Polscy urzędnicy wyższego szczebla w Bośni i Hercegowinie w latach 1878-1918 : studium prozopograficzne
Słowa kluczowe:
Officials in Bośnia and Hercegovina, Austro-Hungarian period, history of XIX century, Polish migrationStreszczenie
Biurokracja stanowiła jeden z elementów, który w równie istotnym stopniu, jak wojsko, miał wpływ na rozwój nowożytnych państw w XIX w. Austria, która od czasów rządów Marii Teresy stała się narodem radców (Hofratsnation), wydaje się doskonałym przykładem takiego właśnie kraju. Biurokracja nie tylko była najważniejszym elementem zarządzania krajem, ale w okresie schyłkowym pełniła również funkcję spoiwa łączącego wielonarodową monarchię. „Pierwszym urzędnikiem cesarstwa” określano rządzącego monarchią przez kilkadziesiąt lat Franciszka Józefa I, który stanowił wzór dla rzeszy oficjeli z całej monarchii. Wstawał wcześnie rano i pracował cały dzień, osobiście podpisując dokumenty państwowe. Stąd też jego przydomek. Administracja cywilna w Austro-Węgrzech stanowiła pomost łączący rząd z obywatelami. Bez względu na to, czy mowa o południowych rubieżach monarchii, czy też północnych, wszędzie tam urzędnik reprezentował dualistyczną monarchię. Nie zmieniło się to nawet wtedy, gdy poszczególne prowincje otrzymały autonomię, a w życiu publicznym język niemiecki był wypierany przez rodzime języki. Gdy w drugiej połowie XIX w. nastąpiły zmiany, które mocno antagonizowały narody zamieszkujące monarchię, administracja cywilna wciąż pozostawała gwarantem sprawnego zarządzania państwem.
Rozdziały
-
TABLE OF CONTENTS
-
Wstęp .......... 10
-
Rozdział I Struktura demograficzna i administracyjna Bośni i Hercegowiny w okresie austro-węgierskim
-
1.1. Struktura wyznaniowa w Bośni i Hercegowinie w okresie austro-węgierskim (1878-1910) .......... 33
-
1.2. Ustrój administracyjny Bośni i Hercegowiny .......... 42
-
1.3. Urzędnicy według rang i klas .......... 63
-
Rozdział II W służbie cywilnej austro-węgierskiej monarchii w Bośni i Hercegowinie
-
2.1. Potrzeby administracyjne Bośni .......... 83
-
2.2. Przyczyny podejmowania pracy jako urzędnik w Bośni i Hercegowinie .......... 103
-
2.3. Droga do bośniackiego urzędu .......... 116
-
Rozdział III Służba na bośniacko-hercegowińskiej ziemi
-
3.1. Regulacje prawne .......... 127
-
3.2. Urzędnicza codzienność .......... 149
-
Rozdział IV Życie codzienne i aktywność społeczna polskich urzędników .......... 167
-
4.1. Polacy w bośniacko-hercegowińskiej mozaice .......... 171
-
4.2. Życie rodzinne .......... 196
-
Rozdział V Polacy na stanowiskach urzędniczych .......... 215
-
5.1. Wymiar sprawiedliwości .......... 221
-
5.2. Służba zdrowia .......... 239
-
5.3. Urzędnicy administracji centralnej i lokalnej .......... 254
-
5.4. Inne zawody .......... 265
-
Epilog .......... 271
-
Słownik .......... 295
-
Bibliografia .......... 384
-
Wykaz tabel, wykresów i rysunków .......... 407
-
Indeks osobowy .......... 411
-
Indeks geograficzny .......... 423
