Rok 355 i uzurpacja Sylwana w Galii .......... 47
Streszczenie
Artykuł traktuje o mało znanej rebelii Sylwana, dowódcy piechoty frankońskiego pochodzenia, w Galii. Miała ona miejsce w Kolonii w sierpniu 355 r. i trwała 28 dni. Rewolta ta jest szczególnie ciekawa ze względu na jej przebieg, jednak do dzisiaj nie doczekała się w polskiej historiografii należytego opisu. August Sylwan został zapomniany, ponieważ w ciągu ostatnich jedenastu lat panowania cesarza Konstancjusza II (337-361) pojawiło się aż sześciu uzurpatorów. Wobec tak dużej liczby uzurpacji, z których te najniebezpieczniejsze dla imperium trwały trzy lata (uzurpacja Magnencjusza i Decencjusza), krótki epizod Sylwana wydaje się niczym poważnym. Z tej samej przyczyny zachował się tylko jeden przekaz pióra Ammiana Marcellina, szczegółowo opisujący rebelię w Kolonii. Cesarz Konstancjusz II pokonał w wojnach domowych wszystkich uzurpatorów poza ostatnim – swoim bratankiem Julianem II Apostatą. Ten zachował władzę wyłącznie dlatego, że Konstancjusz II niespodziewanie zmarł, a na łożu śmierci ją usankcjonował. Celem artykułu jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi mało znanej rebelii Sylwana. Przeanalizowano przyczyny, przebieg, skutki tego wydarzenia oraz postać uzurpatora, w tym jego pochodzenie etniczne oraz dysponowaną przez niego siłę zbrojną. Postarano się wyróżnić czynniki, które prowadziły do uzurpacji w tym regionie w ostatniej dekadzie rządów cesarza Konstancjusza II. Za podstawę przyjęto teksty źródłowe – przede wszystkim przekaz spisany przez Ammianusa Marcellinusa, naocznego świadka uzurpacji Sylwana, największego historyka późnej starożytności.