Małżeństwo w czasach reformacji: Małżeńskie normy prawne i sądownictwo małżeńskie w XVI wieku w świetle dokumentów z książęcych archiwów brzeskiego i legnickiego
Słowa kluczowe:
marriage in the 16th cent., Luther about marriage, Protestant marriage law, marriage in the 16th cent. SilesiaStreszczenie
W publikacji przestawiono źródła zmian norm i sądownictwa małżeńskiego w okresie reformacji. Przeanalizowano akty normatywne dotyczące zasad protestanckiego prawa małżeńskiego oraz zrekonstruowano protestancki system sądownictwa małżeńskiego powstały na terenach trzech śląskich księstw - brzeskiego, legnickiego i wołowskiego - w 2. połowie XVI wieku. Głównym celem badań było jednak zaprezentowanie ludzi i spraw małżeńskich poznanych na podstawie wytworzonych przez nich specyficznych źródeł. W sprawie swojej lub swoich bliskich pisali oni bowiem supliki do księcia i często zwracali się z prośbą o nadzwyczajne rozstrzygnięcie danej kwestii małżeńskiej. Są to niezwykłe dla XVI wieku dokumenty pisane w pierwszej osobie. Charakteryzują je impulsywność oraz emocje, dające się wyczuć nawet obecnie, po wiekach od ich powstania. Przedstawiają one pragnienia i wyobrażenia autorów, nie tylko te dotyczące małżeństwa, ale generalnie życia emocjonalnego. Każde takie pismo jest wypełnione relacjami o uczuciach i przekazuje obraz zdarzeń z codziennego życia, które wzburzały, radowały bądź irytowały ich autorów. Wspólną cechą piszących je osób jest też to, że byli oni w większości zwykłymi ludźmi: mieszczanami, chłopami, rzemieślnikami, czeladnikami; ojcami i matkami, córkami i synami.
Rozdziały
-
SPIS TREŚCI
-
WSTĘP .......... 11
-
CZĘŚĆ I. ŹRÓDŁA REFORMY MAŁŻEŃSTWA I SĄDOWNICTWA MAŁŻEŃSKIEGO ORAZ ORGANIZACJA KOŚCIELNA W KSIĘSTWACH LEGNICKIM, BRZESKIM I WOŁOWSKIM W XVI WIEKU .......... 33
-
Rozdział 1. Małżeństwo w reformach. Idee zmian koncepcji teologicznej i prawa małżeńskiego w ruchach reform w XV i pierwszej połowie XVI wieku .......... 36
-
Rozdział 2. Luter o małżeństwie. Reformacyjne koncepcje małżeństwa i małżeńskich norm prawnych .......... 57
-
Rozdział 3. W poszukiwaniu instancji sądownictwa małżeńskiego w Kościołach księstw legnickiego, brzeskiego i wołowskiego w dotychczasowej literaturze. Akty określające niektóre reformacyjne normy małżeńskie .......... 107
-
CZĘŚĆ II. NORMY MAŁŻEŃSKIE, INSTANCJE SĄDOWNICTWA MAŁŻEŃSKIEGO I SPRAWY MAŁŻEŃSKIE W DRUGIEJ POŁOWIE XVI WIEKU W KSIĘSTWACH LEGNICKIM, BRZESKIM I WOŁOWSKIM W ŚWIETLE ŹRÓDEŁ
-
Rozdział 1. Rodzice i dzieci 1. Między uczuciem a normą. Sprawa Anny Feige i Georga Sprottego .......... 147
-
Rozdział 2. Rodzice i dzieci 2. Problemy z rodzicami i pryncypałami .......... 167
-
Rozdział 3. Kobieta i mężczyzna 1. Oskarżenie o niedotrzymanie obietnicy małżeństwa czy o matrimonium clandestinum? Sprawa Marthy Kalart i Petera Hensela .......... 185
-
Rozdział 4. Kobieta i mężczyzna 2. Między obroną czci a oskarżeniem o rozpustę. Sprawa Evy Eisfart i Georga Kurtzschucha .......... 211
-
Rozdział 5. Kobieta i mężczyzna 3. Pokrewieństwo i powinowactwo .......... 229
-
Rozdział 6. Kobieta, mężczyzna i rodzice. O małżeństwo: obiecane, niedotrzymane, zabronione, zerwane .......... 245
-
Rozdział 7. Żona i mąż 1. Rozwód i powtórne małżeństwo .......... 261
-
Rozdział 8. Żona i mąż 2. Małżeństwo z podejrzeniami – aspekty kryminalne .......... 281
