Analogie terminologiczne i leksykalne w twórczości św. Jana oraz mistyków świata islamu .......... 359

Głównym celem artykułu jest analiza terminologii mistycznej i jej symboliki w oparciu o pisma św. Jana od Krzyża, ze szczególnym uwzględnieniem Pieśni duchowej. Wybór tego dzieła jako przewodniego do badań nie jest przypadkowy. Po pierwsze jest to utwór szczególnie bogaty w symbole mistyczne, których bliskie konotacje można spotkać w literaturze religijnej i filozoficznej islamu (a także judaizmu). Po drugie morfologia Pieśni duchowej jest pokrewna Pieśni nad Pieśniami, będącej duchowym przewodnikiem życia religijnego św. Jana, wobec czego należy ją uznać za istotną w temacie rozważań dotyczących jego duchowości. Po trzecie Pieśń duchowa zawiera syntezę nauki Świętego i niewątpliwie powstała z inspiracji Pieśni Salomona. Szczególne znaczenie dla badań analitycznych prowadzonych w rozprawie ma przyjęta metoda, którą można by nazwać hermeneutyczno-lingwistyczną, czyli opartą z jednej strony na definiowaniu kluczowych dla rozprawy pojęć, a z drugiej na różnorodności ich wyrażania przez autora. Zatem przedmiotem badań jest swoistego rodzaju dualizm, na który składa się zawartość pojęciowa, będąca wynikiem aspektu eksperiencjalnego, oraz przekaz językowy, będący niekiedy nieadekwatny, z powodu trudności w przekazaniu, cechującej się nie wymownością, treści mistycznej. W obszarach dotyczących opisów rzeczywistości empirycznej analizy terminologii mistycznej opierają się na porównaniu sposobów ekspresji poszczególnych przeżyć św. Jana z przeżyciami wyrażanymi w pismach mistyków muzułmańskich. To wyjaśnienie zaznaczam szczególnie, ponieważ ono tłumaczy celowość podjętej analizy mistycznego języka w aspekcie lingwistyczno-hermeneutycznym (czyli jak wcześniej wskazano eksperiencjalnym i narracyjno-poetyckim), a nie fenomenologicznym czy też teologiczno-doktrynalnym.