Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego
Synopsis
ATTITUDES OF THE ELITES OF THE GRAND DUCHY OF LITHUANIA TOWARDS THE ELECTIONS OF VLADISLAV IV VASA AND MICHAEL I
The monography focuses mainly on an analysis of socio-political attitudes of representatives of the elites in the Grand Duchy of Lithuania towards candi- dates to the Polish throne. The author discusses constancy or changeability in the behavior of the magnates, which was influencing political attitudes of the whole environment connected with a given senator: his close and distant family, faction, and gentry centered around him. The problem is elucidated on the example of two elections which were held in widely different political circumstances: in 1632 in the case of Vladislaw IV Vasa and 1669 in the case of Michał Korybut Wiśniowiecki (Michael I).
Chapters
-
TABLE OF CONTENTS
-
Wykaz skrótów .......... 7
-
Wstęp .......... 11
-
ROZDZIAŁ I Elity Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII wieku. Studium postaw
-
1. Postawy a postawy polityczne .......... 27
-
2. Co wywiera wpływ na postawy? .......... 37
-
3. System klientalny, status magnata i elity w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII wieku – próba systematyzacji pojęć .......... 42
-
ROZDZIAŁ II Aktywność polityczna elit litewskich w czasie bezkrólewi po śmierci Zygmunta III Wazy i abdykacji Jana Kazimierza jako wyznacznik postaw
-
1. Przedstawiciele litewskiej elity społeczno-politycznej w przededniu bezkrólewi w latach 1632 i 1668–1669 .......... 53
-
2. Litewska scena polityczna w czasie bezkrólewia w 1632 roku .......... 72
-
2.1. Sytuacja państwa przed śmiercią Zygmunta III Wazy .......... 72
-
2.2. Walka o wpływy polityczne wśród elit litewskich w czasie bezkrólewia w 1632 roku .......... 81
-
3. Bezkrólewie w latach 1668–1669 .......... 121
-
3.1. W przededniu bezkrólewia. Litewska scena polityczna wobec planów elekcji vivente rege i abdykacji Jana Kazimierza .......... 121
-
3.2. Obozy polityczne na Litwie w służbie kandydatów do tronu polskiego .......... 126
-
ROZDZIAŁ III Środki perswazji i próby zmiany postaw
-
1. Człowiek epoki staropolskiej i jego doznania zmysłowe a zmiany postaw .......... 153
-
2. Korespondencja, pisma propagandowe .......... 155
-
3. Korzyści materialne i awanse .......... 172
-
4. W kręgu komunikacji wizualnej – orszaki i wjazdy na elekcję .......... 187
-
5. Inne sposoby perswazji .......... 206
-
ROZDZIAŁ IV Oczekiwania szlachty litewskiej wobec kandydatów do tronu – cechy przyszłego władcy
-
1. Pochodzenie kandydatów do tronu – potomek Jagiellonów czy król-rodak? .......... 221
-
2. Ideał władcy-wodza .......... 239
-
3. Wyznanie i tolerancja religijna .......... 247
-
4. Zachowanie praw i wolności szlacheckich .......... 256
-
5. Wiek, zdrowie i rodzina kandydatów do tronu .......... 265
-
6. Pozycja społeczno-polityczna i zamożność (szczodrość) .......... 271
-
7. Wychowanie oraz znajomości kultury i obyczajów Rzeczypospolitej .......... 276
-
8. Idealny władca elit Wielkiego Księstwa Litewskiego – Władysław Zygmunt Waza czy Michał Korybut Wiśniowiecki? .......... 283
-
Zakończenie .......... 289
