Ginący świat dziedzictwa kulturowego małych wspólnot w Rumunii
Słowa kluczowe:
dziedzictwo kulturowe, małe społeczości, regionalizm, lokalizm, Europa Środkowa i Europa Wschodnia, Rumunia, legenda o poświęceniu Muru, Mistrz Manole, taniec niedźwiedzi, Festiwal w Valea Trotus / Comanesti, wierzenia i rytuały związane ze śmierciąStreszczenie
Ewa Kocój znajduje się w awangardzie polskich intelektualistów – badaczy przybliżających polskim czytelnikom rumuńskie oblicze kulturowe takim, jakim ono jest. Z jej publikacji emanuje ogromna wiedza, poparta bardzo ważnym doświadczeniem empirycznym, będącym pokłosiem kilku dekad eksploracji terenowej wielu części Rumunii. Aktywność badawcza antropolożki pozwoliła dogłębnie poznać obserwowanych ludzi, zrozumieć ich mentalność, wyjaśnić sensy, jakie nadają otaczającej ich rzeczywistości [i] w komunikatywny sposób podzielić się tym doświadczeniem z czytelnikami, wypełniając w istotny sposób lukę w wiedzy o tym kraju. Mamy więc oto opracowanie przekazujące niebagatelny zasób wiedzy o przeszłości i teraźniejszości społeczno-kulturowej Rumunii, przyprawione solidną dozą antropologicznej refleksji. Jednym z atutów pracy, będącym konsekwencją zastosowanej metody, jest szerokie, ponadregionalne spojrzenie na wybrane zjawiska, pozwalające osadzić je w ramach europejskich czy światowych procesów społeczno-kulturowych […].
(z recenzji dr. hab. Eugeniusza Kłoska, prof. UWr)
Rozdziały
-
WSTĘP .......... 9
-
1. REGIONALNE DZIEDZICTWO KULTUROWE – ODKRYWANIE ZNACZEŃ I IDEI W KONTEKŚCIE DOŚWIADCZEŃ EUROPEJSKICH .......... 35
-
1.1. Wprowadzenie .......... 35
-
1.2. Dziedzictwo kulturowe wspólnot lokalnych i regionalnych – źródła idei i jej rozwój w kulturze europejskiej .......... 39
-
1.3. Dziedzictwo kulturowe wspólnot lokalnych i regionalnych po II wojnie światowej .......... 52
-
1.4. Nowy regionalizm i dziedzictwo w świecie ponowoczesnym .......... 66
-
1.5. Dziedzictwo a wyzwania współczesności: mapowanie, interpretowanie i negocjowanie .......... 89
-
2. ŚWIĄTYNIA CZY ŻYCIE W RUINIE? SYMBOLIKA „RUMUŃSKIEJ” LEGENDY O MISTRZU MANOLE – PERSPEKTYWA HERMENEUTYCZNA .......... 107
-
2.1. Źródła, regiony występowania i paralele .......... 107
-
2.2. Egzegezy legend o zamurowanej ofierze .......... 115
-
2.3. Hermeneutyczne inspiracje. Manole – symbolika postaci, imienia i początku legendy .......... 123
-
2.4. Przestrzeń – góry, dolina i stare ruiny .......... 139
-
3. TANIEC NIEDŹWIEDZI W CZASIE PRZEŁOMU. ROMSCY NIEDŹWIEDNICY W FOLKLORZE RUMUŃSKIM .......... 185
-
3.1. Niedźwiednicy – trochę niepełnej historii .......... 186
-
3.2. Niedźwiednicy w historii Rumunii – „niewola i swoboda” .......... 200
-
3.3. Romska tresura .......... 210
-
3.4. Cygan/Rom z niedźwiedziem w dorocznej obrzędowości rumuńskiej .......... 221
-
3.5. Kolędowanie z niedźwiedziem w Dolinie Trotuș – Festiwal w Comaneşti .......... 250
-
4. OSTATNIA PODRÓŻ W ZAŚWIATY. WIERZENIA I ZWYCZAJE ZWIĄZANE ZE ŚMIERCIĄ .......... 289
-
4.1. Między kanonem prawosławia a ludowością .......... 289
-
4.2. Śmierć w przestrzeni domu .......... 292
-
4.3. W świątyni i na cmentarzu .......... 330
-
4.4. Veşnica pomenire – wieczne wspominanie zmarłych .......... 353
-
4.5. Symbole pośmiertne .......... 367
