Piękno was wyzwoli. Sztuka według Nietzschego według Heideggera .......... 9

Heidegger wielokrotnie dokonywał twórczej wykładni myśli Nietzschego, czyniąc to między innymi po to, aby lepiej wyrazić to, co sam miał nam do powiedzenia. Nie byłoby to możliwe, gdyby obu filozofii nie łączyło pewne pokrewieństwo. Być może najwyraźniej uwidacznia się ono w Heideggerowskiej interpretacji Nietzscheańskiego ujęcia woli mocy jako sztuki. Rozpoznanie w sztuce metafizycznego znaczenia i przyznanie jej wyróżnionego miejsca w obrębie całości dziania się czy też wydarzania odnajdujemy u obu myślicieli, co pozwala, przynajmniej do pewnego stopnia, na ich wzajemne objaśnianie. Nietzsche jest też dla Heideggera tym myślicielem, który rozpoznał nihilizm i wskazał na jego źródło w dotychczasowej metafizyce, ujawniając tym samym konieczność jej przezwyciężenia. Myśl Nietzschego jest dlań niedoścignionym przykładem przenikliwej diagnozy kondycji naszych czasów, które sam Heidegger określał mianem epoki spełnionej bezsensowności, diagnozy ukazującej potrzebę oraz drogi jej przekroczenia. Nietzsche ośmielił się twierdzić, że świat może być usprawiedliwiony tylko w sensie fenomenu estetycznego, że moralna interpretacja świata, tkwiąca u podstaw całej naszej metafizycznej tradycji, jest tegoż świata oczernieniem oraz zaprzeczeniem. W związku z tym uznał też, że sztuka jest więcej warta aniżeli (rozumiana metafizycznie i przez całą dotychczasową metafizykę ceniona najwyżej) prawda. W Źródle dzieła sztuki Heidegger również bada relacje  między sztuką a prawdą, dzieło sztuki opisuje zaś tak, by pokazać, że ujawnia się w nim bycie bytu, odkłada jego prawda. Właśnie to ujawnianie i odkrywanie stanowi jego zdaniem istotę sztuki. Nauczanie Nietzschego o woli mocy jako sztuce pozwoliło zatem Heideggerowi wyeksponować i dookreślić, przy wykorzystaniu Nietzscheańskich analiz i pojęć, problematykę, która zaczynała coraz wyraźniej określać jego własną myśl. Nietzsche oczekiwał od sztuki przezwyciężenia nihilizmu, twierdząc przy tym, że aby mogła ona wypełnić stojące przed nią zadanie, musi być pojmowana i uprawiana zupełnie inaczej niż dotychczas. Jednak, zdaniem Heideggera, Nietzscheańskie „odwrócenie” tradycji stało się, wbrew intencjom jego autora, jej zwieńczeniem i dopełnieniem. Pozostając w nurcie tradycji, i ją radykalizując, Nietzsche rozumiał sztukę w sposób opaczny. Zatem właśnie dlatego, że Heidegger zgadza się z Nietzschem, iż uczynienie sztuki ruchem przeciwstawnym wobec nihilizmu wymaga zerwania z jej dotychczasowym pojmowaniem, nie przystaje na jego rozwiązanie i obstaje przy innym ujęciu sztuki. Zdaniem Heideggera Nietzsche potrafi rozpoznać, że cała metafizyka, cała zachodnia tradycja są z gruntu nihilistyczne oraz samemu doświadczyć nihilizmu, ponieważ nihilistyczne jest również jego własne myślenie. Z powodu tego uwikłania nie jest jednak zdolny do rozpoznania właściwej istoty nihilizmu, co uniemożliwia mu zostawienie go za sobą. Rozprawa (Auseinandersetzung) z Nietzschem nie może się jednak na tym zakończyć. Heidegger dostrzegł w jego myśli także impuls dla nowego początku. Postanowił zrobić to, co zamierzał uczynić sam Nietzsche: przezwyciężyć metafizykę i dzięki temu zostawić za sobą nihilizm. Nietzsche nie potrafił tego dokonać, gdyż, beznadziejnie uwikłany w tradycję, nie był w stanie rozpoznać rzeczywistej metafizycznej podstawy nihilizmu. Tą zaś jest według Heideggera zapomnienie bycia; zapomnienie skutkujące zapomnieniem istoty prawdy oraz istoty sztuki i skazujące je tym samym na pozostawanie w rozdźwięku. Kiedy bycie ulega zapomnieniu, prawda przestaje ujawniać się w rzeczach i zostaje przeniesiona poza nie, stając się zewnętrzną miarą ich prawdziwości, czyli realności. Ponieważ zawsze gdy napotykamy rzeczy, narzucamy im taką zewnętrzną miarę, nie mogą nam one ujawnić, czym i jak są ze względu na siebie same. Heidegger i Nietzsche zgodnie zaświadczają, że takie odebranie rzeczom ich własnej jakości i realności, ich własnej prawdy, jest nihilizmem. Obaj też uważają, że przezwyciężenie nihilizmu stanie się możliwe dzięki sztuce, która jest wyróżnioną dziedziną istnienia, gdyż w niej i poprzez nią to, co jest, najpełniej ujawnia samo siebie.