Kliszczacy – gwara i kultura
Słowa kluczowe:
gwara kliszczacka, kultura kliszczacka, etnografiaStreszczenie
Kliszczaki, czyli Górale od Łętowni, osiedli pomniejszą kotlinę rzeki Raby poniżej osad Zagórzan. Siedziby ich są na znacznej przestrzeni oddzielone od siedzib Zagórzan wyłomem Raby, a na północ za jej biegiem przeciągnęły się aż do wsi Stróży. Czternaście tylko wsi należy do tego małego rodu, który dla różnicy w stroju przez szyderstwo Kliszczakami bywa nazywany (nosi bowiem w kliszcz ściągłe spodnie), sam siebie nazywa on jednakowoż Góralem, od zachodu graniczy ten ród z Babigórcami, od południa i wschodu z Zagórzanami, na północ z Lachami, bo wszystkie osady poniżej północnej granicy góralszczyzny położone nazywają się Lackiemi osadami, a granice zewnętrzne Górali zdają się odpowiadać historycznym granicom Starej Chrobacyi. Wsie przez Kliszczaków zamieszkałe legły w małej kępie obok siebie otoczone wyniosłemi działami około, a złączone tylko za biegiem rzeki Raby. Wsie te są następujące: Trzebinia, Stróża, Pścim, Więciórka, Więcierza, Zawada, Bogdanówka, Tokarnia, Krzeczonów, Skomielna Czarna, Lubień, Łętownia, Krzeczów, Tęczyn.
Wincenty Pol, Rzut oka na północne stoki Karpat, Kraków 1851, s. 123.
Rozdziały
-
TABLE OF CONTENTS
-
Wstęp..........7
-
Przedmowa .......... 9
-
GWARA KLISZCZACKA
-
Kultura materialna Kliszczaków w ujęciu dialektologicznym i etnograficznym na tle gwar Małopolski południowej. Nazwy części wozu. Wprowadzenie .......... 13
-
Badania dialektologiczne dotyczące gwary kliszczackiej .......... 83
-
Czego na temat Więciórki i jej gwary można dowiedzieć się z Porównawczego słownika trzech wsi małopolskich Mariana Kucały i zastosowanego w tym dziele układu tematycznego? .......... 97
-
Gwara Pcimia (powiat myślenicki) dawniej i dziś .......... 117
-
KULTURA KLISZCZACKA
-
Kliszczacy – między etnograficzną kreacją a współczesnym projektem tożsamościowym .......... 129
-
Kliszczacka muzyka. O współczesnej sprawczości dawnych ludoznawczych etykiet .......... 147
-
Status i perspektywy Kliszczaków. Badania opinii mieszkańców pogranicza powiatów suskiego i myślenickiego – zarys problematyki .......... 167
-
Perspektywa rozwoju turystycznego regionu Małopolski na podstawie dziedzictwa kulturowego Kliszczaków .......... 179
-
„Co kóń zobacył, to nie wiadomo…” – opowieści wierzeniowe jako element budowania tożsamości kliszczackiej .......... 195
-
Zakazany pisarz – Pobratymiec .......... 205
