Parafia Łososina Górna od średniowiecza po czasy współczesne

Authors

Zdzisław Noga (ed)
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Keywords:

Łososina, parish, Tarnów Diocese, Nowy Sącz Region (Sądecczyzna), Limanowa

Synopsis

Kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych, a także parafia w Łososinie Górnej należą do najstarszych w dawnym archidiakonacie sądeckim i w dzisiejszej diecezji tarnowskiej. W ciągu siedmiu wieków istnienia był świadkiem najważniejszych wydarzeń w życiu społeczności parafialnej. Czytelnik znajdzie w tej książce najistotniejsze informacje o dziejach parafii: od pierwszej o niej wzmianki w źródłach pisanych po czasy współczesne. Dowie się o szlacheckich fundatorach, którzy przez całe wieki wspierali parafię finansowo, łożąc na budowę kościoła i jego bieżące utrzymanie. Pozna nazwiska duszpasterzy działających w Łososinie oraz nazwiska parafian, zebrane pieczołowicie z zachowanych od początku XVII wieku ksiąg metrykalnych. Zapozna się też z obrazem miejscowej rodziny, utkanym z informacji zawartych w księgach metrykalnych. Sama świątynia, poddawana w ostatnich latach gruntownej konserwacji, stała się tematem oddzielnego rozdziału, którego Autorka, łącząc teorię z praktyką konserwatorską w Łososinie, przybliża Czytelnikom nie tylko wiedzę o budynku kościoła, ale także o jego bogatym i cennym wyposażeniu. Niniejsza opowieść o parafii jest kompletna. To wynik gruntownych studiów dokumentów rękopiśmiennych i drukowanych, rozproszonych po wielu archiwach i bibliotekach w kraju i za granicą. Zawiera niepublikowane dotąd wyniki najnowszych badań historycznych oraz konserwatorskich nad historią świątyni, a także dotyczących parafii jako instytucji i społeczności parafialnej.

Author Biographies

Dorota Żurek, Instytut Historii i Archiwistyki UKEN Kraków

Dr, adiunkt w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Zastępca Dyrektora Centrum Badań Regionalistycznych na tymże Uniwersytecie. Sekretarz redakcji czasopisma „Res Gestae”. Laureatka nagrody im. A. Gieysztora dla młodych badaczy (2016). Wykonawczyni grantu Narodowego Centrum Nauki (kwerenda w Apostolskim Archiwum Watykańskim, 2023-2024). Przewodnicząca Olimpiady Historycznej Juniorów w okręgu krakowskim organizowanej przez Polskie Towarzystwo Historyczne. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół dziejów miast i parafii w późnośredniowiecznej Małopolsce.

Mirosław Płonka, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Dr, adiunkt w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, historyk sztuki (UJ) i teatrolog (UJ); sekretarz redakcji „Rocznika Krakowskiego”; laureat nagrody specjalnej Fundacji Wspierania Kultury IRSA za pracę magisterską; w 2023 otrzymał doktorat z wyróżnieniem w Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie na podstawie rozprawy Testamenty mieszczan bocheńskich (XV-XVIII wiek), przygotowanej pod kierunkiem prof. dr. hab. Zdzisława Nogi.

Konrad Meus, Instytut Historii i Archiwistyki UKEN w Krakowie

Dr hab., prof. uczelni, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Członek zarządu Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, w którym odpowiada m.in. za działalność regionalistyczną. Członek Komisji do Badań Historii Niemców w Polsce (od 2022). Redaktor serii wydawniczej Książnica Zatorska i „Rocznika Spytkowickiego”, członek kolegium redakcyjnego czasopisma „Wadoviana. Przegląd Historyczno-Kulturalny”. Autor i współautor kilku monografii i kilkudziesięciu artykułów z zakresu historii Galicji oraz dawnego pogranicza rosyjsko-austriackiego, w tym przede wszystkim dziejów społeczno-gospodarczych miast galicyjskich. Jego książka Wadowice 1772-1914. Studium przypadku miasta galicyjskiego znalazła się w gronie najlepszych książek historycznych w roku 2014.

Krzysztof Kloc, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Dr hab., prof. uczelni w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Interesuje się historią Polski XX w., ze szczególnym uwzględnieniem dziejów dwudziestolecia międzywojennego i obozu piłsudczykowskiego, losami polskiej inteligencji i historią środowiska „Kultury” Jerzego Giedroycia oraz biografistyką tego okresu. Autor m.in. wielokrotnie nagradzanej biografii ambasadora Michała Sokolnickiego (2018) oraz wydanej w Ośrodku Myśli Politycznej książki Piłsudski. Studium fenomenu Komendanta (2021). Edytor i wydawca źródeł.

Konrad Kołodziejczyk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Dr, adiunkt w Pracowni Historii Cyfrowej Zakładu Atlasu Historycznego Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, sekretarz redakcji czasopisma „Studia Geohistorica”. Autor licznych prac, głównie z zakresu demografii historycznej, w tym monografii Ludność chrześcijańskiego Kazimierza pod Krakowem w XVIII wieku. Studium społeczno-demograficzne (2024). Swoje zainteresowania badawcze koncentruje przede wszystkim wokół demografii historycznej, badań kwantytatywnych, historii społecznej, genealogii oraz przestrzennego wymiaru badań historycznych.

Janusz Guzik

Z wykształcenia ekonomista, absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie, pracownik samorządowy, nauczyciel. Eksplorator zasobów krajowych oraz zagranicznych bibliotek cyfrowych poszukujący ciekawostek dotyczących historii regionu. Autor opracowania Łososina Górna w okresie międzywojennym we wspomnieniach Jerzego Drożdża. Współautor publikowanego w lokalnym portalu cyklu Wycinki z przedwojennej prasy prezentującego artykuły pochodzące z archiwalnych czasopism dotyczące Limanowej i okolic.

Anna Forczek-Sajdak, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

Dr, konserwator dzieł sztuki, kierownik Pracowni Konserwacji i Restauracji Malowideł Ściennych na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie; adiunkt w Pracowni Projektowania Konserwatorskiego na tym samym wydziale. Jej działalność badawcza i konserwatorska związana jest głównie z konserwacją malowideł ściennych, w tym na podłożu drewnianym, ale też kompleksową konserwacją i restauracją wystroju i wyposażenia obiektów zabytkowych, również planowaniem i organizacją takich prac. Kierowała bądź kieruje zespołowymi pracami konserwatorskimi i restauratorskimi w kamienicach przy Rynku 20 i 21 w Tarnowie (siedziba Muzeum Ziemi Tarnowskiej) oraz kościołach w Łukowicy, Męcinie, Skrzydlnej, Ujanowicach, Jazowsku, Łabowej, Łososinie Górnej i wielu innych.

Noga-Parafia-Lososina-Gorna-od-sredniowiecza-po-czasy-wspolczesne-cover

Published

15 April 2025

Details about the available publication format: Publication avaliable soon

Publication avaliable soon

ISBN-13 (15)

978-83-8368-255-6

Details about the available publication format: Paperback

Paperback

ISBN-13 (15)

978-83-8368-254-9

How to Cite

Noga, Z. (ed.) (2025) Parafia Łososina Górna od średniowiecza po czasy współczesne. Poland: Księgarnia Akademicka Publishing (Studia Regionalia). doi:10.12797/9788383682556.