Komunikacja niewerbalna w nauczaniu języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowo-jakościowych .......... 135
Streszczenie
Głównym celem artykułu jest omówienie obecności niewerbalnego aspektu komunikacji w procesie uczenia się i nauczania języka polskiego jako obcego. W pierwszej części autor przedstawia typologię głównych zachowań niewerbalnych oraz metody ich opisu użyte m.in. w dokumentach publikowanych przez Radę Europy (CEFR, 2018) oraz programach nauczania języka polskiego jako obcego (Janowska et al., ed., 2016). W drugiej części zawarte są opis i analiza przeprowadzonego badania. Grupa badanych otrzymała kwestionariusz sprawdzający wrażliwość niewerbalną, indywidualne preferencje oraz postawy wobec komunikacji niewerbalnej. Istotne różnice zostały wykazane w dwóch grupach: reprezentantów kultur odległych od kultury polskiej oraz osób introwertycznych i mniej ekspresywnych, jednak czynniki te tłumaczą tylko do 30% zmienności. Praktyczne zastosowanie wyników badania może być zatem powiązane z podejściem ukierunkowanym na uczącego się.