Odmieniona: Wizerunek Marii Komornickiej z perspektywy(auto)biografikcji
Słowa kluczowe:
(auto)biografikcja, tożsamość płciowa, wizerunek kulturowy, Maria Komornicka, Piotr Odmieniec Włast, Izabela Filipiak, Brygida Helbig, Magdalena Łazarkiewicz, Tadeusz RóżewiczStreszczenie
W 1907 roku Maria Komornicka pali w kominku poznańskiego hotelu Bazar swoje suknie, przywdziewa męski ubiór i imię z przydomkiem Odmieniec, obwołując się wcieleniem potomka Piotra Własta. Przejęcie stroju przypisanego wówczas mężczyźnie sprawia, że zostaje wielokrotnie „odmieniona” przez literacko własne i obce kreacje w kulturze. (Auto)biografikcyjne transformacje na nowo strukturyzują (a zatem również interpretują) wizerunek twórczyni Biesów. Stanowią skutek powstawania podobieństw i przeciwieństw między elementami zaczerpniętymi z listów i tekstów napisanych przez nią, traktujących o niej i pochodzących spoza jej spuścizny. W publikacji Odmieniona. Wizerunek Marii Komornickiej z perspektywy (auto)biografikcji Wiktoria Krawczyk zgłębia opisane eksperymenty z (życio)pisaniem od XIX wieku po teraźniejszość, poddając analizie porównawczej Białe małżeństwo Tadeusza Różewicza, film Magdaleny Łazarkiewicz pod takim samym tytułem, Księgę Em Izabeli Filipiak i Inną od siebie / Innego od siebie samego Brygidy Helbig. To czyni z niniejszej pracy wielowymiarową biografię Komornickiej/Własta, wymykającą się jednoznacznym ujęciom – analogicznie do postaci, której książka dotyczy.
Rozdziały
-
SPIS TREŚCI
-
WSTĘP. KORPUS ANALIZOWANYCH TEKSTÓW WRAZ Z ZARYSEM PROBLEMATYKI WIZERUNKU KULTUROWEGO W KONTEKŚCIE (AUTO)BIOGRAFII
-
ROZDZIAŁ 1. (AUTO)BIOGRAFIKCJA. EKSPERYMENTY Z (ŻYCIO)PISANIEM MARII KOMORNICKIEJ / PIOTRA ODMIEŃCA WŁASTA OD XIX WIEKU PO TERAŹNIEJSZOŚĆ
-
(Życio)pisanie Marii Komornickiej / Piotra Odmieńca Własta w świetle uwag Maxa Saundersa o (auto)biografikcji .......... 22
-
Biodramat i jego adaptacja filmowa. Białe małżeństwo Tadeusza Różewicza (1973) i Magdaleny Łazarkiewicz (1992) .......... 34
-
Sztuka teatralna. Księga Em Izabeli Filipiak (2005) .......... 47
-
Fabularyzowana biografia. Inna od siebie / Inny od siebie samego Brygidy Helbig (2016) .......... 57
-
ROZDZIAŁ 2. MARIA KOMORNICKA W SWEJ TWÓRCZOŚCI, SWYCH LISTACH I W PAMIĘCI LUDZI JEJ WSPÓŁCZESNYCH
-
Przed przemianą .......... 71
-
Po przemianie .......... 94
-
ROZDZIAŁ 3. RECEPCJA TWÓRCZOŚCI MARII KOMORNICKIEJ / PIOTRA ODMIEŃCA WŁASTA
-
Do 1964 roku .......... 99
-
Od 1964 roku .......... 104
-
ROZDZIAŁ 4. ODMIENNOŚĆ SZAT KULTUROWYCH MARII KOMORNICKIEJ
-
Materiał: między pochodzeniem a znaczeniem .......... 135
-
Diaboliczny wdzięk. Księga Em Izabeli Filipiak (2005) .......... 143
-
Fason feniksowy. Inna od siebie / Inny od siebie samego Brygidy Helbig (2016) .......... 154
-
Manekin krawiecki. Narzędzie Helbig i Filipiak .......... 165
-
„Odkształcenia” formy w okryciu Komornickiej .......... 179
-
Chimeryczne kształty. Białe małżeństwo Tadeusza Różewicza (1973) i Magdaleny Łazarkiewicz (1992) .......... 186
-
ZAKOŃCZENIE
-
Osobista i zawodowa niezależność .......... 208
-
Wyzwolenie z ciasnoty umysłowej .......... 210
-
Ideologiczne uwikłania .......... 210
-
Seksualna swoboda .......... 211
-
Autonomia finansowa .......... 212
-
Samotność zamiast miłości .......... 212
-
Histeria .......... 213
-
Podsumowanie .......... 214
