Analiza systemów zdobień w graduale Kraków, AiBKKK, Ms 45 .......... 191
Streszczenie
W obfitej i spójnej stylistycznie spuściźnie iluminatorskiej Krakowa w XV w. odznacza się bogato zdobiony graduał Ms 45. Należy on do tzw. kodeksów złożonych – zawarte w nim teksty zostały spisane w różnym czasie, różnymi rękoma, co tłumaczy uderzającą różnorodność jego dekoracji o nierównym poziomie artystycznym. Oprócz głównej części zapisu, spisanej jedną ręką i zdobionej według jednej koncepcji, można wyróżnić wielu innych skrybów i przynajmniej pięć systemów zdobień, znajdujących się na dodanych kartach 1-34. Artykuł omawia je od strony formy, relacji z tekstem i techniki wykonania, ze szczególnym naciskiem na partię zasadniczą, najbardziej wartościową pod względem artystycznym, wykonaną we wczesnym okresie krakowskiego malarstwa książkowego w pierwszej ćwierci XV w. Do badań z zakresu historii sztuki iluminacje te wprowadziła Barbara Miodońska, która na podstawie analizy przedstawień figuralnych i zdobień roślinnych trafnie wskazała na powstanie tej części kodeksu w skryptorium krakowskim, pracującym pod wypływem czeskim, i powiązała go z Biblią Hutterów i kilkoma innymi kodeksami zdobionymi w tym samym stylu. Artykuł prezentuje studium na temat procesu twórczego oraz analizę porównawczą stylu całej dekoracji pod kątem związku z iluminatorstwem Pragi przełomu XIV i XV w. oraz na tle warsztatu Biblii Hutterów. Osobno omówiono znacznie skromniejsze, dość standardowe zdobienia początkowych partii tekstu, spisanych w XV w. przez kilka różnych rąk.