Wiejski dom jako wartość .......... 81

Autorzy

Halina Kurek
Uniwersytet Jagielloński, Kraków
https://orcid.org/0000-0002-9578-7293

Streszczenie

Przedmiotem artykułu jest wiejski dom – kluczowe pojęcie i centrum systemu wartości wiejskiej wspólnoty językowo-kulturowej, rozumiany tu jako „udomowione miejsce”, ponieważ na wsi dom to nie tylko budynek mieszkalny, lecz także integralnie związane z nim zabudowania gospodarskie, podwórze oraz otaczająca je przyroda. Za Jerzym Bartmińskim wiejski dom jest postrzegany dwuwymiarowo – jako wartość materialna i społeczna, a w społeczne znaczenie omawianego leksemu vwpisują się kolejne pojęcia: ojca, matki, rodziny, a także lokalnej, wiejskiej zbiorowości.

Biogram autora

Halina Kurek - Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Prof. dr hab., profesor zwyczajny na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierownik Katedry Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki. W latach 1971–1976 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracę doktorską obroniła w roku 1981, habilitowała się w roku 1991, w roku 1996 uzyskała tytuł naukowy profesora, a w roku 2004 stanowisko profesora zwyczajnego UJ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na opisie przemian polszczyzny mówionej miast i wsi ujmowanych w aspekcie socjolingwistycznym, kulturowym i komunikacyjnym, a także wokół onomastyki i kultury języka polskiego. Jest autorką ponad stu trzydziestu prac naukowych, w tym książek: Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego) (1990); Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne (1995); Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu (2003); Polszczyzna mówiona inteligencji (2008); oraz współautorką: Bibliografii dialektologii polskiej (od roku 1976 do 1980) (1986); Bibliografii dialektologii polskiej (od roku 1981 do 1985) (1990); Wyboru tekstów języka mówionego mieszkańców Krakowa (1979), a także redaktorem kilkunastu tomów zbiorowych, w tym serii Podkarpackie spotkania. Literatura – Język – Kultura. Jest przewodniczącą Komisji Językoznawstwa PAN (Oddział w Krakowie) oraz członkiem kilku towarzystw naukowych i regionalnych.

Strony

81-91

Opublikowane

20 listopada 2025

Jak cytować

Kurek, H. (2025) “Wiejski dom jako wartość . 81”, in Rutkovska, K. , Niebrzegowska-Bartmińska, S. , and Ragaišienė, V. (eds.) Badania nad kulturą regionu. Poland: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka (Studia polsko-litewskie), pp. 81–91. doi:10.12797/9788383682532.06.