Collegium Kołłątaja

Autorzy

Urszula Bęczkowska
Uniwersytet Jagielloński
https://orcid.org/0000-0003-2742-3567
Andrzej Chwalba
Uniwersytet Jagielloński
https://orcid.org/0000-0003-2221-6964

Streszczenie

Gmach dawnego Collegium Physicum (zwanego obecnie Collegium Kołłataja) przy ulicach św. Anny 6 i Gołębiej 9 wydaje sie godny uwagi nie tylko jako jeden z lepszych przykładów architektury klasycystycznej w Krakowie, lecz przede wszystkim jako ważny swiadek historii polskiej nauki. Od poczatku jego dzieje sprzężone bowiem zostały z oświeceniowymi próbami reformowania Akademii Krakowskiej i nadania jej rangi znaczacego osrodka nauk przyrodniczych. Dziś już niewiele osób pamięta, że w pierwszej połowie XIX wieku Collegium Physicum stało sie najważniejszym budynkiem uniwersytetu, mieszcząc większość użytkowanej wówczas przestrzeni dydaktycznej. Jeśli na architekturę patrzeć jak na ramę dla ludzkiej aktywności – tworzona i modyfikowana stosownie do bieżących potrzeb użytkowników – to forma Collegium Physicum, choć technicznie jest dziełem budowniczych, w praktyce współkształtowana była przez pokolenia wybitnych naukowców, którzy właśnie tutaj prowadzili badania, m.in.: Jana Śniadeckiego, Ludwika Zejsznera, Zygmunta Wróblewskiego, Augusta Witkowskiego, Władysława Szajnoche, Henryka Hoyera, Józefa Łazarskiego i innych. Ci wielcy akademicy w niniejszej książce zaprezentowani zostali nie tyle przez pryzmat swoich osiągnięć naukowych, ile przede wszystkim jako gospodarze gmachu, dbający o jego stan i przystosowanie do bieżących potrzeb, często uwikłani w żmudną walkę o przestrzeń niezbędna dla swoich zakładów.

Rozdziały

  • TABLE OF CONTENTS
  • Słowo od redaktora .......... 7
    Andrzej Chwalba
  • Wprowadzenie historyka .......... 11
    Andrzej Chwalba
  • Od autorki .......... 27
  • Wstęp .......... 29
  • Reforma Hugona Kołłątaja .......... 33
  • Początki siedziby Kolegium Fizycznego .......... 37
  • Powiększenie i modyfikacja budynku: 1787-1791 .......... 45
  • Dalsze przebudowy gmachu: 1803-1806 - 1809-1812 .......... 53
  • Kolegium Fizyczne w czasach Wolnego Miasta Krakowa .......... 59
  • Modernizacja i rozbudowa gmachu w latach 50. XIX wieku .......... 77
  • Czasy autonomii galicyjskiej .......... 91
  • Kolegium Fizyczne w okresie międzywojennym .......... 119
  • Dzieje budynku po II wojnie światowej .......... 131
  • Zakończenie .......... 139
  • Słowniczek terminów architektonicznych .......... 141
  • Wykorzystane źródła i literatura przedmiotu .......... 143

Opublikowane

16 listopada 2020

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: PDF (Open Access)

PDF (Open Access)

ISBN-13 (15)

978-83-8138-290-8

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8138-289-2

Jak cytować

Bęczkowska, U. (2020) Collegium Kołłątaja. Edited byA. Chwalba. Poland: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka (Historia Budynków Uniwersytetu Jagiellońskiego). doi:10.12797/9788381382908.