Multimodalność komunikacji

Autorzy

Justyna Winiarska (ed)
Uniwersytet Jagielloński
https://orcid.org/0000-0002-6233-4191
Aneta Załazinska (ed)
Uniwersytet Jagielloński
https://orcid.org/0000-0002-5034-6478

Słowa kluczowe:

komunikacja, gesty emblematyczne, gesty kulturowe

Streszczenie

Oddajemy w Państwa ręce tom Multimodalność komunikacji - pierwszy z nowej serii Obrazowanie w Komunikacji. Składają się nań zróżnicowane teksty, które łączy przekonanie autorów o konieczności widzenia zjawisk komunikacyjnych na szerokim interdyscyplinarnym tle. Jesteśmy przekonane, że komunikacja międzyludzka, w której splatają się słowa, zachowania, postawy, intencje i emocje, musi być rozpatrywana z zastosowaniem narzędzi pozwalających ją badać w całej złożoności. Multimodalność komunikacji niewątpliwie stanowi wyzwanie metodologiczne, jednak sprostać mu mogą nauki kognitywne. Jedną z nich jest językoznawstwo kognitywne spod znaku Ronalda Langackera, George'a Lakoffa czy Marka Johnsona.

Rozdziały

  • Multimodalność komunikacji w perspektywie kognitywizmu .......... 7
    Justyna Winiarska, Aneta Załazinska
  • Gesty emblematyczne młodzieży polskiej i niemieckiej. Metoda badawcza oraz analiza wybranych emblematów .......... 19
    Ewa Jarmołowicz-Nowikow
  • Człowiek negujący – multimodalne studium cielesnych wyrazów negacji towarzyszących mowie .......... 47
    Jolanta Antas, Sonia Gembalczyk
  • Gesty zachowane w języku. Relacje między językowymi i niejęzykowymi sposobami wyrażania znaczeń na przykładzie analizy semantyki frazeologizmu gestycznego podać komuś rękę .......... 57
    Izabela Kraśnicka-Wilk
  • Obrazowanie w geście kultowym: analiza znaku krzyża z wykorzystaniem koncepcji schematów wyobrażeniowych .......... 73
    Beata Drabik
  • Językowa interpretacja obrazu przez dzieci z zespołem Aspergera .......... 89
    Anna Chudzik

Biogramy autorów

Justyna Winiarska - Uniwersytet Jagielloński

Adiunkt na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół teorii języka, zwłaszcza jego modelu proponowanego przez językoznawstwo kognitywne – metodologię tę wykorzystuje w analizie komunikatów multimodalnych (Plakat
jako przykład multimodalnego amalgamatu), tekstów poetyckich („Liście podzwaniające śmiercią…” Sposoby konstruowania obrazów śmierci w poezji Haliny Poświatowskiej), naukowych (Znak językowy jako przykład metafory ontologicznej w nauce) i filozoficznych (Konceptualizacje JA i DRUGIEGO w filozoficznym i poetyckim dyskursie miłosnym), poszukując jednocześnie filozoficznych źródeł językoznawstwa kognitywnego (Conceptual metaphor – the idea of cognitive linguists or the idea of Ludwig Wittgenstein?; Ludwig Wittgenstein – nieobecny patron językoznawstwa kognitywnego),
a także badając relacje między nim a innymi naukami (Kognitywizm – językoznawstwo
otwarte?).

Aneta Załazinska - Uniwersytet Jagielloński

Językoznawca, adiunkt w Katedrze Teorii Komunikacji na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykładowca Podyplomowego Studium Retoryki UJ, wykładowca w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Członek Zespołu Kultury Żywego Słowa przy Radzie Języka Polskiego oraz Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Autorka książek: Obraz, słowo, gest (2016), Niewerbalna struktura dialogu (2006), Schematy myśli wyrażane w gestach (2001), Retoryka podręczna (2005) i Retoryka codzienna (2010; współautor: Michał Rusinek). Wraz z Michałem Rusinkiem napisała książkę dla dzieci Co ty mówisz?! Magia słów, czyli retoryka dla dzieci (2013). Juror konkursów krasomówczych, dydaktyk w zakresie językoznawstwa, retoryki i komunikacji interpersonalnej, współautorka gimnazjalnych podręczników do języka polskiego. Zainteresowania naukowe: semantyka i pragmatyka mowy, filozofia języka i teoria komunikowania (badania dotyczące komunikacji niewerbalnej oraz gestów towarzyszących mowie).

Ewa Jarmołowicz-Nowikow - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Adiunkt w Zakładzie Psycholingwistyki na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zainteresowania naukowe: komunikacja multimodalna, zwłaszcza jej niewerbalny aspekt, oraz komunikacja międzykulturowa. Większość swojej pracy badawczej poświęciła gestowi wskazywania. Brała udział w projektach badawczych, m.in. poświęconych porównaniu multimodalnych zachowań dziewięciolatków i osób dorosłych w sytuacji narracji, opracowaniu modeli realizacji wybranych multimodalnych aktów dialogowych w zadaniu dialogowym, a także parajęzykowym aspektom komunikacji międzykulturowej.

