Sfragistyka plebanów śląskich kościołów parafialnych w czasach przedhusyckich (do 1419 roku)

Autorzy

Jagna Rita Sobel
Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0002-1345-703X

Słowa kluczowe:

sfragistyka, średniowiecze, proboszczowie, Śląsk, pieczęcie

Streszczenie

Publikacja jest pierwszym w polskiej historiografii kompletnym opracowaniem sfragistyki przedstawicieli niższego kleru, jakimi byli plebani kościołów parafialnych. Autorka wyczerpująco omówiła wszystkie najważniejsze aspekty pieczęci należących do tych duchownych: od elementów formalnych badanych zabytków, przez obecne na nich inskrypcje i wyobrażenia, po ich interpretację i wykorzystanie. Czytelnik odnajdzie zatem informacje nie tylko o tak technicznych cechach pieczęci jak dominujący dla badanej grupy kształt czy stosowane barwy wosku, ale dowie się również o możliwych inspiracjach dla występujących na nich motywów ikonograficznych czy wyrażanych przez nie komunikatach. Książka zainteresuje nie tylko samych historyków, ale również badaczy historii sztuki, nauk pomocniczych historii czy dziejów Śląska.

Rozdziały

  • SPIS TREŚCI
  • ROZDZIAŁ I. ELEMENTY FORMALNE PIECZĘCI
  • 1.1. Uwagi ogólne .......... 21
  • 1.2. Kształt pieczęci .......... 22
  • 1.3. Rozmiar pieczęci .......... 23
  • 1.4. Barwa wosku .......... 25
  • 1.5. Sposób mocowania pieczęci do dokumentu .......... 26
  • 1.6. Wygląd odwrocia .......... 27
  • ROZDZIAŁ II. INSKRYPCJE NAPIECZĘTNE
  • 2.1. Uwagi ogólne .......... 29
  • 2.2. Krój pisma epigraficznego .......... 30
  • 2.3. Treść legend .......... 33
  • 2.4. Abrewiacje i znaki specjalne .......... 39
  • 2.5. Funkcje legend .......... 40
  • 2.6. Pozostałe inskrypcje .......... 42
  • ROZDZIAŁ III. IKONOGRAFIA PIECZĘCI
  • 3.1. Typy pieczęci proboszczowskich i ich chronologia .......... 43
  • 3.2. Pieczęcie ze znakami osobistymi dysponenta .......... 48
  • 3.3. Pieczęcie ze znakami zakonnymi .......... 56
  • 3.4. Pieczęcie z motywami hagiograficznymi .......... 58
  • 3.5. Podtypy mieszane – pieczęcie z postacią świętego i znakiem osobistym dysponenta lub znakiem zakonnym .......... 69
  • 3.6. Inne .......... 70
  • ROZDZIAŁ IV. FUNKCJONOWANIE PIECZĘCI
  • 4.1. Ikonosfera proboszczów śląskich jako źródło motywów dla wyobrażeń napieczętnych sigillów plebańskich .......... 73
  • 4.2. Trwałość motywów na pieczęciach proboszczów w obrębie parafii .......... 88
  • 4.3. Funkcjonowanie tłoków pieczętnych. Przypadki ich wymiany i przekazywania następcom na parafii .......... 90

Biogram autora

Jagna Rita Sobel - Uniwersytet Wrocławski

Absolwentka studiów historycznych w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, obecnie doktorantka w Kolegium Doktorskim Historii Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Członkini poznańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Heraldycznego oraz Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii. Trzykrotna stypendystka Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla studentów za znaczące osiągnięcia naukowe na rok akademicki 2021/2022, 2022/2023 i 2023/2024. Laureatka pierwszego miejsca Nagrody im. Aleksandra Gieysztora w kategorii artykuły za rok 2023. Jej zainteresowania naukowe obejmują historię ziem polskich (w szczególności Śląska) w średniowieczu oraz nauki pomocnicze historii, w tym przede wszystkim sfragistykę i dyplomatykę. Obecnie prowadzi badania nad kancelarią biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbnej w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Perły Nauki II”.

Sobel-Sfragistyka-plebanow-slaskich-kosciołow-parafialnych-w-czasach-przedhusyckich-do-1419-roku

Opublikowane

31 października 2025

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: Hardback

Hardback

ISBN-13 (15)

978-83-8368-311-9

Jak cytować

Sobel, J.R. (2025) Sfragistyka plebanów śląskich kościołów parafialnych w czasach przedhusyckich (do 1419 roku). Poland: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka. doi:10.12797/9788383683126.