Spór o dziedzictwo Jana Ostroroga. Polemika Michała Bobrzyńskiego z Henrykiem Lisickim ………. 93
Streszczenie
W tekście przedstawiono polemikę pomiędzy dwoma konserwatywnymi publicystami związanymi ze środowiskiem stańczyków – Michałem Bobrzyńskim i Henrykiem Lisickim. Zainicjowała ją krytyczna recenzja książki Bobrzyńskiego Jan Ostroróg: studium z literatury politycznej XV wieku, napisana przez Lisickiego na łamach „Przeglądu Powszechnego”. Lisicki nie miał zastrzeżeń co do warsztatu historycznego Bobrzyńskiego, ale nie zgodził się z pozytywną oceną planu reform Ostroroga podjętych w celu wzmocnienia władzy państwowej, widział w nich nieuzasadnione łamanie słusznych praw, a także atak na niezależność Kościoła katolickiego, w podsumowaniu stwierdził zaś, że późniejsza realizacja tego typu przedsięwzięć była dla świata chrześcijańskiego tragiczna w skutkach. W odpowiedzi, która pojawiła się na łamach „Przeglądu Polskiego”, Michał Bobrzyński uznał recenzję za zakamuflowany atak na jego poglądy odnośnie do bieżących spraw politycznych. Zarzucił więc w związku z tym Lisickiemu doktrynerskie (stąd tytuł tekstu Nowa doktryna) podejście do kwestii władzy państwowej. W podjętej dyskusji obaj autorzy koncentrują się na tematach z zakresu uprawnień władzy państwowej i postaw, jakie powinni wobec niej zająć Polacy, relacji państwo a Kościół, religijna moralność a interes państwowy oraz wpływ historii na politykę. Niniejszy artykuł zamyka próba wpisania poglądów przedstawionych w polemice w schemat konserwatyzm ewolucyjny – konserwatyzm tradycjonalistyczny.