... 23
-
Zniszczenia wojenne .......... 37
-
Surowce do produkcji piwowarskiej .......... 52
-
Materiały pomocnicze do produkcji piwowarskiej .......... 57
-
Kwalifikowane siły techniczne.......... 58
-
ROZDZIAŁ III. URUCHAMIANIE I EKSPLOATACJA BROWARÓW
-
Podstawy prawne .......... 67
-
Browary uruchamiane i eksploatowane przez armię sowiecką .......... 73
-
Browary uruchamiane samorzutnie .......... 76
-
Browary spółdzielcze .......... 80
-
Browary prywatne .......... 94
-
Działalność Zjednoczeń terenowych do końca 1945 roku .......... 101
-
ROZDZIAŁ IV. RAMY ORGANIZACYJNE PAŃSTWOWEGO PRZEMYSŁU PIWOWARSKIEGO
-
Państwowe Zjednoczenie Przemysłu Piwowarsko-Słodowniczego (9 III/30 V 1945 – 30 IX/31 XII 1946 roku) .......... 106
-
Państwowy Przemysł Fermentacyjny (1 X 1946/1 I 1947 – 30 XI 1950) .......... 122
-
Centralny Zarząd Przemysłu Fermentacyjnego, następnie Centralny Zarząd Państwowego Przemysłu Piwowarsko-Słodowniczego (po 1 XII 1950 roku) – przedsiębiorstwa wielozakładowe .......... 130
-
ROZDZIAŁ V. PRZEMYSŁ PIWOWARSKI W LATACH 1946-1951
-
Stan przemysłu piwowarskiego w 1946 roku .......... 140
-
Podatki i opłaty .......... 154
-
Piwowarstwo w trzyletnim planie odbudowy .......... 157
-
Ogólne założenia polityki gospodarczej w sektorze piwowarskim i problemy z ich realizacją ..........160
-
Gospodarka powierzonym majątkiem .......... 172
-
Bilans końcowy .......... 178
-
ROZDZIAŁ VI. PRODUKCJA I SPOŻYCIE
-
Produkcja w latach 1945-1946 .......... 182
-
Rozwój produkcji w latach 1947-1955 .......... 189
-
Dystrybucja .......... 195
-
Asortyment .......... 214
