Niepokoje inskrypcji przemocy – przesłanie Musilowskiego moralitetu. Kilka uwag o niepokojach wychowanka Törlessa .......... 55
Streszczenie
Artykuł stanowi namysł nad statusem dzieła literackiego, które ze swej istoty zdaje się wymykać wszelkiemu esencjalizmowi, uniwersalizacji czy arbitralnym próbom interpretacji. Tym samym konieczne staje się odwołanie do struktur nietotalitarnych, które mogą przybliżyć nas do fenomenu ludzkiej egzystencji, zdolnych pozostawić miejsce dla właściwej jej tajemnicy. Owo zbliżenie realizuje się poprzez właściwe techniki literackie, sprzyjające osłabieniu wszelkich form ogólności, dzięki czemu możliwe jest zdewaluowanie i uchwycenie kondycji bytu ludzkiego w jego jednostkowości. W tym sensie Niepokoje wychowanka Törlessa stanowią jego nowe rozumienie, nacechowane w konsekwencji nieprzewidywalnością i niestabilnością – efektem destrukcji ancien regimu. Dekompozycja, transformacja, czy rozchwianie dotychczasowych norm znajduje swoje odbicie w moralnych rozterkach i niepokojach bohaterów książki. W tym kontekście oraz na tle nadchodzących tragicznych wydarzeń w historii Europy postawa niezaangażowania sprowadzona zostaje do współwiny.