Ormianie z Mołdawii, Bukowiny i Siedmiogrodu: Dokumenty i źródła dotyczące związków z Ormianami polskimi w XV–XIX wieku
Słowa kluczowe:
Ormianie, Polacy, Królestwo Polskie, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Polska, Galicja, Mołdawia, Bukowina, Siedmiogród, Maramuresz, Rumunia, dokumenty, nobilitacje, genealogiaStreszczenie
Książka jest opracowaniem źródłowym ukazującym Ormian z Mołdawii, Bukowiny i Siedmiogrodu oraz ich związki z Ormianami polskimi. Źródła i dokumenty autor przez wiele lat zbierał w Rumunii, Republice Mołdawii i Ukrainie, a uzupełnił je wybranymi dokumentami z Polski. Rezultatem kwerend jest materiał źródłowy ukazujący Ormian na omawianym obszarze od XV do XIX wieku, z pojedynczymi odniesieniami do XX wieku. Dokumenty wystawiane były w wielu językach: niemieckim, łacińskim, węgierskim, polskim, rumuńskim (w tym także pisanym cyrylicą, tzw. slavonă), tureckim, a także w różnych dialektach ormiańskich. Problematyka książki, w tym charakterystyka źródeł, wybrana literatura, rozwój języka ormiańskiego i historia Ormian w Mołdawii i Siedmiogrodzie, opisane zostały w Części I.
Część II w dużej mierze ma charakter podzielonego tematycznie inwentarza. Otwiera ją fragment przetłumaczonej na język rumuński kroniki pt. Kamieniec Podolski albo Kronika Ormian z Polski i Mołdawii. Opublikowano wybrane firmany tureckie, a po nich dokumenty formalne (aktowe). Interesujące informacje o Ormianach i Polakach z lat 70. XVIII wieku pochodzą ze spisów ludności Mołdawii. Równie ciekawe są opisy Czerniowiec i Bukowiny po zajęciu przez Austrię. Szczególnym źródłem z Bukowiny jest treść dyplomu nobilitacyjnego Andrzeja i Szymona Daszkiewiczów. Na uwagę zasługują także dokumenty przetłumaczone z kolekcji ormiańskich dokumentów Muzeum Historii Mołdawii w Jassach. Siedmiogrodu dotyczą wypisy źródłowe z dokumentów prywatnych, a także bogaty materiał fotograficzny z archiwów, zwłaszcza w Klużu, pokazujący dokumenty i księgi ormiańskie. Źródła odnoszące się do Siedmiogrodu dotyczą głównie XVIII i XIX wieku, czasów po przejęciu przez Austrię zwierzchnictwa nad tymi ziemiami w 1699 roku. Są tu fragmenty dokumentów urzędowych wspominających Ormian spokrewnionych z polskimi, o czym świadczą zapisy ich nazwisk. Dołączono także niewielką liczbę dokumentów z Maramureszu, w tym o nieznanej treści. Książkę zamykają indeks osobowy, wykaz archiwów z Rumunii i Ukrainy, uzupełniony o dokumenty z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, oraz Bibliografia.
W Części III znalazły się fotografie źródeł wykonane podczas kwerend, umieszczone na płycie CD.
Rozdziały
-
SPIS TREŚCI
-
CZĘŚĆ I. PROBLEMATYKA KSIĄŻKI
-
Wstęp .......... 11
-
Charakterystyka źródeł .......... 16
-
Wybrana literatura .......... 20
-
Rozwój języka ormiańskiego .......... 26
-
Ormianie w Mołdawii i Siedmiogrodzie .......... 27
-
Ormianie i Polacy w Spisach ludności Mołdawii z lat 1772-1773 i 1774 .......... 33
-
Kolekcja dokumentów ormiańskich z Muzeum Historii Mołdawii w Jassach .......... 38
-
H. Dj. Siruni i jego tłumaczenia firmanów tureckich .......... 39
-
Dokumenty rodziny Daszkiewiczów i wykaz Kawalerów – Ormian z Bukowiny .......... 39
-
CZĘŚĆ II. ŹRÓDŁA
-
Fragmenty kroniki Kamieniec Podolski albo Kronika Ormian z Polski i Mołdawii .......... 45
-
Firmany tureckie .......... 53
-
Dokumenty formalne z Mołdawii i Bukowiny .......... 61
-
Suplement .......... 121
-
Spisy ludności Mołdawii z lat 1772-1773 i 1774 .......... 125
-
Opisy Czerniowiec i Bukowiny po zajęciu jej przez Austrię .......... 145
-
Dokumenty z kolekcji dokumentów ormiańskich z Muzeum Historii Mołdawii w Jassach .......... 151
-
Dokumenty, dokumenty prywatne i wypisy dotyczące Siedmiogrodu .......... 155
-
Dokumenty rodziny Daszkiewiczów .......... 167
-
Wykaz kawalerów – Ormian z Bukowiny nobilitowanych w latach 1788-1817 .......... 169
-
Wybrane inne źródła .......... 171
-
Spis dokumentów formalnych z Mołdawii i Bukowiny .......... 181
-
Suplement .......... 195
-
Wybrane skróty .......... 197
-
Spis tabel .......... 199
-
Spis fotografii .......... 199
-
Wykaz rumuńskich archiwów i zespołów archiwalnych z dokumentami dotyczącymi Ormian oraz mogącymi je zawierać .......... 201
-
Bibliografia .......... 209
-
CZĘŚĆ III. ARCHIWA WYKAZ FOTOGRAFII DOŁĄCZONYCH NA PŁYCIE CD
