Józef Hen – literacka podróż pomiędzy epokami .......... 159

Józef Hen jest pisarzem niezwykłym w pełnym tego słowa znaczeniu, choćby ze względu na fakt, iż łączy kilka epok. Wychowany jeszcze w duchu pozytywizmu, który zaznaczył swoją obecność po powstaniu styczniowym 1863–1865 i którego schyłek przypadł na pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości. To czas, kiedy Józef Hen (wówczas jeszcze Józek Cukier, jak zwracali się do niego rówieśnicy z warszawskiej ulicy Nowolipie) wkraczał w dorosłość, czerpiąc przykład z ojca pisarza. W późniejszym okresie jego dzieła, sposób formułowania myśli i przelewania ich na papier zostały ukształtowane przez doświadczenia II wojny światowej. Najbardziej owocnym okresem w twórczości Hena okazał się czas powojenny (1945–1989), kiedy jego talent, mimo barier i ograniczeń, zdołał rozkwitnąć. Tytaniczne wręcz dzieło pisarz kontynuował po przełomie 1989 r., zaznaczając i podtrzymując swoje miejsce w panteonie wybitnych polskich pisarzy XX oraz XXI w. Doświadczenia, w tym te najtrudniejsze z lat 1939–1945, znalazły wyraz nie tylko w jego książkach, lecz także filmach opartych na jego prozie. Józef Hen to postać posągowa, której dzieła stanowią jeden z fundamentów współczesnej literatury. To również wielki autorytet moralny i duchowy przewodnik dla wielu polskich czytelników i kinomanów.