Rozum rozczłonkowany. Racjonalność komunikacyjna Jürgena Habermasa .......... 101

Teoria działania komunikacyjnego J. Habermasa to swoista decentralizacja oraz detranscendentalizacja rozumu. W epoce postmetafizycznej filozofia powinna, zdaniem Habermasa, skupić się na analizie i eksplikacji warunków racjonalności. W Habermasowskiej wizji racjonalności to nie samo posiadanie poznania jest najważniejsze, ale droga do niego i późniejsze wykorzystanie go. Stąd ogromnie istotna rola trzech typów roszczeń ważnościowych (co do prawdy, co do słuszności i co do szczerości). Z punktu widzenia Habermasowskiej filozofii porozumienia badanie racjonalności polega na analizowaniu interakcji, będących jej nośnikami, które mogą mieć charakter mówienia bądź działania. Proces budowania obiektywizmu odbywa się na drodze intersubiektywnej wymiany osądów, wpisując się w wizję racjonalności jako intersubiektywnej władzy sądzenia. Działanie komunikacyjne opiera się na pluralizmie, lecz ostatecznie dąży zawsze do osiągnięcia konsensusu. Istnieje wiele punktów widzenia, lecz tylko jeden dyskurs, zabsolutyzowany pod postacią idealnej sytuacji komunikacyjnej. Jednak dokonana przez Habermasa zmiana paradygmatu z monologicznego na dialogiczny wydaje się także przynosić pewne problemy dla rozumienia racjonalności.