Jolanta Antas - Uniwersytet Jagielloński

Kierownik Katedry Teorii Komunikacji na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka m.in. książek: O mechanizmach negowania. Wybrane semantyczne i pragmatyczne aspekty negacji (1991), O kłamstwie i kłamaniu (2000, 2013), w której m.in. podjęła temat kłamstwa zwierząt i zagadnienia roli gestu w komunikacji ze zwierzęciem. Autorka monografii Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myślenia (2013), w której poruszyła zagadnienie komunikacji z innymi gatunkami za pośrednictwem ciała, oraz popularnonaukowej monografii Rozmowy z psem, czyli komunikacja międzygatunkowa (2014).

Sonia Gembalczyk - Uniwersytet Jagielloński

Magister filologii polskiej i germańskiej, doktorantka w Katedrze Teorii Komunikacji na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracę doktorską o towarzyszącym mowie cielesnym wyrażaniu przeczenia i potwierdzenia pisze pod opieką naukową prof. dr hab. Jolanty Antas. Zrealizowała projekt badawczy związany z komunikacją w urzędzie. Autorka książki „Rzucać” – co, czym, kto, kogo? Studium semantyczne (2002), współautorka przewodnika po rybnickich trasach rowerowych i książeczki edukacyjnej dla dzieci Biały ząbek – moja pierwsza wizyta u dentysty. Interesuje się językoznawstwem kognitywnym, teorią komunikacji i pragmatyką językową, a w szczególności niewerbalną warstwą wypowiedzi.

Izabela Kraśnicka-Wilk - Uniwersytet Jagielloński

Adiunkt w Katedrze Teorii Komunikacji Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka książki Mówiące ciało. Analiza utrwalonych we frazeologii werbalnych zachowań człowieka oraz prac poświęconych komunikacji multimodalnej, przede wszystkim gestom towarzyszącym mowie, a także frazeologii języka polskiego. Redaktor wielu publikacji naukowych i dydaktycznych, członkini Polskiego Towarzystwa Językoznawstwa Kognitywnego.

Beata Drabik - Uniwersytet Jagielloński

Językoznawca, adiunkt w Katedrze Teorii Komunikacji Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik i wykładowca Podyplomowego Studium Retoryki UJ. Wykłada także w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz na aplikacjach radcowskich w Krakowie i Katowicach. Członek Polskiego Towarzystwa Językoznawczego oraz Koła Współpracowników Zespołu Języka Religijnego PAN. Juror Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, a także juror w konkursach krasomówczych. Pracowała jako redaktor Wielkiego słownika języka polskiego opracowywanego w Instytucie Języka Polskiego PAN. Zainteresowania naukowe: semantyka i pragmatyka mowy, retoryka, teoria komunikacji, komunikacja niewerbalna, grzeczność językowa, język religijny i język prawa.

Marta Korendo - Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Filolog polski i logopeda, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Prowadzi diagnozę i terapię dzieci z różnymi zaburzeniami komunikacji językowej – z autyzmem, zespołem Aspergera, zespołem Downa, alalią, afazją dziecięcą – a także dzieci dyslektycznych i niesłyszących. Zainteresowania naukowe skupia głównie wokół znaczenia języka dla procesów poznawczych i społecznych, skutecznych sposobów budowania systemu językowego w umysłach dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi. Jest autorką wielu artykułów opisujących problemy komunikacyjne oraz ich przyczyny i sposoby terapii, a także monografii Jak dzieci niesłyszące czytają teksty podręczników szkolnych (2009) i Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera oraz współautorką Wczesnej interwencji terapeutycznej (2007) i testu (SWM) do badania zagrożenia dysleksją. Aktywnie współpracuje ze środowiskiem terapeutów praktyków oraz rodziców, upowszechniając wiedzę o sposobach stymulacji i terapii funkcji językowych i poznawczych.

Zdzisława Orłowska-Popek - Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Filolog polski i logopeda, adiunkt na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Prowadzi terapię dzieci z różnymi zaburzeniami komunikacji językowej: z alalią, afazją dziecięcą, autyzmem, zespołem Aspergera, niesłyszących i dyslektycznych. Jest autorką wielu artykułów opisujących budowanie systemu językowego w umysłach dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi, monografii Emocje w wypowiedziach uczniów niesłyszących (2011), Programowanie języka w terapii logopedycznej – na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących (2017).

Anna Chudzik - Uniwersytet Jagielloński

Adiunkt na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka książek: Mowne zachowania magiczne w ujęciu pragmatyczno-kognitywnym (2002), Inskrypcje w przestrzeni miejskiej. Studium pragmalingwistyczne (2010) oraz licznych artykułów poświęconych językowi i różnym formom komunikacji. Zainteresowania naukowe: komunikacja medialna, semiotyka i semantyka Internetu, antropologia kultury i komunikacji.

Winiarska-Zalazinska-Obrazowanie-w-komunikacji

Opublikowane

lutego 23, 2018

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: Paperback

Paperback

ISBN-13 (15)

978-83-7638-898-4